Φυματίωση

Η φυματίωση είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τα βακτήρια Μυκοβακτηρίδιο φυματίωση. Η ασθένεια επηρεάζει συχνότερα τους πνεύμονες, αλλά μπορεί επίσης να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος: νεφρά, οστά, εγκέφαλο, έντερα κλπ., όταν τα συμπτώματα και τα σημάδια της νόσου σχετίζονται με το προσβεβλημένο όργανο. Το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού φέρει αυτά τα βακτήρια και δεν έχει συμπτώματα της νόσου (λανθάνουσα μορφή). Ωστόσο, το 10% των μολυσμένων ατόμων θα αρρωστήσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους, όταν μειωθεί η αντίστασή τους.

Πηγή μόλυνσης

Τα βακτήρια που προκαλούν τη φυματίωση μεταδίδονται μέσω του αέρα από άτομο σε άτομο, όταν ο ασθενής βήχει, φτερνίζεται, μιλά και τραγουδά. Η ασθένεια ευδοκιμεί ανάμεσα σε ανθρώπους που ζουν στην φτώχεια, σε ομάδες ατόμων που περιθωριοποιούνται και σε άλλους ευάλωτους πληθυσμούς Εξαπλώνεται γρήγορα, έτσι ώστε τα μέλη της οικογένειας και οι στενοί φίλοι ενός μολυσμένου ατόμου να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν. Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της ασθένειας περιλαμβάνουν περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών και χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα (όπως στο HIV/AIDS).

Περίοδος επώασης

Η ασθένεια μπορεί να εμφανιστεί λίγες εβδομάδες μετά τη μόλυνση ή χρόνια αργότερα.

Τα συμπτώματα και τα σημεία πνευμονικής φυματίωσης είναι

• Βήχας που διαρκεί τρεις ή περισσότερες εβδομάδες
• Βήχα με αίμα ή πυώδη πτύελα
• Πόνος στο στήθος κατά την αναπνοή και τον βήχα
• Κούραση
• Πυρετός
• Νυχτερινές εφιδρώσεις
• Απώλεια όρεξης
• Απώλεια βάρους

Εάν αυτά τα σημεία και τα συμπτώματα της νόσου εμφανιστούν στο παιδί σας, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό, ειδικά εάν το παιδί έχει έρθει σε επαφή με ένα άτομο που πάσχει από φυματίωση.

Θεραπεία της φυματίωσης

Η ασθένεια αντιμετωπίζεται με φάρμακα κατά της φυματίωσης και η θεραπεία είναι μακράς διαρκείας. Τα παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και επιρρεπή σε σοβαρές, διαδεδομένες μορφές της νόσου, οι οποίες είναι δύσκολο να ανιχνευθούν και να θεραπευτούν, και μπορεί να είναι θανατηφόρες. Ένας ασθενής υπό θεραπεία σταματάει να μεταδίδει 15-20 μέρες μετά την έναρξη των φαρμάκων (και εφόσον το βακτήριο που φέρει είναι ευαίσθητο σε αυτά).

Επίκριση λανθάνουσας φυματίωσης

Εάν ένα παιδί ή ηλικιωμένο άτομο μολύνθηκε από φυματίωση μετά από έκθεση σε άτομο που πάσχει από φυματίωση, πολλές φορές θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ακόμη και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα για την πρόληψη της επανενεργοποίησης της νόσου όταν η ανοσολογική αντίσταση μειωθεί. Η ανίχνευση προηγούμενης λοίμωξης γίνεται με δερματική εξέταση που ονομάζεται Mantoux - δερμοαντίδραση ή εξέταση αίματος.  Η δοκιμή δέρματος πραγματοποιείται με ένεση στο κάτω μέρος του βραχίονα. Ένα άτομο που λαμβάνει τη δοκιμή δέρματος φυματίνης πρέπει να εξεταστεί μέσα σε 48 έως 72 ώρες για να γίνει ανάγνωση του αποτελέσματος μερικές μέρες μετά. Η αντίδραση θεωρείται θετική ανάλογα με τη σκλήρυνση και τη διάμετρο του οιδήματος.

Πρόληψη

Για την προστασία και πρόληψη των βρεφών από τη φυματίωση γίνεται εμβολιασμός με το εμβόλιο BCG (Bacillus Calmette Guerin). Είναι ένας εξασθενημένος τύπος βακτηρίων φυματίωσης που προκαλεί μόλυνση των αγελάδων αλλά όχι των ανθρώπων. Είναι ένα σημαντικό εμβόλιο για τα μωρά, καθώς μπορεί να αποτρέψει το μεγαλύτερο μέρος της λοίμωξης του εγκεφάλου και σχεδόν το ήμισυ των πνευμονικών επιπλοκών με φυματίωση. Τα νεογέννητα μωρά λαμβάνουν αυτό το εμβόλιο στο αριστερό βραχίονα πριν πάρουν εξιτήριο από το νοσοκομείο. Σε περίπτωση που δεν το έλαβε για κάποιο λόγο (παράδοση εκτός του μαιευτήριο ή άλλου), είναι απαραίτητο να χορηγηθεί το εμβόλιο μέχρι την ηλικία των 2 μηνών και το αργότερο εντός 12 μηνών. 

Για την πρόληψη της φυματίωσης και της εξάπλωσής της, το πιο κρίσιμο μέτρο για την υγεία είναι ο εμβολιασμός των παιδιών, αλλά και η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία των μολυσμένων ατόμων. Η πρόγνωση της φυματίωσης είναι καλή, εφόσον αντιμετωπιστεί έγκαιρα και με την κατάλληλη αγωγή.