Infekcija COVID-19 – klinička slika odraslih i djece

COVID-19 je primarno infekcija respiratornog sistema izazvana novim koronavirusom (SARS-CoV-2). Prvi put je dijagnostikovana u decembru 2019. godine, u kineskom gradu Vuhanu. Genetsko sekvenciranje virusa pokazalo je da se radi o tzv. betakoronavirusu, usko povezanom s virusom SARS (1).

Dok većina ljudi s COVID-om-19 ima blagu ili nekomplikovanu kliničku sliku, približno 14% razvije teži oblik bolesti koji zahtijeva hospitalizaciju i terapiju kiseonikom, a 5% oboljelih zahtijeva prijem u jedinicu intenzivne njege (1). U teškim slučajevima infekcije može doći do sepse, ozbiljnog oštećenja pluća, srca i bubrega.

Nije dokazano da su novorođenčad inficirana virusom SARS-CoV-2 pod povećanom rizikom od teških oblika infekcije i od komplikacija.

Mogućnost tzv. vertikalne transmisije virusa SARS-CoV-2 tokom trudnoće, s majke na novorođenče, za sada nije dokazana.

Postoji mogućnost prenošenja koronavirusa s majke na novorođenče putem kontakta s infektivnim respiratornim sekretima oboljele majke.

Smatra se da je COVID-19 potvrđen kad postoji laboratorijska potvrda infekcije, bez obzira na kliničke znakove i simptome.

Majka sa dokazanom infekcijom smije – i poželjno je – da doji/hrani dijete svojim mlijekom ukoliko ima laku kliničku sliku bolesti ili lakši oblik upale pluća. Preporučuje se da prilikom dojenja, zbog blizine kontakta, nosi masku preko usta i nosa, naročito ako ima simptome bolesti.

Laka klinička slika bolesti

Pacijenti s nekomplikovanom virusnom infekcijom gornjih disajnih puteva mogu imati nespecifične simptome, kao što su: groznica, umor, kašalj (s iskašljavanjem ili bez iskašljavanja), anoreksija, bolovi u mišićima, upaljeno grlo, osjećaj otežanog disanja, zapušenost nosa ili glavobolja. U rijetkim slučajevima javlja se dijareja, mučnina i povraćanje.

Upala pluća – lakši oblik

Odrasli: bez znakova teške upale pluća i bez potrebe za dodatnim kiseonikom.
Djeca: blaži oblik pneumonije praćene kašljem ili otežanim disanjem, kao i brzim disanjem (dijete mlađe od dva mjeseca ima ≥ 60 udisaja u minuti, odojče uzrasta 2–11 mjeseci ≥ 50 udisaja u minuti, a dijete uzrasta 1–5 godina ≥ 40 udisaja u minuti).

Ozbiljna upala pluća

Adolescenti ili odrasli: povišena temperatura ili sumnja na respiratornu infekciju, zajedno sa >30 udisaja u minuti; teški respiratorni distres; saturacija kiseonikom mjerena kroz kožu (perkutana saturacija) ≤ 93% na sobnom vazduhu.
Dijete: kašalj ili poteškoće u disanju, zajedno s bar jednim od sljedećih simptoma: centralna cijanoza ili perkutana saturacija kiseonikom < 90%; teške respiratorne tegobe; opšti znaci opasnosti: nemogućnost da doji/pije, letargija, nesvjestica ili konvulzije.

ARDS – Akutni respiratorni distres sindrom

U roku od jedne nedjelje od postavljene dijagnoze dolazi do pogoršanja respiratornih simptoma. Slika grudnog koša (radiografija (rendgen), CT ili ultrazvuk pluća) pokazuje obostranu neprozirnost. Pacijentu je neophodna pomoć aparata za disanje.

Sepsa

Odrasli: stanje životne ugroženosti, izmijenjen mentalni status, teško ili brzo disanje, niska zasićenost (saturacija) kiseonikom, smanjena količina urina, ubrzan rad srca, slab puls, hladni ekstremiteti ili nizak krvni pritisak, mrlje na koži ili laboratorijski dokazi koagulopatije, trombocitopenije, acidoze, visokih laktata ili hiperbilirubinemije.
Djeca: sumnja ili dokazana infekcija zajedno s najmanje dva kriterijuma sindroma sistemskog inflamatornog odgovora povezana s uzrastom, od kojih jedan mora biti abnormalna temperatura ili povišen nivo bijelih krvnih zrnaca.

Septički šok

Odrasli: nizak pritisak uprkos nadoknadi tečnosti.
Djeca: nizak pritisak, tahikardija ili bradikardija (dugotrajno kapilarno punjenje (> 2 s), slab puls; tahipneja – usporeno disanje; mrljasta ili hladna koža ili petehijalni (petehije –ravne crvene tačkice koje se pojavljuju u skupinama, nastaju usljed potkožnog krvarenja) ili ljubičasti kožni osip; povećani laktati; slabije mokrenje; visoka ili niska tjelesna temperatura.