Απόκλιση στην ανάπτυξη

Κάθε παιδί αναπτύσσεται διαφορετικά, πράγμα που σημαίνει ότι η «φυσιολογική» ανάπτυξη, όταν πρόκειται για την περίοδο της πρώιμης παιδικής ηλικίας, γίνεται αντιληπτή με κάποιους πιο γενικούς όρους. Ανησυχούμε για τις αναπτυξιακές καθυστερήσεις, εάν παρατηρήσουμε ότι κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών οι δεξιότητες επικοινωνίας, ομιλίας και οι κινητικές ή κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών δεν αναπτύσσονται με τον ίδιο ρυθμό με τους συνομηλίκους τους.

Μια αναπτυξιακή καθυστέρηση μπορεί να συμβεί σε μεμονωμένους τομείς ή σε πολλούς. Όταν επηρεάζει πολλούς τομείς ονομάζεται επίσης γενική αναπτυξιακή καθυστέρηση.

Οι αναπτυξιακές καθυστερήσεις μπορεί να είναι παροδικές και να υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη περίοδο ανάπτυξης ή, μερικές φορές, μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι ενός μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού προβλήματος. Οι αναπτυξιακές καθυστερήσεις που υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα (ή μόνιμα) ονομάζονται μερικές φορές αναπτυξιακές διαταραχές. Παραδείγματα τέτοιων παθήσεων είναι οι μαθησιακές δυσκολίες, η εγκεφαλική παράλυση, οι δυσκολίες πνευματικής ανάπτυξης, η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.

Οι ειδικοί χρησιμοποιούν συχνότερα τον όρο αναπτυξιακή διαταραχή, ενώ προσπαθούν να προσδιορίσουν τις πιθανές αιτίες της καθυστέρησης. Εάν και όταν προσδιοριστεί η αιτία τότε χρησιμοποιείται το όνομα της κατάλληλης διαταραχής, γεγονός που εξηγεί λεπτομερέστερα την κατάσταση του παιδιού.

Σημάδια αναπτυξιακής καθυστέρησης:

Ανησυχείτε για μια πιθανή καθυστέρηση στην ανάπτυξη του παιδιού σας - τι να κάνετε;

• Ως γονιός, ξέρεις καλύτερα το παιδί σου.
• Εάν ανησυχείτε για την ανάπτυξη του παιδιού σας, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας.
• Οι επαγγελματίες υγείας και τα κέντρα διάγνωσης μπορούν να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες εξετάσεις για να αξιολογήσουν την παρουσία αναπτυξιακών καθυστερήσεων. Μερικές φορές μπορεί να είναι απαραίτητη η παραπομπή σε άλλες υπηρεσίες για πρόσθετες εξετάσεις.

Επαγγελματίες που βοηθούν τα παιδιά με αναπτυξιακές καθυστερήσεις:

Εκτός από τις υπηρεσίες υγείας (παιδίατροι και γιατροί άλλων ειδικοτήτων, νοσηλευτές), πολλά άλλα επαγγέλματα συμμετέχουν στη διεξαγωγή των απαραίτητων αξιολογήσεων και στην παροχή βοήθειας σε παιδιά με αναπτυξιακές καθυστερήσεις και στις οικογένειές τους: όπως ο ειδικός παιδαγωγός, ο λογοθεραπευτής, ο φυσιοθεραπευτής, ο εργοθεραπευτής, ο ψυχολόγος ή ο κοινωνικός λειτουργός.

Το είδος της υποστήριξης εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της διαταραχής.

• Είναι πάντα απαραίτητο η βοήθεια να πραγματοποιείται μέσω της συνεργασίας γονέων και επαγγελματιών.
• Εκτός από την άμεση συνεργασία με το παιδί, ο ρόλος του επαγγελματία είναι πάντα να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα το παιδί σας ή / και να βελτιώσετε τις δεξιότητες ανάπτυξής του.

Οι ανάγκες των παιδιών των οποίων η ανάπτυξη διαφοροποιείται:

Όπως όλα τα άλλα παιδιά, τα παιδιά με αναπτυξιακές καθυστερήσεις προοδεύουν στην ανάπτυξη και τη μάθηση, όμως χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν κάτι νέο μπορεί να είναι λίγο διαφορετικός και να απαιτεί πρόσθετη υποστήριξη.

• Τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν νέες δεξιότητες εύκολα μέσω της μίμησης. Τα παιδιά με αναπτυξιακές καθυστερήσεις συχνά χρειάζονται μια πιο σταδιακή προσέγγιση και μάθηση μέσω του χειρισμού μικρότερων απαιτήσεων. Αυτό θα σήμαινε ότι οι νέες απαιτήσεις μερικές φορές πρέπει να χωριστούν σε αρκετά μικρότερα βήματα, τα οποία τελειοποιούνται ένα προς ένα.
• Συχνά χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την πλήρη υιοθέτηση νέων δεξιοτήτων. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό το παιδί να έχει αρκετές ευκαιρίες να εφαρμόσει αυτές τις δεξιότητες σε διαφορετικές καταστάσεις.

• Στην προσχολική ή σχολική ηλικία, μπορεί επίσης να χρειαστεί πρόσθετη βοήθεια. Είναι καλύτερο να μιλήσουμε γι' αυτό με τους επαγγελματίες, προκειμένου να συμφωνήσουμε σε μέτρα στήριξης.
• Σε περίπτωση ορισμένων προϋποθέσεων που συνεπάγονται εντονότερες δυσκολίες, ενδέχεται να υπάρχουν και άλλα είδη στήριξης (π.χ. χρηματοδοτική στήριξη).

Όταν ένα παιδί έχει αναπτυξιακή καθυστέρηση, η παροχή βοήθειας μπορεί συχνά να απαιτήσει πολλή επιπλέον προσπάθεια από την πλευρά σας και να οδηγήσει σε εξάντληση.  Θυμηθείτε ότι η φροντίδα του εαυτού σας, η υγεία και η ευημερία σας και η εύρεση προσωπικής υποστήριξης είναι εξίσου σημαντικές με τη φροντίδα του παιδιού σας. Εάν είστε καλά, θα είστε σε θέση να φροντίσετε καλύτερα το παιδί σας.

Αιτίες αναπτυξιακών αποκλίσεων:

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε αναπτυξιακές διαταραχές.

• Ορισμένες αιτίες είναι γενετικού χαρακτήρα, μερικές φορές είναι επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού. Όσον αφορά τις αναπτυξιακές αποκλίσεις μικρότερης διάρκειας, οι αιτίες μπορεί να είναι οι σωματικές ασθένειες, η μακρά παραμονή στο νοσοκομείο και το άγχος στην οικογένεια. Μερικές φορές οι αναπτυξιακές αποκλίσεις είναι αποτέλεσμα ανεπαρκούς διέγερσης και παραμέλησης των αναγκών του παιδιού.
• Σε πολλές περιπτώσεις, οι αιτίες αναπτυξιακών διαταραχών είναι άγνωστες.
• Σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση, είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες εξετάσεις του παιδιού, προκειμένου να προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε τα αίτια τους.