Μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό

Αλλαγές που συμβαίνουν

Οι υποθέσεις που κάνουν τα παιδιά του Νηπιαγωγείου για το Δημοτικό προέρχονται κυρίως  από τις εμπειρίες των μεγαλύτερων αδελφών τους, τις προσωπικές επαφές των ίδιων των παιδιών,  από την πιθανά κοινή συστέγασή τους με το Δημοτικό, αλλά και από αναφορές των γονέων τους ή άλλων σημαντικών ενηλίκων, οι οποίες πολλές φορές ενισχύουν το άγχος τους.

Τόσο η οργάνωση του χώρου στο Νηπιαγωγείο όσο και ο παιγνιώδης τρόπος διδασκαλίας σ’ αυτό διαφέρουν αρκετά από όσα καλούνται οι μικροί/ες μαθητές/τριες να αντιμετωπίσουν κατά τη μετάβασή τους στο Δημοτικό Σχολείο.

Από ένα περιβάλλον που έχει τη δυνατότητα να είναι ευέλικτο ως προς το πρόγραμμα και να προσφέρει αρκετή ελευθερία, θα βρεθούν σε ένα πλαίσιο πιο δομημένο και οργανωμένο σε διδακτικές ώρες στο οποίο συχνά κυριαρχεί η αντίληψη της υποχρέωσης ολοκλήρωσης συγκεκριμένης ύλης.

Η συνεργασία ανάμεσα στο Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της ανασφάλειας και του άγχους και να βοηθήσει παιδιά και γονείς να αντιμετωπίζουν θετικά, με προσμονή και αισιοδοξία το επόμενο σχολείο τους!

Δυστυχώς, η συνεργασία αυτή σε λίγες περιπτώσεις αναπτύσσεται, με αποτέλεσμα η μετάβαση να είναι συχνά δύσκολη έως και επώδυνη για πολλά παιδιά του Νηπιαγωγείου.

Τι μπορείτε να κάνετε;

Αν είστε γονέας ή εκπαιδευτικός:

•  Δείξτε εμπιστοσύνη προς τα παιδιά και στις δυνατότητες προσαρμογής τους.   Τα παιδιά είναι ικανά να σας πουν για τις ανάγκες τους, τα ενδιαφέροντά τους και να ζητήσουν βοήθεια εκεί που τη χρειάζονται. Εσείς οφείλετε να ακούσετε προσεκτικά τη «φωνή των παιδιών», να τη λάβετε σοβαρά υπόψη και να τα υποστηρίξετε όταν  ζητούν βοήθεια.
• Προσπαθήστε να ενδυναμώσετε τα παιδιά εγκαίρως. Είναι σημαντικό να δημιουργείται ένα θετικό κλίμα για την επόμενη σχολική βαθμίδα τόσο στο Νηπιαγωγείο όσο και στο σπίτι. Αυτό μπορεί να γίνει με την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της αυτοεκτίμησης και της ικανότητάς τους να προσαρμόζονται σε νέες συνθήκες.
• Πάρτε μέρος σε επιμορφωτικές συναντήσεις γονέων. Οι επιμορφωτικές συναντήσεις γονέων με ειδικούς επιστήμονες και εκπαιδευτικούς μπορούν να σας βοηθήσουν να ευαισθητοποιηθείτε και να ενημερωθείτε αναφορικά με την ομαλή μετάβαση των παιδιών στο Δημοτικό.

Αν είστε εκπαιδευτικός:

Για την ομαλή μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό μπορούμε, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που έχουμε ως εκπαιδευτικοί, να λειτουργήσουμε στο πλαίσιο μίας σχολικής κοινότητας, που θα συμπεριλαμβάνει τους εκπαιδευτικούς, τους/τις μαθητές/τριες αλλά και τους γονείς τους.

• Γνωρίστε το Δημοτικό Σχολείο. Στο πλαίσιο της γνωριμίας με εκπαιδευτικούς χώρους και διαδικασίες μπορούν να οργανωθούν ξεναγήσεις, συνεντεύξεις, επισκέψεις, παρακολούθηση κάποιων δράσεων και εκδηλώσεων των σχολείων. Επίσης, μπορεί να γίνουν και επισκέψεις σε τάξεις του Δημοτικού, ώστε να πάρουν πληροφορίες για τις αίθουσες, τα μαθήματα, τις δραστηριότητες, τα διαλείμματα και να λύσουν όποιες απορίες έχουν.
• Κάντε κοινές εκπαιδευτικές δράσεις. Γνωριμία και ανταλλαγή απόψεων για κοινό εκπαιδευτικό σχεδιασμό ανάμεσα στους νηπιαγωγούς και στους δασκάλους. Τα παιδιά του Νηπιαγωγείου μπορούν να φτιάξουν ευχετήριες κάρτες ή κεράσματα, να παρακολουθήσουν μια γιορτή των μαθητών του Δημοτικού, να φτιάξουν από κοινού ένα παραμύθι κ.α. Οι συνεργασίες αυτές μπορούν να ενισχυθούν με την «Αδελφοποίηση» ενός τμήματος Νηπιαγωγείου με ένα τμήμα Δημοτικού, την  ανταλλαγή επισκέψεων ανάμεσα στα τμήματα του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού και τη συμμετοχή σε οργανωμένες δραστηριότητες. Για παράδειγμα μέσα από τη συμμετοχή στο μάθημα της Γυμναστικής, μια ομαδική χειροτεχνία, ανάγνωση παραμυθιών, παιχνίδι με μουσικά όργανα, οργάνωση κοινών ομαδικών παιχνιδιών ανάμεσα στα παιδιά του νηπιαγωγείου και της πρώτης τάξης στην αυλή του σχολείου κτλ.
• Οργανώστε επισκέψεις στο Νηπιαγωγείο παλιών του μαθητών/τριών. Οι μαθητές/τριες αυτοί/ές είναι ένα ζωντανό παράδειγμα της σύνδεσης Νηπιαγωγείου-Δημοτικού. Τα παιδιά σ’ αυτές τις συναντήσεις μπορούν να ανταλλάξουν εμπειρίες μεταξύ τους και  να λύσουν απορίες. Αυτοί/ες μαθητές/τριες  του Δημοτικού θα αποτελέσουν τα οικεία πρόσωπα την επόμενη σχολική χρονιά για τα παιδιά του Νηπιαγωγείου.
• Έγκαιρη πρώιμη παρέμβαση. Ο εντοπισμός  μαθησιακών δυσκολιών, η υποστήριξη για λόγους υγείας, αναπηρίες  ή  για ψυχοκοινωνικούς λόγους είναι πολύ σημαντικό.  Η αναγνώρισή μπορεί να οδηγήσει είτε στην επαναφοίτηση στο Νηπιαγωγείο είτε τη μέριμνα από το Δημοτικό για την υποστήριξη μαθητών και μαθητριών που το έχουν ανάγκη μέσα στην τάξη ή στο τμήμα ένταξης.

Οι προτάσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσα σε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και ασφάλειας μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών και απαιτούν τη συστηματική συνεργασία ολόκληρης της σχολικής κοινότητας. Η καλή επικοινωνία είναι το κλειδί!