Φαντασία, δημιουργία και παιχνίδι: Παιδιά προσχολικής ηλικίας

Γιατί είναι σημαντικό για την φαντασία και τη δημιουργική ανάπτυξη;

Το παιχνίδι προάγει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και μπορεί να είναι ένας από τους πιο δημιουργικούς χρόνους στη ζωή ενός παιδιού.

Καθώς η φαντασία τους μεγαλώνει, το παιχνίδι δίνει στα παιδιά προσχολικής ηλικίας ευκαιρίες:

• να χτίζουν την εμπιστοσύνη τους, να εκφράζουν συναισθήματα και να μαθαίνουν δεξιότητες επικοινωνίας
• την ανάπτυξη, εξάσκηση και βελτίωση του συντονισμού των κινητικών δεξιοτήτων
• να εξασκήσουν τη λήψη αποφάσεων, την επίλυση προβλημάτων και την κριτική σκέψη
• να διερευνήσουν ιδέες σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Αυτές όλες είναι πολύ σημαντικές δεξιότητες για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας και μετέπειτα.

Τι να περιμένετε καθώς αναπτύσσεται η φαντασία του νήπιου σας;

Από  την ηλικία περίπου των τριών ετών το παιδί σας μπορεί να διασκεδάσει παίζοντας με μαριονέτες και μεταμφιέσεις, να σας πει  ιστορίες με πολύ λεπτομέρεια για γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ, ή να σας μιλήσει για ένα φανταστικό φίλο. Μπορεί να προσποιηθεί ότι είναι ενήλικας, γιατρός ή δάσκαλος.

Στο παιδί προσχολικής ηλικίας αρέσει να μουντζουρώσει, να σχεδιάσει, να βάψει και να κολλήσει. Περίπου τεσσάρων ετών, το παιδί σας μπορεί να σχεδιάσει χώρους, πράγματα και ανθρώπους με πολλές λεπτομέρειες χάρη στη φαντασία του.

Μέχρι την ηλικία των πέντε ετών, το παιδί σας μπορεί να εκφράσει σκέψεις και ιδέες μέσω της ζωγραφιάς του. Μπορεί επίσης να αρχίσει να λέει ιστορίες, να δείχνει συναισθήματα ή να περιγράφει πράγματα που έχει δει.

Θυμηθείτε, τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν μπορούν πάντα να πουν τι είναι αληθινό και τι έχουν επινοήσει τα ίδια. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οποιαδήποτε τρομακτικά όντα από τις ιστορίες, γίνονται πραγματικότητα για το παιδί σας. Αν το παιδί σας έχει εφιάλτες, βεβαιώστε το ότι είναι ασφαλή. Ότι τα τέρατα που βλέπει είναι μόνο ένα κακό όνειρο.

Δημιουργικές δραστηριότητες για παιδιά προσχολικής ηλικίας

Αφήστε το παιδί σας να παίζει με τον δικό του τρόπο, χωρίς να εμπλέκεστε πάντα. Θυμηθείτε ότι το παιδί σας χρειάζεται ακόμα να το ενθαρρύνετε και να το βοηθήσετε αν έχει πρόβλημα.

Ακολουθούν μερικές ιδέες παιχνιδιού για να ενθαρρύνετε τη φαντασία του παιδιού σας:

• Πείτε ιστορίες και διαβάστε βιβλία. Το παιδί προσχολικής ηλικίας απολαμβάνει να φτιάχνει τις δικές του ιστορίες. Επίσης, δοκιμάστε να διασκεδάσετε με ρίμες και αινίγματα. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας προτιμούν ιδιαίτερα τα παιχνίδια λέξεων και απολαμβάνουν να κάνουν τα δικά τους αστεία ή ρίμες.
• Πηγαίνετε για μια βόλτα στη φύση ή παίξτε έξω με κάθε καιρό. Αυτός είναι ένας απλός, δωρεάν τρόπος για να αφήσετε το παιδί σας να βιώσει νέες εμπειρίες, ακόμα κι αν είναι μόνο στην αυλή .
• Βρείτε χρόνο για υπαίθρια παιχνίδια.
• Αφήστε το παιδί σας για να σας βοηθήσει με απλές δουλειές του σπιτιού. Θα μπορούσε να είναι σερβιτόρος που θα βοηθήσει να στρώσει το τραπέζι. Ή ίσως θα ήθελε να προσποιηθεί ότι είναι σεφ και να σας βοηθήσει με την μαγειρική.
• Δημιουργήστε ένα χώρο παιχνιδιού μέσα στο σπίτι σας. Μεγάλα κουτιά από χαρτόνι ή υφάσματα πάνω από καρέκλες παρέχουν ατελείωτες δυνατότητες για προσποιητό παιχνίδι. Δώστε στο παιδί σας πολλά παιχνίδια όπως τουβλάκια ή μπάλες, τα οποία επιτρέπουν ανοιχτό παιχνίδι.
• Βρείτε χρόνο για να ξεκουραστείτε και να ονειρευτείτε. Ξαπλώστε ανάσκελα μαζί με το παιδί σας και κοιτάξτε τα σύννεφα και τον ουρανό. Φανταστείτε διάφορα σχήματα.

Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε μερικές απλές, χαμηλού κόστους δραστηριότητες για το παιδί σας. Για παράδειγμα:

• Δώστε στο παιδί σας μπογιές ή μολύβια για σχέδιο και ζωγραφιές.
• Φτιάξτε ένα «ειδικό κουτί» για το παιδί σας, γεμάτο με πράγματα όπως χρωματιστά χαρτιά, κορδόνια, κόλλες και άλλα χρησιμοποιημένα αντικείμενα, όπως κομμάτια από χαρτόνι και πλαστικά μπουκάλια. Το ειδικό κουτί μπορεί επίσης να περιλαμβάνει φυσικά αντικείμενα που βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους όπως κλαδιά, βότσαλα, πέτρες ή φτερά. Θα προκύψουν πολλά δημιουργικά έργα!
• Συλλέξτε ένα κουτί με παλιά ρούχα, παπούτσια, τσάντες, μπότες και άλλα πράγματα για παιχνίδια μεταμφίεσης. 
• Εάν έχετε το χώρο, δημιουργήστε ένα χώρο παιχνιδιού που θα μπορεί να παίζει με πλαστελίνη, χρώματα, άμμο ή νερό. Ίσως είναι καλύτερα στην ύπαιθρο.
• Κρατήστε παλιά περιοδικά και καταλόγους. Το παιδί σας μπορεί να κόψει εικόνες ανθρώπων, ζώων και αντικειμένων και να κάνει χαρτεπικόλληση (κολάζ).
• Απολαύστε με το παιδί σας το παιχνίδι  με μαριονέτες. Το μόνο που χρειάζεστε για να ξεκινήσετε είναι μια κάλτσα ή ακόμα και μια χάρτινη σακούλα! Χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας.
• Ακούστε μουσική ή δημιουργήστε μουσικά όργανα από αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως άδεια χαρτοκιβώτια, μπουκάλια με ρύζι ή βότσαλα, ή με τεντωμένα λαστιχάκια πάνω από ένα ανοιχτό κουτί.

Χρόνος οθόνης και παιχνίδι φαντασίας

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας πρέπει να έχουν μια ώρα οθόνης την ημέρα, το πολύ. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν τρόποι για να χρησιμοποιήσετε αυτό το χρόνο δημιουργικά.

Για παράδειγμα, το σχέδιο ή η ζωγραφική σε μια οθόνη μπορεί να αναπτύξει την ικανότητα του παιδιού σας να χρησιμοποιεί σχήμα και χρώμα με φανταστικούς τρόπους. Εναλλακτικά, το παιδί σας μπορεί να αποκτήσει νέες ιδέες παιχνιδιού για να εξερευνήσει στο σπίτι βλέποντας μια ποιοτική τηλεοπτική εκπομπή.

Γενικά, τα βασικά γεγονότα στην ανάπτυξη συμβαίνουν με παρόμοια σειρά, αλλά η ηλικία που συμβαίνουν μπορεί να διαφέρει για κάθε παιδί. Εάν ανησυχείτε για οποιαδήποτε πτυχή της ανάπτυξης του παιδιού σας, είναι καλό να μιλήσετε με τον γιατρό σας ή τον εκπαιδευτή του νηπιαγωγείου.