Σεξουαλική αγωγή και συζήτηση

Μιλώντας για σεξ και σεξουαλικότητα με μικρά παιδιά

Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να μιλήσετε με το παιδί σας για τη διαφορετικότητα των φύλων. Μιλώντας για τις διαφορές, τη σεξουαλικότητα και το σώμα από μικρή ηλικία, μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να καταλάβει ότι το σεξ και η σεξουαλικότητα είναι υγιή μέρη της ζωής.

Οι ανοιχτές και ειλικρινείς συνομιλίες με το παιδί σας, μπορεί να διευκολύνουν τις μεταγενέστερες συζητήσεις σας. Επίσης οι πρώτες συνομιλίες θέτουν τις βάσεις ώστε τα παιδιά να κάνουν πιο σωστές επιλογές όταν μεγαλώσουν.

Το βασικό πρώτο μήνυμα είναι ότι το παιδί σας μπορεί να έρθει σε εσάς για ανοιχτές, ειλικρινείς και αξιόπιστες πληροφορίες και ότι το παιδί σας δεν πρέπει να φοβάται ή να ντρέπεται να σας ρωτήσει για το σεξ και τη σεξουαλικότητα.

Και τα καλά νέα είναι ότι το να μιλάς για το σεξ και την σεξουαλικότητα, είναι μια συζήτηση που συνεχίζεται και εξελίσσεται καθώς το παιδί σας μεγαλώνει.

Η σεξουαλικότητα δεν αφορά μόνο το σεξ. Είναι επίσης ο τρόπος που αισθάνεται το παιδί σας για το σώμα του που αναπτύσσεται συνεχώς. Και είναι το πώς το παιδί σας καταλαβαίνει και εκφράζει συναισθήματα οικειότητας, έλξης και στοργής για τους άλλους, και πώς αναπτύσσει και διατηρεί σχέσεις σεβασμού.

Τρία βήματα για να μιλήσετε για το σεξ

Τρία βασικά βήματα μπορούν να σας βοηθήσουν να μιλήσετε με το παιδί σας για το σεξ:

Αρχικά, μάθετε τι γνωρίζει ήδη το παιδί σας. Για παράδειγμα, "Από πού πιστεύεις ότι προέρχονται τα μωρά;" ή "Τι έχεις ακούσει για το πού προέρχονται τα μωρά;"

Δεύτερον, διορθώστε οποιαδήποτε παραπληροφόρηση και πείτε τα γεγονότα ως έχουν. Για παράδειγμα, «Όχι, τα μωρά δε μεγαλώνουν στην κοιλιά της μαμάς. Μεγαλώνουν σε ένα ξεχωριστό μέρος μέσα στη μαμά που λέγεται μήτρα».

Τρίτον, χρησιμοποιήστε τη συζήτηση ως ευκαιρία να μιλήσετε για τις δικές σας σκέψεις ή συναισθήματα. Για παράδειγμα, «Μερικοί άνθρωποι θέλουν πραγματικά να κάνουν παιδί όταν είναι έτοιμοι και άλλοι άνθρωποι δεν είναι καθόλου σίγουροι για το πότε να κάνουν ένα μωρό».

Πώς να μιλήσετε για το σεξ, τη σεξουαλικότητα και το σώμα

Αυτές οι συμβουλές μπορούν να διευκολύνουν τη συζήτηση με παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας.

Εξηγήστε πράγματα στο επίπεδο του παιδιού σας:
Εξηγήστε τα πράγματα σε επίπεδο που μπορεί να καταλάβει το παιδί σας. Για παράδειγμα, τα παιδιά ηλικίας έξι ετών δεν θα θέλουν μια μακρά εξήγηση για την ωορρηξία, αν και μπορεί να γοητεύονται όταν μάθουν ότι οι γυναίκες έχουν πολύ μικρά αυγά (ή ωάρια) που μπορούν να κάνουν ένα μωρό. Είναι καλύτερο να κρατήσετε την εξήγησή σας σύντομη, πραγματική και θετική, αν μπορείτε. Το παιδί σας μπορεί να ξανά ρωτήσει εάν θέλει περισσότερες πληροφορίες.

Χρησιμοποιήστε σωστά ονόματα για τα μέρη του σώματος:
Είναι καλό να χρησιμοποιείτε τα σωστά ονόματα όταν μιλάτε για μέρη του σώματος - για παράδειγμα, πέος, όσχεο, όρχεις, αιδοίο, κόλπος. Η χρήση των σωστών ονομάτων δίνει μήνυμα στο παιδί ότι η ονομασία και η συζήτηση για αυτά τα μέρη του σώματός μας είναι υγιής και φυσιολογική. Αν το παιδί σας γνωρίζει τα σωστά ονόματα για τα μέρη του σώματος, θα μπορεί να επικοινωνεί ξεκάθαρα για το σώμα του μαζί σας ή άλλα άτομα όπως τον γιατρό.

Πείτε «δεν ξέρω» αν χρειάζεται:
Δεν χρειάζεται να είστε ειδικός - το παιδί σας πρέπει απλώς να γνωρίζει ότι μπορεί να σας ρωτήσει ότι θέλει.

Εάν δεν ξέρετε τι να πείτε, πείτε στο παιδί σας ότι χαίρεστε που το ρώτησε, ότι δεν γνωρίζετε την απάντηση και ότι θα αναζητήσετε πληροφορίες και θα του απαντήσετε. Στη συνέχεια μιλήστε στο παιδί σας, ή θα μπορούσατε να προτείνετε να αναζητήσετε περισσότερες πληροφορίες μαζί.

Εμπλέξτε και τους δύο γονείς:
Είναι καλό και οι δύο γονείς να συμμετέχουν σε συζητήσεις για το σεξ. Όταν εμπλέκονται και οι δύο γονείς, τα παιδιά μαθαίνουν ότι είναι φυσιολογικό να μιλάμε για το σεξ και την σεξουαλικότητα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αισθάνονται πιο άνετα να μιλάνε για το σώμα τους, να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα σεξουαλικά τους συναισθήματα και να επικοινωνούν καλύτερα μεγαλώνοντας. 

Ξεκινήστε μια συζήτηση:
Μερικά παιδιά δεν κάνουν πολλές ερωτήσεις, οπότε ίσως χρειαστεί να ξεκινήσετε εσείς μια συζήτηση. Είναι καλό να σκεφτείτε τι να πείτε εκ των προτέρων και, στη συνέχεια, να επιλέξετε μια καλή στιγμή για να συζητήσετε το θέμα. Για παράδειγμα, εάν κάποιος μιλά για εγκυμοσύνη στην τηλεόραση, θα μπορούσατε να πείτε: «Μιλούσαν για εγκυμοσύνη στην τηλεόραση νωρίτερα. Με έκανε να αναρωτηθώ αν γνωρίζεις τι είναι αυτό;»

Μερικά παιδιά μιλάνε πιο εύκολα όταν δεν έχουν οπτική επαφή, οπότε θα μπορούσατε να σχεδιάσετε να μιλήσετε ενώ εσείς και το παιδί σας ταξιδεύετε στο αυτοκίνητο.

Προετοίμασε τον εαυτό σου:
Μπορεί να αισθάνεστε αμήχανα ή άβολα να μιλάτε για την σεξουαλικότητα ή να χρησιμοποιείτε λέξεις όπως «πέος» ή «κόλπος» όταν μιλάτε για το σώμα. Αυτό είναι εντάξει. Είναι καλή ιδέα να προετοιμαστείτε σκεπτόμενοι τι σας κάνει να νιώθετε άνετε και να βασιστείτε σε αυτό. Για παράδειγμα, εάν δεν νιώθετε άνετα να μιλάτε για το κάτω μέρος του σώματος (αλλά όχι για παράδειγμα για το στήθος), δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε τη λέξη "κάτω" για να ξεκινήσετε τη κουβέντα σας.

Είναι σημαντικό για τα παιδιά να γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ του αγγίγματος που είναι εντάξει και του αγγίγματος που δεν είναι εντάξει. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει ότι μπορεί να πει "Όχι!" σε κάθε άγγιγμα που δεν θέλει και να μπορεί να μιλήσει σε έναν έμπιστο ενήλικα για το άγγιγμα που δεν του αρέσει. Η συζήτηση με το παιδί σας για την σεξουαλική κακοποίηση θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε το παιδί σας ασφαλές.

0-2 ετών: 

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καθημερινές στιγμές για να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει για το σώμα - για παράδειγμα, η ώρα του μπάνιου ή ενώ βοηθάτε το παιδί σας να ντυθεί είναι καλές στιγμές για να πείτε τα ονόματα των μερών του σώματος.

2-3 χρονών: 

Τα περισσότερα παιδιά ηλικίας 2-3 ετών είναι πολύ περίεργα για το δικό τους σώμα και των άλλων παιδιών. Θα παρατηρήσουν επίσης ότι το σώμα των αγοριών και των κοριτσιών είναι διαφορετικό. Το παιδί σας μπορεί να σας ρωτήσει "Γιατί" ή να πει: "Τι είναι αυτό;" Μπορείτε να μάθετε στο παιδί σας ότι κάθε μέρος του σώματος έχει ένα όνομα και τη δική του χρήση. Για παράδειγμα, τα αγόρια έχουν πέος και τα κορίτσια έχουν αιδοίο.

Ίσως σας βοηθήσει να δείτε ένα ανάλογο βιβλίο με το παιδί σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις εικόνες για να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει τα ονόματα για τα μέρη του σώματος και να κατανοήσει τις διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

4-5 ετών: 

Τα παιδιά ηλικίας 4-5 ετών συχνά ρωτούν από πού προέρχονται τα μωρά. Μπορούν να καταλάβουν ότι ένα μωρό μεγαλώνει στη μήτρα μιας μητέρας και ότι για να γεννηθεί ένα μωρό χρειάζεται ένα σπερματοζωάριο (όπως ένας μικροσκοπικός σπόρος) από έναν άντρα και ένα ωάριο (σαν ένα μικροσκοπικό αβγό) από μια γυναίκα.

Εάν το παιδί σας ρωτήσει "Από πού προέρχομαι;" θα μπορούσατε να ρωτήσετε: "Εσύ τι νομίζεις;" Αυτό σας βοηθά να καταλάβετε τι γνωρίζει το παιδί σας και πόσο καταλαβαίνει. Θα μπορούσατε να δώσετε μια απλή εξήγηση όπως «Τα μωρά μεγαλώνουν σε ένα μέρος μέσα στη μητέρα τους που ονομάζεται μήτρα».

Εάν είστε έγκυος, το παιδί σας μπορεί να ρωτήσει: "Από πού βγαίνει το μωρό;" Δώστε μια απλή αλλά ακριβή απάντηση όπως «Η μικρή σου αδερφή μεγαλώνει στη μήτρα μου. Όταν τελειώσει η ανάπτυξή της, θα βγει μέσα από το κόλπο».

6-8 ετών: 

Έως την ηλικία των έξι ετών, πολλά παιδιά ενδιαφέρονται για το πώς γίνονται τα μωρά και μπορεί να κάνουν ερωτήσεις.

Εάν το παιδί σας ρωτήσει: "Πώς μπήκε το μωρό στη κοιλιά σας;" ρωτήστε το παιδί σας τι πιστεύει. Αυτό σας βοηθά να καταλάβετε τι γνωρίζει ήδη το παιδί σας. Στη συνέχεια, μπορείτε να εξηγήσετε απλά, δίνοντας όσες πληροφορίες σας βολεύουν. Για παράδειγμα, "Για να κάνετε ένα μωρό, ένα σπερματοζωάριο από έναν άντρα και ένα ωάριο από μια γυναίκα ενώνονται".

Θα μπορούσατε να εξηγήσετε ότι αυτό συμβαίνει όταν ένας άνδρας και μια γυναίκα έχουν σεξουαλική επαφή, δηλαδή όταν ο άντρας βάζει το πέος του μέσα στον κόλπο της γυναίκας. Είναι επίσης καλό να εξηγήσουμε ότι η σεξουαλική επαφή είναι κάτι που κάνουν οι ενήλικες όταν θέλουν και οι δύο και ότι δεν είναι για παιδιά.

Μπορεί επίσης να θέλετε να πείτε ότι μερικές φορές τα μωρά μπαίνουν σε οικογένειες με διαφορετικούς τρόπους, όπως εξωσωματική γονιμοποίηση, υιοθεσία η ανάδοχη φροντίδα.

Δεν χρειάζεται να περιμένετε να σας κάνει μια ερώτηση το παιδί σας. Θα μπορούσατε να ξεκινήσετε μια συζήτηση ρωτώντας: "Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς γεννήθηκες και από πού ήρθες;" Η μπορεί να δείτε μια έγκυο γυναίκα και να πείτε στο παιδί σας: «Αυτή η γυναίκα μεγαλώνει ένα μωρό μέσα της. Ξέρεις πώς βρέθηκε το μωρό εκεί;».

Θα μπορούσατε επίσης να διαβάσετε μαζί ένα βιβλίο σχετικά με το από πού προέρχονται τα μωρά.

Είναι καλή ιδέα να αρχίσετε να μιλάτε στο παιδί σας για την εφηβεία και πώς αλλάζουν τα σώματα στην εφηβεία πολύ πριν το παιδί σας μπει στην εφηβεία. Αυτή η συζήτηση θα μπορεί να γίνει όταν το παιδί σας είναι περίπου 6-8 ετών.

Εάν το παιδί σας δει σεξουαλική πράξη ή πορνογραφία, παραμείνετε ήρεμοι. Αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία να μιλήσετε με το παιδί σας για το τι είναι και τι δεν είναι καλό να βλέπουν τα παιδιά. Και η συζήτηση γι' αυτά τα θέματα είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διατηρήσετε το παιδί σας ασφαλές στο διαδίκτυο και να προωθήσετε τη σωστή και ασφαλή συμπεριφορά στο διαδίκτυο.