Vëllezërit dhe motrat e fëmijëve me aftësi të kufizuara: si ndihen ata

Dobitë e të pasurit vëllezër dhe motra me aftësi të kufizuara

Ka shumë gjëra pozitive për fëmijën tuaj nëse kanë një vëlla ose motër me aftësi të kufizuara.

Fëmijët, të cilët kanë një vëlla ose motër me aftësi të kufizuara shpesh janë më të kujdesshëm dhe të sjellshëm, të ndjeshëm dhe të përgjegjshëm ndaj nevojave të të tjerëve, janë tolerantë dhe të dhembshur, të pjekur, të përgjegjshëm, të pavarur dhe empatikë. Ata gjithashtu nuk ka gjasa ta marrin shëndetin e tyre si diçka të mirëqenë.

Si mund të ndihen vëllezërit dhe motrat në lidhje me paaftësinë

Vëllezërit dhe motrat e fëmijëve me aftësi të kufizuara kalojnë kohë të mira dhe jo aq të mira, ashtu si të gjithë të tjerët. Është normale që fëmija juaj të ketë shumë ndjenja të ndryshme për situatën tuaj familjare.

Ndonjëherë fëmija juaj zakonisht në zhvillim mund të ndihet i lumtur për gjërat e mira që ndodhin - për shembull, kur vëllai ose motra e saj me aftësi të kufizuara fillon të flasë. Herëve të tjera fëmija mund të ndihet i/e trishtuar, i/e zemëruar ose i/e hutuar për gjërat që ndodhin - për shembull, nëse vëllai ose motra e tij/saj me aftësi të kufizuara merr një lodër ose shkon në spital.

Këtu janë disa nga ndjenjat e shumta dhe të ndryshme që përjetojnë vëllezërit e motrat e fëmijëve me aftësi të kufizuara.

Krenaria

Fëmija juaj mund të ndihet krenar që është vëllai ose motra e një fëmije me aftësi të kufizuara dhe të jetë i kënaqur kur vëllai ose motra e tij e mëson një aftësi të re si ngjitja e një shkalle në shesh lojërash. Fëmija juaj gjithashtu mund të ndihet krenar për ta kuptuar paaftësinë. 

Zemërimi, pakënaqësia dhe xhelozia

Fëmija juaj mund të mendojë se vëllai i tij me aftësi të kufizuara po merr shumë vëmendje. Për shembull, ai/ajo mund të jetë xheloze që vëllai ose motra e saj shkon në terapi. Ai/ajo mund të mendojë se kjo gjë ju merr shumë kohë dhe e pengon atë të jetë në gjendje të bëjë atë që dëshiron.

Fëmija juaj mund të mendojë se rregullat dhe përgjegjësitë e familjes nuk janë të drejta. Për shembull, ai mund të ndihet i zemëruar nëse vëllai ose motra e tij ka më pak ose aspak punë, ose nëse vëllai i tij duket se “shpëton” nga sjellje sfiduese.

Turpi dhe faji

Fëmija juaj mund të jetë i zënë ngushtë për mënyrën se si duket dhe sillet vëllai i tij në publik dhe çfarë mund të mendojnë miqtë e tij. Për shembull, ai/ajo mund të mendojë, “Ata nuk do të duan të shoqërohen me mua, nëse e shohin vëllain tim si e përplas kokën”. Ai/ajo mund të ndihet fajtor për këto mendime.

Fëmija juaj gjithashtu mund të ndihet në siklet kur i përgjigjet pyetjeve në lidhje me vëllain ose motrën e tij/saj, veçanërisht nëse ajo nuk e kupton aftësinë e kufizuar dhe çfarë e ka shkaktuar atë.

Pikëllimi

Fëmija juaj mund të ndihet i pikëlluar që vëllai ose motra e tij/saj nuk mund të bëjë aq sa mundet, ose sepse ai/ajo nuk mund të luajë të njëjtat lojëra me vëllain ose motrën e tij/saj si vëllezërit e motrat e tjerë. Ai/ajo thjesht mund të jetë i/e pikëlluar sepse jeta familjare nuk është si më parë.

Frika dhe shqetësimi

Varësisht nga faza e zhvillimit të fëmijës suaj, ai/ajo mund të shqetësohet nëse do të sëmuret edhe ai/ajo, ose që shkaku i tij është sëmurë vëllai ose motra e tij/saj. Kjo mund të jetë një çështje e veçantë nëse fëmija juaj nuk e kupton se çfarë është paaftësia, çfarë e ka shkaktuar atë, ose pse vëllai ose motra e tij/saj duhet të merr ilaçe ose ndërhyrje.

Nëse fëmija juaj me aftësi të kufizuara ka sjellje sfiduese dhe të paparashikueshme, kjo mund të jetë shqetësim për fëmijën tuaj tipik në zhvillim. Ai/ajo mund të shqetësohet se kur do të ndodhë sjellja tjetër, ose të ketë frikë se mund të lëndohet.

Nëse fëmija juaj është më i madh, ai mund të shqetësohet se çfarë përgjegjësie dhe roli do të ketë ai/ajo në jetën e vëllait ose motrës së tij/saj. Ai/ajo mund të shqetësohet se do ta kalojë jetën e tij/saj të rritur duke u kujdesur për vëllain ose motrën e tij/saj.

Dhe fëmija juaj thjesht mund të ketë frikë se çfarë do të ndodhë me vëllain ose motrën e saj në të ardhmen.

Ndjenja e të qenit vetëm

Fëmija juaj mund të ndihet vetëm sepse mendon se askush nuk e kupton se si është të kesh një vëlla ose motër me aftësi të kufizuara. Nëse fëmija juaj ka përgjegjësi të përkujdesjes, ai/ajo mund të mendojë se nuk ka kohë të mjaftueshme për shokët, ose mund të mos dëshirojë t’i ftojë shokët sepse vëllai ose motra e tij/saj duhet të jetë me ta.

Stresi

Fëmija juaj mund të ndihet i stresuar për shumë arsye. Për shembull, ai/ajo mund të ndiejë që jeni të stresuar, ose mund të përpiqet shumë për të qenë i/e mirë dhe të mos shkaktojë telashe.

Nëse fëmija juaj është më i madh, ai/ajo mund të bëjë presion mbi veten për t’i zgjidhur ose përballuar problemet personale pa kërkuar ndihmën tuaj, sepse ai/ajo nuk dëshiron ta shtojë barrën tuaj.

Ju mund t’i mbështesni vëllezërit dhe motrat e fëmijëve me aftësi të kufizuara duke ua bërë të ditur se është në rregull që ndonjëherë të ndiheni të zemëruar dhe të shqetësuar dhe ndonjëherë të ndiheni të lumtur dhe krenarë. Të gjitha këto ndjenja janë normale dhe të kuptueshme.

Faktorët që ndikojnë në mendimet dhe ndjenjat për vëllezërit dhe motrat me aftësi të kufizuara

Shumë gjëra mund të ndikojnë në mënyrën se si mendojnë, ndihen dhe sillen vëllezërit e motrat e fëmijëve me aftësi të kufizuara. Disa janë individuale për fëmijën tuaj si mosha, personaliteti, temperamenti dhe rendi i lindjes. Gjëra tjera përtej fëmijës suaj gjithashtu mund të ndikojnë në mënyrën se si ndihet ajo.

Mosha
Nëse fëmija juaj është më i madh, ka të ngjarë ta ketë më të lehtë ta kuptojë dhe përshtatet me mënyrën se si janë gjërat. Një fëmijë më i vogël mund të jetë më i shqetësuar për veten e tij. Për shembull, ai mund të mendojë “A do më prek edhe mua aftësia e kufizuar?”

Rendi i lindjes
Fëmijët e lindur në një familje në të cilën një fëmijë me aftësi të kufizuara është vëllai ose motra e tyre më e madhe, në përgjithësi i ndjekin hapat e tyre. Ata kurrë nuk kanë njohur ndonjë gjë ndryshe, por ende është me rëndësi që të jeni të vetëdijshëm për mendimet dhe ndjenjat e tyre.

Lloji ose ashpërsia e aftësisë së kufizuar
Fëmijët shpesh e kanë më të vështirë nëse vëllai ose motra e tyre kanë probleme në komunikimin e dëshirave ose nevojave ose kanë sjellje sfiduese. Nëse fëmija juaj nuk mund ta kuptojë vëllain ose motrën e tij/saj ose nëse vëllai/motra nuk mund ta kuptojë atë, kjo mund të ndikojë në marrëdhënien e tyre.

Nevojat mjekësore dhe të kujdesit
Nëse fëmija juaj me aftësi të kufizuara ka nevojë për kujdes dhe shërbime shtesë, kjo mund të nënkuptojë që familja juaj duhet të bëjë ndryshime që ndikojnë në rutinat familjare dhe jetën e përditshme. Për shembull, mund të ndikojë në arritjen me kohë në shkollë, ose mund t’i ndryshojë aktivitetet që mund të bëni të gjithë së bashku.

Mirëqenia familjare dhe prindërore
Mënyra se si familja juaj përshtatet për të pasur një fëmijë me aftësi të kufizuara, përfshirë marrëdhënien tuaj me partnerin tuaj, mund të ndikojë në mirëqenien e fëmijëve tuaj.