Εγκεφαλική παράλυση

Τι είναι η εγκεφαλική παράλυση

Η εγκεφαλική παράλυση (CP) είναι μια αναπηρία που επηρεάζει την ικανότητα ενός παιδιού να ελέγχει τους μυς του. Η εγκεφαλική παράλυση είναι η πιο συχνή κινητική αναπηρία της παιδικής ηλικίας.

Τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση μπορεί να έχουν προβλήματα όπως μυϊκή αδυναμία, δυσκαμψία, αμηχανία, βραδύτητα και τρέμουλο. Μπορεί επίσης να έχουν δυσκολίες στην ισορροπία.

Αιτίες εγκεφαλικής παράλυσης

Η εγκεφαλική παράλυση οφείλεται σε παθολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου ή βλάβη του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου και επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να ελέγξει τη μυϊκή του λειτουργία.

Οι αιτίες μπορεί να είναι όταν:

• ο εγκέφαλος ενός παιδιού δεν αναπτύσσεται σωστά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• ένα μωρό γεννιέται πρόωρα και ο εγκέφαλος δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένος
• μια μητέρα εκτίθεται σε ορισμένους ιούς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• ένα μωρό δεν παίρνει αρκετό οξυγόνο κατά τη διάρκεια του τοκετού
• ένα μωρό έχει εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τη γέννηση
• ένα μωρό περνάει μια σοβαρή εγκεφαλική λοίμωξη λίγο μετά τη γέννηση
• ένα παιδί βιώνει ορισμένα είδη τραυματισμών κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του — για παράδειγμα, ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό ατύχημα.

Τύποι εγκεφαλικής παράλυσης

Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι εγκεφαλικής παράλυσης.

Σπαστική εγκεφαλική παράλυση
Τα παιδιά με αυτόν τον τύπο εγκεφαλικής παράλυσης έχουν μυοσκελετικά προβλήματα, τα οποία μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρά (δυσκαμψία). 

Αταξική εγκεφαλική παράλυση
Τα παιδιά με αυτόν τον τύπο παράλυσης έχουν πολλές ακούσιες συσπάσεις και επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Υπάρχει τρόμος (τρέμουλο) κατά την προσπάθεια της κίνησης. Οι κινήσεις είτε ξεπερνούν το στόχο (π.χ. κατά την προσπάθεια να πιάσει ένα αντικείμενο με το χέρι) είτε δεν το φτάνουν. Τα παιδιά με αταξία έχουν προβλήματα στην ισορροπία( να καθίσουν, να σταθούν, να φτάσουν ή να πιαστούν).

Αθετωσική εγκεφαλική παράλυση
Τα παιδιά με αυτόν τον τύπο παράλυσης έχουν αδυναμία διατήρησης συγκεκριμένης θέσης (ή στάσης) λόγω διαταραχής του μυϊκού τόνου. Το άτομο δηλαδή δεν μπορεί να διατηρήσει μία σταθερή θέση όταν κάθεται ή είναι όρθιο. Υπάρχουν ακούσιες και απότομες κινήσεις μεγάλου εύρους που δεν μπορεί να τις ελέγξει το παιδί. Η διαταραχή αυτή φαίνεται κυρίως κατά την εκούσια προσπάθεια του παιδιού να κινηθεί (π.χ. κατά την προσπάθεια να πιάσει ένα αντικείμενο) ενώ εκλείπει κατά τη διάρκεια του ύπνου. 

Τα περισσότερα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση έχουν στην πραγματικότητα ένα συνδυασμό δύο ή περισσοτέρων από αυτούς τους τύπους εγκεφαλικής παράλυσης.

Συμπτώματα και επιπτώσεις της εγκεφαλικής παράλυσης

Κάθε παιδί με εγκεφαλική παράλυση έχει διαφορετικό συνδυασμό συμπτωμάτων.

Μερικά παιδιά έχουν αρκετά ήπια συμπτώματα και μπορούν να περπατήσουν καλά και να επικοινωνούν καλά. Τα παιδιά με σοβαρή εγκεφαλική παράλυση θα χρειαστεί να χρησιμοποιούν αναπηρική καρέκλα. Περίπου το ένα τρίτο των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση χρειάζονται επιπλέον βοήθεια για να κινηθούν, και το ένα τέταρτο δεν μπορεί να μιλήσει.

Τα αποτελέσματα της εγκεφαλικής παράλυσης μπορεί να είναι διαφορετικά σε διαφορετικά παιδιά.

Μωρά
Τα μωρά με εγκεφαλική παράλυση μπορεί να έχουν:

• προβλήματα με τη σίτιση
• αργή ή καθυστερημένη ανάπτυξη 
• άνισες κινήσεις στο σώμα τους — για παράδειγμα, μπορεί να μην προσέχουν το ένα χέρι ή να προτιμούν το άλλο χέρι 
• κακός έλεγχος των μυών
• χαμηλός μυϊκός τόνος
• μυϊκούς σπασμούς ή δυσκαμψία όταν προσπαθείτε να κινήσετε τις αρθρώσεις τους.

Η εγκεφαλική βλάβη σε μωρά με εγκεφαλική παράλυση δεν θα χειροτερέψει. Αλλά μπορεί να γίνει πιο δύσκολο για το σώμα τους να διαχειριστούν επιπλέον προκλήσεις καθώς μεγαλώνουν. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι δύσκολο να συνεχίσουν να περπατούν μόλις ψηλώσουν και λόγω της αυξημένης ανάπτυξης στην εφηβική ηλικία.

Παιδιά
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα για παιδιά με εγκεφαλική παράλυση είναι:

• κίνηση
• τάισμα
• πόνος
• ύπνος
• επικοινωνία.

Άλλα προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• διανοητική αναπηρία ή μαθησιακές δυσκολίες στο 45% περίπου των παιδιών
• δυσκολίες συμπεριφοράς
• προβλήματα όρασης
• προβλήματα ακοής

Άλλα θέματα υγείας
Πολλά παιδιά με εγκεφαλική παράλυση αντιμετωπίζουν επίσης και άλλα προβλήματα υγείας, όπως γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, δυσκοιλιότητα, επιληψία, ορθοπεδικά προβλήματα και υποτροπιάζουσες θωρακικές λοιμώξεις.

Ξέρεις καλύτερα το παιδί σου. Αν ανησυχείτε για το πώς αναπτύσσεται το μωρό ή το παιδί σας, εμπιστευτείτε το ένστικτο σας και μιλήστε με το γιατρό σας για τις ανησυχίες σας.

Διάγνωση και εξετάσεις εγκεφαλικής παράλυσης

Η εγκεφαλική παράλυση είναι μια σύνθετη αναπηρία και η διάγνωση πριν από τους 12 μήνες δεν είναι πάντα εύκολη. 

Για τη διάγνωση της εγκεφαλικής παράλυσης, ένας γιατρός θα λάβει ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό και θα εξετάσει διεξοδικά το παιδί σας, μπορεί επίσης να χρειαστεί να συνεργαστεί με άλλες ειδικότητες,  να προβεί σε αρκετές εξετάσεις για να αποκλείσει άλλες παθήσεις.

Υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης 

Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για την εγκεφαλική παράλυση, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να θεραπεύσει τα συμπτώματα του παιδιού σας, να βελτιώσει και να το βοηθήσει να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του.

Μέσω των υπηρεσιών έγκαιρης παρέμβασης, μπορείτε να συνεργαστείτε με επαγγελματίες υγείας για να επιλέξετε τις επιλογές θεραπείας και παρέμβασης που θα ταιριάζουν καλύτερα στο παιδί σας.

Η ομάδα των επαγγελματιών που ασχολούνται με την υποστήριξη σας και του παιδιού σας μπορεί να περιλαμβάνει παιδίατρους, φυσιοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, παθολόγους λόγου και ομιλίας, εργοθεραπευτές, δασκάλους ειδικής αγωγής καθώς και εργαζόμενους πρόνοιας για να σας δώσουν οδηγίες για πιθανή οικονομική βοήθεια.

Να φροντίζεις τον εαυτό σου και την οικογένειά σου

Αν και είναι φυσιολογικό να εμπλακείτε στη φροντίδα του παιδιού σας, είναι σημαντικό να φροντίζετε και τη δική σας ευημερία. Αν είστε σωματικά και ψυχικά καλά, θα είστε καλύτερα σε θέση να φροντίζεις το παιδί σου.

Μιλώντας με άλλους γονείς μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να λάβετε υποστήριξη. Μπορείτε να συνδεθείτε με άλλους γονείς σε παρόμοιες καταστάσεις, συμμετέχοντας σε μια ομάδα υποστήριξης πρόσωπο με πρόσωπο ή σε μια ομάδα υποστήριξης ηλεκτρονικά.

Αν έχετε άλλα παιδιά, αυτά τα αδέλφια των παιδιών με αναπηρία πρέπει να αισθάνονται ότι είναι εξίσου σημαντικά για εσάς — ότι νοιάζεστε γι' αυτά και για τα συναισθήματα τους. Είναι σημαντικό να μιλήσετε μαζί τους, να περάσετε χρόνο μαζί τους και να βρείτε τη σωστή υποστήριξη και για αυτά.