Značaj upotrebe humanog mlijeka u jedinici intenzivne njege

Humano mlijeko, osim hranljivih materija, sadrži mnogobrojne ćelijske, imunološke, endokrine, prebiotske, antikancerozne faktore važne za zdavlje djeteta. Brojne studije su potvrdile da ishrana humanim mlijekom sprečava mnoge bolesti.

Značaj kolostruma

Veoma je važno da prvi obrok Vašeg novorođečeta bude humano mlijeko, na način na koji to stanje djeteta dozvoljava. Za početak, dovoljno je da nakapate malo kolostruma na djetetove usne i njime blago premažete usnu duplju. Kolostrum, naime, ima prvenstveno trofički i imunološki, a tek onda nutritivni značaj. To je prvo mlijeko, tj. ono koje se luči u prvih pet dana od porođaja, nakon čega slijedi tzv. prelazno mlijeko, koje od 15. dana do kraja šeste nedjelje polako prelazi u zrelo mlijeko. Sastav mlijeka zavisi od perioda laktacije, doba dana, razlikuje se od podoja do podoja, od majke do majke, od regiona do regiona.

Značaj humanog mlijeka

Humano mlijeko, osim hranljivih materija, sadrži mnogobrojne ćelijske, imunološke, endokrine, prebiotske, antikancerozne faktore važne za zdavlje djeteta. Brojne studije su potvrdile da ishrana humanim mlijekom sprečava mnoge bolesti: bolničke infekcije, sepsu, meningitis, nekrotizirajući enterokolitis, hronične plućne bolesti, oštećenja vida, razvojne i neurokognitivne poremećaje, ponovne hospitalizacije nakon otpusta sa odjeljenja intenzivne njege, upale srednjeg uva, infekcije respiratornog trakta, astmu, dijareju, infekcije mokraćnog trakta, sindrom iznenadne smrti odojčeta, dijabetes melitusa tip 1 i 2, limfome, leukemije, hiperholesterolemiju, gojaznost. Dokazano je da humano mlijeko poboljšava neurokognitivni razvoj djeteta, a u posljednje vrijeme sve se više piše o antibakterijskim i antikancerogenim proteinima (HAMLET – humani α-laktalbumin letalan za tumorske ćelije), matičnim ćelijama u majčinom mlijeku koje služe za regeneraciju tkiva, kao i o antiejdžing (regenerišućem, podmlađujućem) efektu humanog mlijeka. Uz to, finansijski efekat upotrebe majčinog mlijeka nije zanemarljiv. Odluka o započinjanju i načinu ishrane majčinim mlijekom donosi se u razgovoru s ljekarom. Postoje određena stanja majke kad ovaj vid ishrane odojčeta nije dozvoljen: klasična galaktozemija, neliječena tuberkuloza, herpes ili apsces na dojci (pri čemu se za podoj može koristiti zdrava dojka), infekcija HIV-om, primjena radioaktivnih izotopa / hemioterapije ili drugih ljekova štetnih po bebu dok god su prisutni u mlijeku, upotreba psihoaktivnih supstanci. Ako se radi o bebi rođenoj u 28. gestacijskoj nedjelji ili ranije i s porođajnom težinom od 1.000 g ili manje, dojenje i ishrana majčinim mlijekom zahtijeva ispitivanja majke na citomegalovirus (CMV) i bakteriološku analizu mlijeka. Majkama se preporučuje da i prije porođaja porazgovaraju s ljekarom o dojenju i upotrebi svog mlijeka u ishrani odojčeta. 

Banke humanog mlijeka

Ukoliko majka nije u mogućnosti da bebu hrani svojim mlijekom, na raspolaganju su joj tzv. banke humanog mlijeka, neprofitne organizacije koje se bave selekcijom, prikupljanjem, analizom, procesuiranjem, čuvanjem i distribucijom doniranog humanog mlijeka. Donatorke su žene koje višak svog mlijeka daju banci humanog mlijeka za ishranu djece kojoj majčino mlijeko nije dostupno. Iz banke se mlijeko distribuira pacijentima, najčešće prijevremeno rođenoj djeci. Da bi mlijeko moglo da se donira, potrebno je sprovesti određenu proceduru, koja podrazumijeva:

  • analizu zdravstvenog stanja i navika donatorke (zabranjeni su ljekovi, nedozvoljene supstance i doniranje mlijeka prije isteka određenog vremena nakon transfuzije krvi, tetovaže, transplantacije organa i nekih vakcina);
  • adekvatan transportni lanac mlijeka;
  • bakteriološku analizu mlijeka;
  • termičku obradu mlijeka (metodom tzv. holder pasterizacije);
  • obilježavanje i čuvanje mlijeka.

U svijetu je broj banaka mlijeka svakoga dana sve veći. Evropska asocijacija banaka mlijeka (EMBA) okuplja 282 banke mlijeka na nivou Evrope. U Crnoj Gori se planira osnivanje prve banke humanog mlijeka pri Kliničkom centru Crne Gore.