Αλλαγή του περιβάλλοντος: εργαλείο διαχείρισης συμπεριφοράς

Αλλαγή του περιβάλλοντος του παιδιού σας: τι σημαίνει αυτό;

Εάν το παιδί σας συμπεριφέρεται με τρόπο που δεν σας αρέσει, είναι καλό να εξετάσετε τι συμβαίνει στο περιβάλλον του παιδιού σας. Αλλάζοντας το περιβάλλον του παιδιού σας, ίσως μπορέσετε να αλλάξετε και τη συμπεριφορά του. 

Η αλλαγή του περιβάλλοντος μπορεί απλά να σημαίνει ότι θα κάνετε μικρές, διαχειρίσιμες αλλαγές σε ό, τι συμβαίνει γύρω από το παιδί σας. Αυτό δεν σημαίνει μετακόμιση, αλλαγή επίπλων, εγκατάσταση ακριβού εξοπλισμού παιχνιδιού και ούτω καθεξής!

Το «περιβάλλον» του παιδιού σας: Τι είναι αυτό;

Όταν πρόκειται για τη συμπεριφορά των παιδιών, το περιβάλλον σημαίνει μόνο τα μικρά πράγματα γύρω από το παιδί σας. Το «περιβάλλον συμπεριφοράς» του παιδιού σας περιλαμβάνει:

• τοποθεσία — για παράδειγμα, στο πάρκο, στο σπίτι, στο σούπερ μάρκετ
• παιχνίδια, βιβλία και εξοπλισμό παιχνιδιού, αλλά και άλλα πράγματα που μπορεί να μην θέλει να παίξει 
• άλλα παιδιά και πώς συμπεριφέρονται
• αισθήσεις όπως ο θόρυβος και το φως
• ώρα της ημέρας
• τα αιτήματα και τις οδηγίες σας

Αυτά τα πράγματα μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του παιδιού σας και ακόμη και να προκαλέσουν ανεπιθύμητη συμπεριφορά μερικές φορές. Για παράδειγμα, είναι φυσιολογικό για τα παιδιά σας να:

• θέλουν να παίξουν με τα πράγματα γύρω τους
• εξερευνήσουν το περιβάλλον τους
• αισθάνονται κουρασμένα αν είναι ώρα για ύπνο
• αισθάνονται αναστατωμένα αν υπάρχει πολύς θόρυβος ή δραστηριότητα
• μην θέλουν να μοιραστούν τα αγαπημένα τους παιχνίδια
• μην ακολουθούν τις οδηγίες σας αν δεν τις καταλαβαίνουν

Αλλαγή του φυσικού περιβάλλοντος του παιδιού σας

Ακολουθούν μερικές ιδέες για την αλλαγή των καθημερινών πραγμάτων στο περιβάλλον του παιδιού σας για να βοηθήσετε το παιδί σας να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που θέλετε.

Στο σπίτι:

• Μετακινήστε εύθραυστα ή ακριβά αντικείμενα μακριά — αυτό είναι σημαντικό για την ασφάλεια και την καλή συμπεριφορά.
• Δημιουργήστε ένα «ήσυχο χώρο» για να το χρησιμοποιήσει το παιδί σας όταν αισθάνεται κουρασμένο. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα ειδικό μαξιλάρι με μερικά από τα αγαπημένα βιβλία του παιδιού σας κοντά του.
• Βεβαιωθείτε ότι οι οθόνες όπως τα tablet και οι τηλεοράσεις είναι απενεργοποιημένες όταν χρειάζεστε το παιδί σας να επικεντρωθεί σε κάτι όπως το να ετοιμαστεί για το σχολείο.

Εξωτερικός χώρος:

• Επιλέξτε έναν ασφαλή εξωτερικό χώρο, αν μπορείτε — για παράδειγμα, αυλή ή ελεύθερος χώρος παιχνιδιού. Θα είστε λιγότερο αγχωμένοι, και οι δραστηριότητες του παιδιού σας είναι λιγότερο πιθανό να αναστατώσουν τους άλλους.
• Σε ταξίδια με αυτοκίνητο, τρένο ή λεωφορείο, αλλάξτε θέση. Για παράδειγμα, ένας γονέας μπορεί να κάθεται ανάμεσα σε δύο παιδιά. Ή αφήστε ένα παιδί να καθίσει δίπλα σε ένα παράθυρο για λίγο, στη συνέχεια αλλάξτε θέση.
• Για μια οικογενειακή μέρα, αναζητήστε μέρη που έχουν πράγματα που τόσο εσείς όσο και το παιδί σας θα απολαύσετε — για παράδειγμα, μια παιδική χαρά για το παιδί σας και για σας ένα χώρο για καφέ.
• Χρησιμοποιήστε τη μουσική για να αλλάξετε το περιβάλλον σε ένα ταξίδι με αυτοκίνητο. Μπορείτε να παίξετε χαρούμενη μουσική και αν το παιδί σας βαρεθεί ακούστε μια χαλαρωτική μουσική για να ξεκουραστεί.

Παιχνίδια και αντικείμενα:

• Μπορείτε να βάλετε ένα παραβάν μπροστά στη πόρτα του δωματίου ενός μεγαλύτερου αδελφού. Αυτό θα του δώσει μια αίσθηση προσωπικού χώρου και χρόνο να παίζει με παιχνίδια ανενόχλητο από έναν μικρότερο αδελφό.
• Βάλτε τα αγαπημένα παιχνίδια του παιδιού σας σε ένα μέρος που μπορεί να φτάσει. Έτσι δεν θα μπει στον πειρασμό να σκαρφαλώσει ή να πάει σε μέρη που δεν πρέπει όταν ψάχνει για τα παιχνίδια του.
• Βοηθήστε το παιδί σας να επιλέξει και να απομακρύνει παιχνίδια που μπορεί να μην θέλει να μοιραστεί με τα παιδιά που τον επισκέπτονται.

Αλλαγή του προγράμματος των δραστηριοτήτων

Μπορείτε να αλλάξετε το περιβάλλον του παιδιού σας με βάση κάποια γεγονότα της ημέρας. Ακολουθούν μερικές ιδέες:

• Ενθαρρύνετε το παιδία σε ήσυχες, ήρεμες δραστηριότητες πριν τον ύπνο.
• Πάρτε το παιδί σας για ψώνια μετά από έναν απογευματινό ύπνο.
• Σηκωθείτε νωρίτερα για να μειώσετε την πίεση και το άγχος στην πρωινή βιασύνη για το σχολείο.
• Ξεκινήστε το χρόνο του μπάνιου νωρίτερα για να αποφύγετε τα ξεσπάσματα όταν δε θέλει να βγεί από το μπάνιο.
• Σχεδιάστε συχνά διαλείμματα σε μια μεγάλη διαδρομή με το αυτοκίνητο.

Αλλάζοντας τον τρόπο που μιλάτε και τις οδηγίες

Ενδέχεται να μπορείτε να αλλάξετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας αλλάζοντας τον τρόπο που μιλάτε ή ζητάτε από το παιδί σας να κάνει τα πράγματα.

Μια οδηγία είναι όταν λες στο παιδί σου να κάνει κάτι. Εάν δώσετε σαφείς, σύντομες και απλές οδηγίες, το παιδί σας θα γνωρίζει τι περιμένετε από αυτό — για παράδειγμα, «Σε παρακαλώ να κρατάς το χέρι όταν θα διασχίσουμε το δρόμο». Αλλά τα παιδιά μπορούν να αισθάνονται μπερδεμένα και αντιδραστικά αν υπάρχουν πάρα πολλές οδηγίες.

Αίτημα είναι όταν ζητάτε από το παιδί σας να κάνει κάτι. Για παράδειγμα, «Μπορείς να στρώσεις το τραπέζι, παρακαλώ;» Το παιδί σας μπορεί να επιλέξει να πει ναι ή όχι σε ένα αίτημα. Τα αιτήματα δίνουν στο παιδί σας επιλογές και αίσθηση ελέγχου, γεγονός που μπορεί να κάνει το παιδί σας πιο συνεργάσιμο.

Είναι καλή ιδέα να στοχεύετε σε ένα συνδυασμό οδηγιών και αιτημάτων. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε αιτήματα συχνότερα από ότι οδηγίες στην καθημερινότητα σας με το παιδί.