Kontraindikacije za primjenu vakcina

Kontraindikaciju za primjenu vakcine predstavljaju zdravstvena stanja ili bolesti tokom kojih, ili zbog kojih (ako je riječ o trajnoj, hroničnoj bolesti ili stanju), osoba nije kandidat da primi tu vakcinu. Odluka da osoba ne primi vakcinu najčešće se donosi ukoliko se radi o bolesti ili zdravstvenom stanju koji povećavaju rizik da dođe do ozbiljne neželjene reakcije na vakcinu, ili ako se procijeni da vakcinacija neće dovesti do razvijanja imuniteta i zaštite. Zato je važno da pedijatar prije svake vakcinacije pregleda dijete i da dobije uvid u ličnu i porodičnu zdravstvenu istoriju (anamnezu) djeteta.

Kontraindikacije za vakcinaciju mogu biti opšte (odnose se na sve vakcine) i posebne (odnose se samo na neke vakcine), a po trajanju privremene i trajne.

  • Opšte kontraindikacije su:  
    • akutna faza bolesti;
    • febrilna stanja (stanja s povišenom tjelesnom temperaturom);
    • ozbiljnije alergijske reakcije (anafilaksija) na prethodnu dozu vakcine ili na neki od sastojaka vakcine.
  • Kontraindikacije koje se odnose na primjenu živih vakcina su:
    • stanja smanjene otpornosti (imunodeficijentna stanja) – bilo da su urođena (npr. genetski poremećaji) ili stečena usljed malignih bolesti, različitih vidova terapije (npr. antimetabolicima, većim dozama kortikosteroida, alkilirajućim jedinjenjima ili zračenjem) i drugih stanja koja dovode do slabljenja imunološkog sistema (imunosupresije);
    • trudnoća.

Navedene kontraindikacije, osim ozbiljnije alergijske reakcije (anafilaksije), ne odnose se na imunizaciju djece i odraslih koji su bili potencijalno izloženi uzročnicima određenih zaraznih bolesti, prije svega bjesnila (npr. nakon ujeda životinje koja je možda zaražena virusom bjesnila), hepatitisa B ili tetanusa (nakon povređivanja).

 

  • Posebne kontraindikacije su:
    • za vakcinu protiv tuberkuloze – oštećenja ćelijskog imuniteta (infekcija virusom HIV-a i drugi uzroci);
    • za veliki kašalj – evolutivne bolesti centralnog nervnog sistema (nekontrolisana epilepsija, encefalopatija – progresivno moždano oštećenje).

 

U slučaju da kod djeteta postoji trajni rizik od ozbiljne neželjene reakcije nakon primjene vakcine, na primjer, ako je dijete imalo anafilaktičku reakciju ili ozbiljnu neželjenu reakciju na prethodnu dozu vakcine, ako postoji urođena imunodeficijencija i sl., Stručni tim za kontraindikacije, na zahtjev izabranog pedijatra ili doktora specijaliste koji sprovodi imunizaciju, utvrđuje kontraindikaciju za primjenu vakcine i o tome izdaje potvrdu.

U slučaju akutne bolesti i stanja s povišenom temperaturom, izabrani pedijatar ili doktor specijalista koji sprovodi imunizaciju pregledaće dijete i utvrditi privremenu kontraindikaciju za primjenu vakcine, čime se vakcinacija odlaže do potpunog oporavka djeteta.