Βιταμίνη D: Τι πρέπει να γνωρίζετε

Γιατί τα παιδιά και οι ενήλικες χρειάζονται βιταμίνη D;

Τα παιδιά χρειάζονται βιταμίνη D για την ανάπτυξη των οστών. Το ίδιο και τα μωρά που αναπτύσσονται στη μήτρα. Η βιταμίνη D μας βοηθά να απορροφήσουμε το ασβέστιο.

Σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει ραχίτιδα, καθυστερημένη κινητική ανάπτυξη, μυϊκή αδυναμία, πόνους και κατάγματα.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D στους ενήλικες έχει επίσης συνδεθεί με οστεοπόρωση, ορισμένους καρκίνους, καρδιακές παθήσεις και διαβήτη.

Εάν οι γυναίκες δεν λάβουν αρκετή βιταμίνη D κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα παιδιά τους ενδέχεται να εμφανίσουν νεογνική υπασβεστιαιμία (όχι αρκετό ασβέστιο στο αίμα) ή ραχίτιδα αργότερα στην παιδική ηλικία.

Βιταμίνη D και ηλιακή ακτινοβολία

Η βιταμίνη του ήλιου, η βιταμίνη D, παράγεται όταν η ηλιακή ακτινοβολία έρχεται σε επαφή με το δέρμα, συμβάλλοντας έτσι στην καλή υγεία μας. Ο οργανισμός μας απορροφά περίπου το 80% της βιταμίνης D με αυτόν τον τρόπο.

Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το πόσο χρόνο χρειάζονται τα παιδιά στον ήλιο για να έχουν καλά επίπεδα βιταμίνης D. Αλλά γνωρίζουμε ότι η ποσότητα που χρειάζεται το παιδί σας εξαρτάται από το τόπο όπου ζει και την εποχή του χρόνου.

Εξαρτάται επίσης από το χρώμα του δέρματός σας. Οι άνθρωποι με φυσικά πολύ σκούρο δέρμα χρειάζονται 3-6 φορές περισσότερο ήλιο για να παράγουν βιταμίνη D από την ποσότητα που χρειάζονται άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα. 

Ανεξάρτητα από το πού ζείτε, πρέπει να είστε προσεκτικοί σχετικά με το πόση ώρα είναι εκτεθειμένο στον ήλιο το παιδί σας. Ο πολύς ήλιος μπορεί να οδηγήσει σε ηλιακά εγκαύματα, βλάβες του δέρματος και ακόμη και σε καρκίνο του δέρματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε σταθερά αντηλιακή προστασία.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ειδικά μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ., βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας παραμένει ασφαλές στον ήλιο με αντηλιακό, καπέλο, γυαλιά ηλίου, ρούχα που κρατούν τον ήλιο (λευκά ρούχα) μακριά και να έχει πρόσβαση σε σκιά.

Για να λάβετε περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με την έκθεση του παιδιού στον ήλιο, είναι καλό να μιλήστε με τον γιατρό σας.

Βιταμίνη D και τρόφιμα

Τα περισσότερα παιδιά δεν παίρνουν αρκετή βιταμίνη D μόνο από το φαγητό, ή από τον συνδυασμό της έκθεσης στον ήλιο. 

Τα τρόφιμα που περιέχουν φυσικά βιταμίνη D περιλαμβάνουν φρέσκα λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί και σαρδέλες), συκώτι, μερικά μανιτάρια και κρόκοι αυγών.

Σε ορισμένα τρόφιμα έχει προστεθεί βιταμίνη D. Είναι ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, δημητριακά για πρωινό και μαργαρίνη. Όλα τα βρεφικά γάλατα περιέχουν βιταμίνη D.

Το παιδί σας μπορεί να ωφεληθεί από την καθημερινή του παραμονή έξω στον ήλιο και κάνοντας κάποια σωματική δραστηριότητα. Η καθημερινή άσκηση βοηθά το σώμα του παιδιού σας να παράγει βιταμίνη D.

Ανεπάρκεια βιταμίνης D

Τα παιδιά ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης D εάν:

• δεν εκτίθονται καθόλου στον ήλιο (έχει το δέρμα του καλυμμένο)
• περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε εσωτερικούς χώρους και δεν βγαίνουν πολύ ή και καθόλου στον ήλιο
• έχουν μια πάθηση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός ελέγχει τα επίπεδα της βιταμίνης D — για παράδειγμα, ηπατική νόσο, νεφρική νόσο, καταστάσεις που προκαλούν προβλήματα απορρόφησης τροφής (όπως κοιλιοκάκη ή κυστική ίνωση), και ορισμένα φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα βιταμίνης D
• έχουν πιο σκούρο δέρμα
• έχουν θηλάσει για μεγάλο χρονικό διάστημα και η μητέρα τους έχει χαμηλή βιταμίνη D.

Τα σημάδια ανεπάρκειας βιταμίνης D

Ραχίτιδα, καθυστερημένη κινητική ανάπτυξη, μυϊκή αδυναμία, πόνους και κατάγματα.

Αντιμετώπιση της ανεπάρκειας βιταμίνης D

Συζητήστε με τον γιατρό σας εάν ανησυχείτε για τα επίπεδα βιταμίνης D του παιδιού σας ή είστε έγκυος και πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε χαμηλή βιταμίνη D.

Ο ιατρός  μπορεί να ζητήσει μια εξέταση αίματος, που είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελέγξετε τα επίπεδα βιταμίνης D.

Για ήπιες ελλείψεις, ο ιατρός σας μπορεί να συστήσει να περνάει το παιδί περισσότερο χρόνο στον ήλιο.

Εάν εσείς ή το παιδί σας έχετε σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D, ίσως χρειαστεί εσείς και το παιδί σας να πάρετε συμπληρώματα βιταμίνης D.

Εάν ζείτε σε μέρος με λίγη ηλιοφάνεια, ίσως η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D είναι η καλύτερη λύση για εσάς και το παιδί σας. Μπορείτε να πάρετε ένα συμπλήρωμα βιταμίνης D σε μία μεγάλη εφάπαξ δόση, ή μπορείτε να πάρετε ένα συμπλήρωμα για αρκετές εβδομάδες ή μήνες. Όλα αυτά μετά από την συνεννόηση με τον γιατρό σας, με βάσει τι είναι καλύτερο για την περίπτωση σας.

Μπορείτε επίσης να μιλήσετε με έναν διαιτολόγο για συμπληρώματα βιταμίνης D.

Υπεριώδης ακτινοβολία (σολάριουμ),δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται ως τρόπος βελτίωσης των επιπέδων βιταμίνης D ή για τη θεραπεία της ανεπάρκειας βιταμίνης D. Τα περισσότερα κράτη έχουν απαγόρευση τη χρήση τους, υπάρχει κίνδυνος καρκίνου του δέρματος. 

Βιταμίνη D, εγκυμοσύνη και θηλασμός

Τα αποθέματα βιταμίνης D του μωρού ανεβαίνουν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του μέσα στη μήτρα και μειώνονται μετά τη γέννηση έως ότου το μωρό αρχίσει να παίρνει βιταμίνη D από το ηλιακό φως μαζί με τη διατροφή.

Τα μωρά που θηλάζουν δεν παίρνουν πολύ βιταμίνη D από το μητρικό γάλα, επειδή το μητρικό γάλα δεν περιέχει υψηλά επίπεδα βιταμίνης D. Αν μια μητέρα που θηλάζει έχει χαμηλή βιταμίνη D, μπορεί να μην δώσει αρκετή βιταμίνη D στο μωρό της.

Συνιστάται τα μωρά με σκούρο δέρμα που θηλάζουν να λαμβάνουν συμπλήρωμα βιταμίνης D, 400 Διεθνών Μονάδων IU ή 10 μικρογραμμάρια (mg) την ημέρα. Συζητήστε με τον γιατρό σας αν νομίζετε ότι το μωρό σας κινδυνεύει από έλλειψη βιταμίνης D.

Το έτοιμο βρεφικό γάλα συνήθως έχει υψηλά επίπεδα βιταμίνης D, έτσι τα μωρά που τρέφονται με αυτό το γάλα συνήθως δεν χρειάζονται κάποιο συμπλήρωμα.