Αδέλφια παιδιών με αναπηρία: Πώς αισθάνονται;

Πλεονεκτήματα της απόκτησης αδελφών με αναπηρία

Υπάρχουν πολλά θετικά για το παιδί σας στο να έχει ένα αδελφό ή μια αδελφή με αναπηρία.

Τα παιδιά που έχουν ένα αδελφάκι με αναπηρία είναι συχνά πιο στοργικά, ευγενικά και ευαίσθητα και ανταποκρίνονται στις ανάγκες των άλλων. Τείνουν να είναι πιο ανεκτικά και συμπονετικά, ώριμα, υπεύθυνα, ανεξάρτητα και με κατανόηση. Είναι επίσης απίθανο να θεωρούν δεδομένη τη δική τους καλή υγεία.

Πώς τα αδέλφια μπορεί να αισθάνονται και να σκέφτονται την αναπηρία;

Τα αδέλφια των παιδιών με αναπηρία έχουν καλές και κακές στιγμές όπως όλοι μας. Είναι φυσιολογικό για το παιδί σας να έχει πολλά διαφορετικά συναισθήματα για την οικογενειακή σας κατάσταση.

Μερικές φορές το κανονικά, αναπτυσσόμενο παιδί σας μπορεί να αισθάνεται χαρούμενο για τα καλά πράγματα που συμβαίνουν - για παράδειγμα, όταν ο αδελφός ή η αδελφή του με αναπηρία αρχίζει να μιλάει. Σε άλλες στιγμές μπορεί να αισθάνεται λυπημένο, θυμωμένο ή μπερδεμένο για πράγματα που συμβαίνουν - για παράδειγμα, αν ο αδελφός ή η αδελφή του με αναπηρία πάει στο νοσοκομείο.

Εδώ είναι μερικά από τα πολλά και ποικίλα συναισθήματα που βιώνουν τα αδέλφια των παιδιών με αναπηρία.

Περηφάνια

Το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται υπερήφανο που είναι ο αδελφός/αδελφή ενός παιδιού με αναπηρία και να είναι ευχαριστημένο όταν ο αδελφός, ή η αδελφή του μαθαίνει μια νέα δεξιότητα όπως το να ανεβαίνει μια σκάλα στην παιδική χαρά. Το παιδί σας μπορεί επίσης να αισθάνεται υπερήφανο γιατί κατανοεί περισσότερο την αναπηρία, σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας του. 

Θυμός, δυσαρέσκεια και ζήλια

Το παιδί σας μπορεί να νομίζει ότι ο αδελφός του με αναπηρία παίρνει πάρα πολύ προσοχή. Για παράδειγμα, μπορεί να ζηλεύει που ο αδελφός του πηγαίνει για θεραπεία. Μπορεί να αισθάνεται ότι του παίρνει πολύ χρόνο και το εμποδίζει να κάνει ό,τι θέλει.

Το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται ότι οι οικογενειακοί κανόνες και οι ευθύνες δεν είναι δίκαιοι. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεται θυμωμένο αν ο αδελφός του έχει λιγότερες, ή καθόλου δουλειές να κάνει, ή αν ο αδελφός του φαίνεται να «γλιτώνει» από μια προκλητική συμπεριφορά που επιδεικνύει.

Αμηχανία και ενοχή

Το παιδί σας μπορεί να ντρέπεται για το πως φαίνεται και συμπεριφέρεται ο αδελφός του δημοσίως και τι μπορεί να σκέφτονται οι φίλοι του. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να σκεφτεί, "Δεν θα θέλουν να είναι φίλοι μου, αν δουν τον αδελφό μου να χτυπάει το κεφάλι του". Μπορεί να αισθάνεται ένοχο που έχει αυτές τις σκέψεις.

Το παιδί σας μπορεί επίσης να ντρέπεται να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τον αδελφό του/της, ειδικά αν δεν καταλαβαίνει την αναπηρία και τι την προκάλεσε.

Λύπη

Το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται λυπημένο που ο αδελφός, ή η αδελφή του δεν μπορεί να κάνει όσα μπορεί ο ίδιος, ή επειδή δεν μπορεί να παίξει τα ίδια παιχνίδια με τον αδελφό, ή την αδελφή του όπως μπορούν άλλα αδέλφια. Μπορεί να είναι λυπημένο γιατί η οικογενειακή ζωή δεν είναι όπως ήταν πριν.

Φόβος και ανησυχία

Ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού σας, μπορεί να ανησυχεί για το αν θα αρρωστήσει. Επίσης για το πόσο άρρωστος είναι ο αδελφός ή η αδελφή του. Αυτό μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο ζήτημα εάν το παιδί σας δεν καταλαβαίνει ποια είναι η αναπηρία, τι την προκάλεσε, ή γιατί ο αδελφός του πρέπει να παίρνει φαρμακευτική αγωγή ή να ακολουθεί κάποια θεραπεία.

Εάν το παιδί σας με αναπηρία έχει προκλητική και απρόβλεπτη συμπεριφορά, αυτό μπορεί να είναι μια ανησυχία για το κανονικά, αναπτυσσόμενο παιδί σας. Μπορεί να ανησυχεί για το πότε θα συμβεί η συμπεριφορά ξανά, ή να φοβάται ότι μπορεί να πληγωθεί.

Αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, μπορεί να ανησυχεί για την ευθύνη και το ρόλο που θα έχει στη ζωή του αδελφού του. Μπορεί να ανησυχεί ότι θα περάσει την ενήλικη ζωή της φροντίζοντας τον αδελφό του.

Τέλος, το παιδί σας μπορεί απλά να φοβάται για το τι θα συμβεί σε αυτήν/αυτόν ή τον αδελφό/αδελφή και την οικογένεια του στο μέλλον.

Η αίσθηση του να είσαι μόνος

Το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται μόνο του επειδή αισθάνεται ότι κανείς δεν καταλαβαίνει πώς είναι να έχεις έναν αδελφό με αναπηρία. Εάν το παιδί σας έχει ευθύνες φροντίδας, μπορεί να αισθάνεται ότι δεν έχει αρκετό χρόνο για τους φίλους του, ή μπορεί να μην θέλει να καλέσει φίλους επειδή ο αδελφός ή η αδελφή του πρέπει να είναι μαζί τους.

Άγχος

Το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται άγχος για πολλούς λόγους. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεται ότι είστε αγχωμένοι, ή μπορεί να προσπαθεί πολύ σκληρά για να είναι καλό μαζί σας και να μην προκαλεί προβλήματα.

Εάν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, μπορεί να ασκήσει πίεση στον εαυτό του για να επιτύχει, ή να αντιμετωπίσει προσωπικά προβλήματα χωρίς να ζητήσει τη βοήθειά σας επειδή δεν θέλει να σας προσθέσει άλλο φορτίο.

Μπορείτε να υποστηρίξετε τα αδέλφια των παιδιών με αναπηρία, ενημερώνοντάς τα ότι είναι εντάξει μερικές φορές να αισθάνονται θυμωμένα και ανήσυχα και μερικές φορές να αισθάνονται ευτυχισμένα και περήφανα. Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και κατανοητά.

Παράγοντες που επηρεάζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα για τα αδέλφια με αναπηρία:

Πολλά πράγματα μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο τα αδέλφια των παιδιών με αναπηρία σκέφτονται, αισθάνονται και συμπεριφέρονται. Μερικά είναι ατομικά για το παιδί σας όπως η ηλικία, η προσωπικότητα, η ιδιοσυγκρασία και ο χρόνος γέννησης. Άλλα πράγματα έξω από το παιδί σας μπορούν επίσης να επηρεάσουν το πώς αισθάνεται.

Ηλικία:
Εάν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, είναι πιθανό να είναι ευκολότερο να κατανοήσει και να προσαρμοστεί στον τρόπο με τον οποίο είναι τα πράγματα. Ένα μικρότερο παιδί μπορεί να ανησυχεί περισσότερο για τον εαυτό του. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να σκεφτεί, "Θα κολλήσω την αναπηρία;"

Κατάταξη ανά ηλικία:
Τα παιδιά που γεννιούνται σε μια οικογένεια στην οποία ένα παιδί με αναπηρία είναι ο μεγαλύτερος αδελφός τους, γενικά, το παίρνουν με καλύτερο τρόπο. Δεν έχουν γνωρίσει ποτέ κάτι διαφορετικό, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.

Είδος ή σοβαρότητα της αναπηρίας
Τα παιδιά συχνά δυσκολεύονται αν ο αδελφός τους δυσκολεύεται να εκφράσει τις επιθυμίες ή τις ανάγκες του, ή έχει προκλητική συμπεριφορά. Εάν το παιδί σας δεν μπορεί να καταλάβει τον αδελφό του ή τα αδέλφια του, αυτό μπορεί να επηρεάσει τη σχέση.

Ιατρικές ανάγκες και ανάγκες φροντίδας:
Εάν το παιδί σας με αναπηρία χρειάζεται επιπλέον φροντίδα και υπηρεσίες, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η οικογένειά σας πρέπει να κάνει αλλαγές που θα επηρεάσουν την οικογενειακή ρουτίνα και την καθημερινή ζωή. Για παράδειγμα, μπορεί να μη μπορεί πάντα να φτάσει έγκαιρα στο σχολείο, ή μπορεί να χρεαστεί να προσαρμόσετε τις δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε όλοι μαζί.

Οικογενειακή και γονική ευημερία:
Ο τρόπος με τον οποίο η οικογένεια σας προσαρμόζεται στην απόκτηση ενός παιδιού με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης σας με το σύντροφό σας, μπορεί να επηρεάσει την ευημερία των παιδιών σας.