Άσθμα: Θεραπεία και διαχείριση

Θεραπεία άσθματος: Σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης

Ένα παιδί με άσθμα χρειάζεται ένα σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης, ανεξάρτητα από το πόσο ήπια ή σοβαρά είναι συνήθως τα συμπτώματα.

Σοβαρή κρίση άσθματος
Δείτε τι πρέπει να κάνετε εάν το παιδί σας έχει σοβαρή κρίση άσθματος:

1. Παραμείνετε ήρεμοι και βάλτε να καθίσει το παιδί σας.
2. Για παιδιά ηλικίας 0-5 ετών, δώστε 2-6 ξεχωριστές ριπές από τη συσκευή εισπνοής (συνήθως την μπλε) μέσω του αποστάτη. Για κάθε δόση φαρμάκου, το παιδί σας θα πρέπει να πάρει τέσσερις βαθιές αναπνοές πριν δώσετε την επόμενη ριπή.
3. Για παιδιά ηλικίας έξι ετών και άνω, δώστε 4-12 ξεχωριστές ριπές από τη συσκευή εισπνοής. Για κάθε ριπή φαρμάκου, το παιδί σας θα πρέπει να πάρει τέσσερις βαθιές αναπνοές πριν δώσετε την επόμενη ριπή.
4. Περιμένετε περίπου 4 λεπτά. Εάν υπάρχει μικρή ή καθόλου βελτίωση, επαναλάβετε το βήμα 2 ή 3 φορές.
5. Εάν εξακολουθεί να υπάρχει μικρή ή καθόλου βελτίωση μετά από τέσσερα λεπτά, καλέστε ένα ασθενοφόρο και ενημερώστε ότι το παιδί σας παθαίνει κρίση άσθματος. Ενώ περιμένετε να φτάσει το ασθενοφόρο, δώστε στο παιδί σας να πάρει εισπνοές όπως περιγράφεται παραπάνω. Περιμένετε 4 λεπτά και επαναλαμβάνετε τη διαδικασία μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο.

Έξαρση άσθματος
Μια έξαρση άσθματος χαρακτηρίζεται με ήπια συμπτώματα άσθματος όπως βήχας, συριγμός ή ήπια δύσπνοια. Εάν το παιδί σας αντιμετωπίζει αυτά τα συμπτώματα, δείτε τι πρέπει να κάνετε.

1. Παραμείνετε ήρεμοι και καθίστε το παιδί σας.
2. Δώστε στο παιδί σας 2-4 ξεχωριστές ριπές από τη συσκευή εισπνοής (συνήθως την μπλε) μέσω του αποστάτη. Για κάθε ριπή φαρμάκου, το παιδί σας θα πρέπει να πάρει τέσσερις βαθιές αναπνοές μέσω του αποστάτη πριν δώσετε την επόμενη ριπή.
3. Περιμένετε 4 λεπτά. Εάν τα συμπτώματα δεν έχουν βελτιωθεί, επαναλάβετε τα βήματα 1-3.
4. Εάν τα συμπτώματα συνεχιστούν, καλέστε ασθενοφόρο και δηλώστε ότι το παιδί σας παθαίνει κρίση άσθματος.
5. Εάν τα συμπτώματα έχουν βελτιωθεί, συνεχίστε να παρακολουθείτε το παιδί σας κατά την διάρκεια της ημέρας. Εάν τα συμπτώματα επανέλθουν, επαναλάβετε τα βήματα 1-3.

Εάν το παιδί σας χρειάζεται τα φάρμακα ανακούφισης καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας ή περισσότερο από κάθε 4-6 ώρες, πρέπει να επισκεφτείτε έναν γιατρό.

Κλινικές κατηγορίες άσθματος

Τα παιδιά με άσθμα μπορούν να ομαδοποιηθούν και να αντιμετωπιστούν χρησιμοποιώντας τρεις κλινικές κατηγορίες:

Σπάνιο διαλείπον άσθμα
Με αυτό το είδος άσθματος, τα συμπτώματα συμβαίνουν αρκετές φορές το χρόνο, συνήθως σε συνδυασμό με κρύωμα ή άλλη ιογενή λοίμωξη. Μπορεί να έχει συριγμό ή να βήχει για λίγες μέρες όταν είναι σε έξαρση και θα πρέπει να ανταποκρίνεται γρήγορα στη θεραπεία, αλλά μεταξύ κρίσεων άσθματος ή εξάρσεων είναι συνήθως υγιείς, ενεργό  χωρίς συμπτώματα άσθματος.

Τα παιδιά με σπάνιο διαλείπον άσθμα συνήθως χρειάζονται θεραπεία μόνο στην οξεία κρίση άσθματος. Συνήθως δεν χρειάζεται να παίρνουν φάρμακα για το άσθμα μεταξύ των κρίσεων. Τα περισσότερα παιδιά με άσθμα εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία.

Συχνό διαλείπον άσθμα
Τα παιδιά με συχνό διαλείπον άσθμα έχουν αρκετές οξείες κρίσεις κάθε χρόνο( τουλάχιστον κάθε έξι εβδομάδες).

Εάν το παιδί σας έχει συχνό διαλείπον άσθμα, μπορεί να έχει διαλείποντα βήχα ή συριγμό που προκαλείται από την άσκηση.

Ορισμένα παιδιά με συχνό διαλείπον άσθμα μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή πρόληψης σε καθημερινή βάση για την πρόληψη οξέων επιθέσεων.

Επίμονο άσθμα
Αυτή είναι η μικρότερη ομάδα παιδιών με άσθμα. Αφορά το παιδί που έχει επίμονο άσθμα, έχει συμπτώματα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα  κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας.

Τα παιδιά με επίμονο άσθμα μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνουν προληπτική φαρμακευτική αγωγή κάθε μέρα.

Ανακουφιστικά, ρυθμιστικά και ελεγκτές για το άσθμα

Τα φάρμακα άσθματος μπορούν να χωριστούν στις ακόλουθες κατηγορίες:

• ανακουφιστικά- θεραπεύουν και ανακουφίζουν από τα συμπτώματα του άσθματος
• πρόληψης - αποτρέπουν τις οξείες επιθέσεις
• ελεγκτές -  χρησιμοποιούνται όταν το άσθμα είναι ανεξέλεγκτο παρά τη χρήση ανακουφιστικών και προληπτικών φαρμάκων

Μια κατηγορία παιδιών παίρνουν ένα, δύο ή ακόμα και τρία από αυτά τα είδη φαρμάκων. Ο γιατρός θα σας συμβουλέψει ποια είναι τα καταλληλότερα φάρμακα για το παιδί σας.

Ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού σας και τη σοβαρότητα του άσθματός, υπάρχουν διάφοροι τρόποι θεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της εισπνοής, της λήψης του σε υγρή μορφή, δισκίου, σκόνης ή της ένεσης.

Ανακουφιστικά
Οι αγωνιστές της Βήτα-2 όπως η σαλβουταμόλη και η τερβουταλίνη είναι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνότερα για τη θεραπεία οξέων συμπτωμάτων άσθματος. Βοηθούν στη χαλάρωση των στενών περασμάτων των αεραγωγών και διευκολύνουν τον αέρα να περάσει.

Τα στεροειδή -κορτιζόνη συχνά χορηγούνται νωρίς κατά τη διάρκεια μιας οξείας επίθεσης για την ελαχιστοποίηση της οξείας φλεγμονής. Αυτό μειώνει το οίδημα των περασμάτων των αεραγωγών.

Ρυθμιστικά
Τα φάρμακα για την ρύθμιση του άσθματος είναι πολύ σημαντικά. Είτε μειώνουν τις επιπτώσεις της φλεγμονής στους αεραγωγούς (που είναι η υποκείμενη αιτία του άσθματος), είτε ελαχιστοποιούν τους παράγοντες που προκαλούν φλεγμονή.

Τα ρυθμιστικά φάρμακα άσθματος περιλαμβάνουν:

• εισπνεόμενα στεροειδή όπως μπεκλομεθαζόνη, βουδεσονίδη, φλουτικασόνη και τριχζονίδη.
• στεροειδή δισκία ή μείγματα τα οποία τα παιδιά λαμβάνουν από το στόμα
• montelukast (Singulair®), το οποίο είναι μια άλλη εναλλακτική λύση στα κορτικοστεροειδή.

Τα παιδιά στα οποία χορηγούνται ρυθμιστικά φάρμακα πρέπει να τα λαμβάνουν καθημερινά. Το παιδί σας θα πρέπει να ξεπλένει το στόμα του μετά τη χρήση του στεροειδούς- εισπνοής για να αποφευχθεί ο ερεθισμός στο στόμα.

Εισπνεόμενα στεροειδή που λαμβάνονται σε κανονικές δόσεις έχουν πολύ λίγες παρενέργειες. Δεν έχουν καμία από τις παρενέργειες που σχετίζονται με τη μακροπρόθεσμη χρήση στεροειδών που λαμβάνονται από το στόμα.

Ελεγκτές
Εάν το άσθμα του παιδιού σας δεν ελέγχεται από την ρυθμιστική αγωγή και το παιδί σας είναι άνω των πέντε ετών, ο γιατρός σας μπορεί να χορηγήσει βρογχοδιασταλτικά φάρμακα.

Αυτά τα φάρμακα είναι μια μακράς δράσης έκδοση των αγωνιστών βήτα-2, πράγμα που σημαίνει ότι βοηθούν στη χαλάρωση των στενών περασμάτων των αεραγωγών και διευκολύνουν τον αέρα να περάσει.

Περιλαμβάνουν(σαλμετρόλη) και  (φορμοτελόλη). Αυτά τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε συνδυασμό με τα ρυμιστικά φάρμακα. Οι εισπνοές συνδυασμού όπως η (σαλμετρόλη και φλουτικαζόνη), η ( μπουνεσονίδη και φορμοτερόλη) η ( φλουκτικαζόνη και βιλαντερόλη) το καθιστούν ευκολότερο.

Πρόληψη: Αποφυγή εναυσμάτων

Το παιδί σας θα πρέπει να αποφεύγει την έκθεση στον καπνό του τσιγάρου και να αποφεύγει να βρίσκεται κοντά σε ζώα στα οποία είναι αλλεργικό. Σε περίπτωση που το παιδί σας επηρεάζεται από φτερά, είναι καλύτερα να χρησιμοποιείτε μη αλλεργιογόνα κλινοσκεπάσματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν το παιδί σας έχει αλλεργία σε οικιακή σκόνη ή ακάρεα, ίσως χρειαστεί να αφαιρέσετε τα χαλιά σας για να ελαχιστοποιήσετε τη σκόνη.

Είναι καλό να εξετάσετε πώς μπορείτε να εξισορροπήσετε τα μέτρα πρόληψης με την ανάγκη να περιορίσετε τις μεγάλες αλλαγές στις συνθήκες διαβίωσης της οικογένειάς σας. Μπορεί να μην χρειαστεί να κάνετε μεγάλες αλλαγές εάν το παιδί σας έχει μόνο ήπια συμπτώματα.

Γνωρίζοντας την διαχείρισης του άσθματος

Σχέδια ελέγχου και διαχείρισης του άσθματος

• γνωρίζοντας τι προκαλεί τα συμπτώματα άσθματος του παιδιού σας
• κατανόηση του τρόπου λήψης του φαρμάκου για το άσθμα - δόση, συχνότητα και πώς να χρησιμοποιήσετε σωστά τη συσκευή εισπνοής
• γνωρίζοντας τι πρέπει να κάνετε εάν τα συμπτώματα του παιδιού σας επιδεινωθούν και τι πρέπει να κάνετε σε μια έκτακτη ανάγκη εάν το παιδί σας δεν ανταποκρίνεται στα φάρμακα που συνήθως παίρνει.
• Η εκμάθηση του τρόπου χρήσης μιας συσκευής εισπνοής είναι πολύ σημαντική.

Φάρμακα
Τα φάρμακα για το άσθμα είναι γενικά πολύ ασφαλή, ειδικά εκείνα που εισπνέονται. Τα παιδιά συνήθως μπορεί να έχουν μια επιδείνωση επειδή δεν εισπνέουν αρκετό φάρμακο, παρά επειδή εισπνέουν πολύ.

Εάν νομίζετε ότι το παιδί σας αντιμετωπίζει παρενέργειες από φάρμακα, συζητήστε το με το γιατρό σας.

Ζώντας με το άσθμα

Τα περισσότερα παιδιά με άσθμα ζουν απόλυτα φυσιολογική ζωή.

Συνεχίστε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να αθλείται και να ασκείται. Το παιδί σας μπορεί να επωφεληθεί από τη λήψη του ανακουφιστικού φαρμάκου λίγο πριν από την άσκηση για να αποτρέψει ένα συριγμό ή έναν βήχα.

Εάν το παιδί σας έχει συχνές επιθέσεις ή εάν τα συμπτώματα τον εμποδίζουν να αθλείται, να κοιμάται τη νύχτα ή να αισθάνεται υγιές, είναι πιθανό να χρειάζεται επανέλεγχος ή  μπορεί να μην λαμβάνει σωστή δοσολογία. Συζητήστε με το γιατρό σας, ώστε η θεραπεία να μπορεί να αλλάξει και να γίνει πιο αποτελεσματική.

Τα παιδιά με άσθμα δεν είναι πάντα καλά στο να κρίνουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους - συχνά λένε ότι αισθάνονται καλά ακόμα και αν το άσθμα τους δεν ελέγχεται επαρκώς. Παρακολουθήστε τα συμπτώματα του παιδιού σας και επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες.