Prishja e dhëmbëve
Çfarë është prishja e dhëmbëve?
Prishja e dhëmbëve është shkatërrimi i smaltit të dhëmbëve, shtresës e fortë dhe e jashtme e dhëmbëve, e lidhur me sheqerin që dëmton dhëmbët.
Prishja e dhëmbëve ndodh kur mikrobet në gojë krijojnë një mbulesë ngjitëse të quajtur pllakë në sipërfaqen e dhëmbit. Këto mikrobe ushqehen me sheqerna në ushqime dhe pije dhe prodhojnë një acid që dëmton sipërfaqen e dhëmbit. Me kalimin e kohës, ky acid shkatërron sipërfaqen e dhëmbit, duke krijuar vrima ose 'zgavra'.
Prishja e dhëmbëve mund të shkaktojë dhimbje dhe infeksion. Mund të ndikojë edhe në rritjen e fëmijëve. Prishja e rëndë e dhëmbëve të qumështit mund të ketë pasoja serioze në ushqyerjen, të folurit dhe zhvillimin e nofullës së fëmijës.
Sa më gjatë të mos trajtohet prishja e dhëmbëve, aq më shumë fëmija do të përjetojë:
• dhimbje dhe parehati
• rrezik më të lartë të prishjeve të reja në dhëmbë të tjerë të foshnjës dhe të rriturve
• trajtim më të komplikuar dhe më të shtrenjtë
• ankth kur viziton një dentist
• humbje kohe në shkollë.
Prishja e dhëmbëve quhet edhe karies dentar.
Shenjat e prishjes së dhëmbëve
Shenja e parë e prishjes së dhëmbëve është kur dhëmbët zhvillojnë një vijë me ngjyrë të bardhë përgjatë vijës së mishrave të dhëmbëve.
Më vonë, mund të vëreni vrima të nxira në dhëmbë ose dhëmbë të thyer. Nëse prishja ka çuar në infeksion, mund të vëreni ënjtje rreth mishrave të dhëmbëve dhe në fytyrë.
Parandalimi i prishjes së dhëmbëve: tre hapa kryesorë
Ekzistojnë tre hapa kryesorë për të parandaluar prishjen e dhëmbëve:
- Larja e dhëmbëve dy herë në ditë, duke përdorur pastë dhëmbësh me fluor - Pastrimi dhe kujdesi për dhëmbët e fëmijëve qysh herët krijon zakone të mira dentare për jetën.
- Dieta e shëndetshme me pak sheqer dhe zhvillimi i zakoneve të shëndetshme të të ngrënit.
- Kontrollet e rregullta dentare me dentisin - Kontrollet e rregullta dentare mund ta ndihmojnë fëmijën të shmangë prishjen e dhëmbëve.
Ushqime dhe pije të shëndetshme për të parandaluar prishjen e dhëmbëve
Pastrimi i dhëmbëve nuk është garanci kundër prishjes së dhëmbëve. Llojet e ushqimit dhe pijeve që i jepni fëmijës ndikojnë gjithashtu në shëndetin e dhëmbëve dhe zhvillimin e prishjes së dhëmbëve.
Foshnjat nën 4-6 muaj
Të porsalindurit dhe foshnjat e vogla kanë nevojë vetëm për qumësht gjiri ose formulë.
Foshnjat mbi 6 muaj
Kur foshnja juaj e ushqyer me qumësht gjiri ose me qumësht formule është më e madhe se gjashtë muaj, mund të pijë sasi të vogla uji. Shmangni t'i jepni fëmijës qumësht të ëmbël, lëng ose pure frutash.
Foshnjat më të mëdha, fëmijët dhe adoleshentët
Fëmijët kanë nevojë për një shumëllojshmëri të ushqimeve dhe ushqimeve të lehta të shëndetshme. Ushqimet dhe pijet me pak sheqer janë më të mirat. Mundohuni të minimizoni dhënien e biskotave ose ëmbëlsirave për fëmijët. Nëse fëmija juaj ha diçka të ëmbël, pirja e një gote ujë ose ngrënia e ushqimeve të përshtatshme për dhëmbët më pas mund të zvogëlojë sasinë e acidit në dhëmbët e fëmijës.
Ushqimet jo të dëmshme për dhëmbë kanë pak sheqer, nxisin përtypjen dhe nxisin pështymën e fëmijës suaj. Disa shembuj të mirë të ushqimeve jo të dëmshme për dhëmbë përfshijnë djathin dhe perimet e copëtuara si karota dhe selino
Shprehitë e shëndetshme të të ushqyerit për të parandaluar prishjen e dhëmbëve
Edhe shprehitë e shëndetshme të të ushqyerit mund të parandalojnë prishjen e dhëmbëve. Kjo do të thotë të jeni të kujdesshëm kur dhe si ha fëmija.
Për shembull, sa më gjatë të qëndrojnë ushqimi dhe pijet në gojën e fëmijës, aq më të mëdha janë gjasat që acidi të zhvillohet dhe të dëmtojë smaltin e dhëmbëve. Pra, përtypja e ushqimeve dhe pirja e pijeve për periudha të gjata kohore mund të shkaktojë prishjen e dhëmbëve.
Ju mund ta dekurajoni fëmijën tuaj nga periudha të gjata të ngrënies ose pirjes:
- vendosni orare të rregullta të ngrënies dhe vakteve, në vend që ta lini fëmijën tuaj të 'të hajë' gjatë gjithë ditës – synoni të lini 1.5-2 orë ndërmjet vakteve dhe ushqimeve, duke përfshirë pijet e ëmbla
- siguroni që fëmija të hajë dhe të pijë vetëm në një vend – për shembull, në tavolinë
- largoni ushqimet kur mbaron koha e ushqimit të lehtë ose vaktit
- inkurajoni fëmijën të pijë ujë të thjeshtë nëse ka etje, në vend të lëngjeve, lëngjeve të frutave ose lëngjeve të gazuara
- jepini fëmijëve ushqime të ëmbla si pjesë e vaktit dhe jo si pjesë e ushqimit të lehtë.
Mënyra të tjera për të shmangur prishjen e dhëmbëve
Të qënurit një model
Ju mund të jepni një shembull të mirë të shëndetit dentar për fëmijën tuaj duke larë dhëmbët tuaj dy herë në ditë, duke kufizuar marrjen e sheqerit dhe duke shkuar në kontrolle dentare.
Ushqyerja me shishe dhe ushqyerja me gji
Rekomandohet që të mos e vendosni fëmijën tuaj në shtrat me një shishe me qumësht gjiri ose formulë. Kjo mund të çojë në prishjen e dhëmbëve, sepse a më pak pështymë në gojën e foshnjësj për të mbrojtur dhëmbët gjatë gjumit.
Inhalatorët e astmës ose puferëtKëto janë një pjesë e rëndësishme në menaxhimin e astmës, por pluhuri në disa inhalatorë / puferë është acidik dhe mund të dëmtojë smaltin e dhëmbëve. Kjo mund të çojë në prishjen e dhëmbëve me kalimin e kohës nëse nuk balancohet me higjienën e mirë dentare.
Për të shmangur prishjen e dhëmbëve, shpëlani gojën e fëmijës suaj me ujë menjëherë pas çdo përdorimi të puferit