Μιλώντας με μωρά και νήπια: πώς να το κάνετε και γιατί

Μιλώντας με μωρά και νήπια: γιατί περισσότερη συζήτηση είναι καλύτερη;

Μιλώντας με το μωρό ή το νήπιό σας μπορεί να βοηθήσει την ανάπτυξη της γλώσσας και της επικοινωνίας του. Όσο περισσότερο μιλάς με το μωρό ή το νήπιό σου, τόσο το καλύτερο.

Αυτό οφείλεται στο ότι οι γονείς που μιλούν πολύ στα μικρά παιδιά τους χρησιμοποιούν πολλούς διαφορετικούς ήχους και λέξεις. Όταν τα παιδιά ακούνε περισσότερες και πολλές διαφορετικές λέξεις, βελτιώνει την κατανόηση της γλώσσας. Αυξάνει επίσης τον αριθμό και την ποικιλία των λέξεων που κατανοούν και χρησιμοποιούν.

Και δεν έχει να κάνει μόνο με καλύτερες γλωσσικές δεξιότητες. Η συζήτηση με τα μωρά βοηθά τον εγκέφαλό τους να αναπτυχθεί και μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να τα πάνε καλύτερα στο σχολείο όταν μεγαλώσουν.

Τι είδους ομιλία είναι καλή για μωρά και νήπια;

Το να μιλάτε με το μωρό και το νήπιο δεν χρειάζεται να είναι για κάτι σπουδαίο. Μπορείτε να μιλήσετε στο παιδί σας για το πλύσιμο, την προετοιμασία του φαγητού ή οτιδήποτε συμβαίνει γύρω σας.

Για παράδειγμα, είσαι έξω με το παιδί σου και δείχνει ένα δέντρο. Θα μπορούσες να πεις, "Είναι ένα μεγάλο τεράστιο δέντρο, έτσι δεν είναι; Αναρωτιέμαι τι είδους ζώα ζουν σε αυτό το δέντρο; Ίσως ένα πουλάκι;"

Η τρόπος ομιλίας που χρησιμοποιούν πολλοί μεγάλοι γύρω από τα μωρά ονομάζεται «parentese». Ακούγεται κάπως έτσι: "Γεια σου μπέμπηηηηηηηηηηη, που είναι ο μπέεεεεεεμπης;" Τα μωρά προτιμούν αυτού του είδους τη συζήτηση από την κανονική συζήτηση ενηλίκων.  Αν θέλετε, μπορείτε να μιλήσετε με αυτό με το μωρό σας.

Πόση ομιλία κάνει καλό στα μωρά και τα νήπια;

Κάθε στιγμή είναι καλή για συζητήσεις με το μωρό ή το νήπιό σας, οπότε προσπαθήστε να μιλήσετε όσο μπορείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν χρειάζεται να είναι μια ιδιαίτερη στιγμή για να μιλήσετε.

Στα μωρά και τα νήπια αρέσουν επίσης οι ήσυχες ώρες, οπότε αν το παιδί σας σταματήσει να ανταποκρίνεται σε εσάς και αρχίσει να φαίνεται κουρασμένο, ανήσυχο ή να γκρινιάζει, επιλέξετε μια άλλη στιγμή της ημέρας για να μιλήσετε.

Η ιδιοσυγκρασία του παιδιού σας μπορεί επίσης να επηρεάσει το πόσο συχνά θέλει να επικοινωνήσει μαζί σας. Μερικά μωρά και νήπια είναι εκ φύσεως πιο εξωστρεφή και άλλα είναι πιο ήσυχα.

Πότε να αρχίσετε να μιλάτε με μωρά;

Είναι καλό να αρχίσετε να μιλάτε με το μωρό σας όσο πιο νωρίς μπορείτε. Στην πραγματικότητα, από τη γέννηση το μωρό σας απορροφά έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών σχετικά με τις λέξεις και την ομιλία, μόνο από το να σας ακούει και να σας βλέπει να μιλάτε.

Οι συζητήσεις με το μωρό σας μπορεί να τις αισθάνεστε μονόπλευρες στην αρχή. Αλλά ακόμα κι αν το μωρό σας δεν έχει λόγο ακόμα, θα σας ακούσει, και θα προσπαθήσει να συμμετάσχει στη συζήτηση! Θα χρησιμοποιήσει κλάμα, οπτική επαφή και ακρόαση για να επικοινωνήσει. Αργότερα, θα κουνήσει, θα χαμογελάσει, θα γελάσει, θα κάνει περισσότερους ήχους και θα μετακινήσει το σώμα του για να επικοινωνήσει μαζί σου.

Αν δώσετε προσοχή στο παιδί σας όταν μιλάτε, θα παρατηρήσετε αυτή την πρόωρη ομιλία και επικοινωνία των μωρών.

Επικοινωνώντας με το παιδί σας με ήρεμο και ευγενικό τρόπο, δημιουργείτε και μοιράζεστε εμπειρίες μαζί του. Αυτό ενισχύει τη σχέση σας με το παιδί σας και ταυτόχρονα βοηθά το παιδί σας να μάθει περισσότερα για τον κόσμο.

Συμβουλές για να μιλήσετε με μωρά και νήπια

Μπορεί να αισθάνεστε κάπως ανόητοι να συζητάτε με ένα μωρό ή ένα νήπιο που δεν μιλάει πολύ, όμως συνεχίστε! Οι συνομιλίες και οι δραστηριότητες που περιλαμβάνουν μερικές από τις παρακάτω ιδέες είναι καλές για την ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων του παιδιού σας.

Συντονιστείτε με το παιδί σας

• Μειώστε τους περισπασμούς. Απενεργοποιήστε την τηλεόραση ή τον υπολογιστή ή κάντε ό,τι σας βοηθά να «είστε παρόντες» για να μιλήσετε με το παιδί σας.
• Παρατηρήστε τι ενδιαφέρει το παιδί σας, κάντε μια ερώτηση ή κάντε ένα σχόλιο και, στη συνέχεια, δώστε στο παιδί σας χρόνο να απαντήσει. Για παράδειγμα, την ώρα του μπάνιου θα μπορούσατε να πείτε, "Αυτό είναι το παπάκι; Το παπάκι κολυμπάει. Πιτσιλιές!
• Καθώς το νήπιό σας μαθαίνει να μιλάει, δώστε του χρόνο να βρει λέξεις για τις ιδέες του και να ακουστεί πραγματικά όταν μιλάει. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να μην ολοκληρώνετε τις προτάσεις του και βεβαιωθείτε ότι τις έχει τελειώσει πριν μιλήσετε. Αυτό στέλνει το μήνυμα ότι αυτό που έχει να πει το παιδί σας έχει σημασία.
• Χρησιμοποιήστε φυσικές παύσεις. Το παιδί σας θα συμπληρώσει τελικά αυτές τις παύσεις όταν αναπτυχθεί η γλώσσα του. Αυτό του διδάσκει επίσης το «δώσε και πάρε» μιας συζήτησης.

Να κινήσετε το  ενδιαφέρον

• Μιλήστε στο παιδί σας για πράγματα που τον ενδιαφέρουν - για παράδειγμα, τι μπορεί να κάνει ο παππούς σήμερα, μια ιστορία που έχετε διαβάσει μαζί ή κάτι που συμβαίνει έξω.
• Μιλήστε για μια εμπειρία που μοιραστήκαμε - για παράδειγμα, «Έχει ήλιο σήμερα. Αλλά θυμάσαι πόσο ιδρώσαμε στο δρόμο για το σπίτι χθες; Οι κάλτσες σου ήταν μούσκεμα!
• Χρησιμοποιήστε πολλή έκφραση για να κάνετε τη συνομιλία σας ενδιαφέρουσα και ελκυστική. Αυτό για το οποίο μιλάς δεν έχει τόση σημασία όσο το πώς μιλάς γι' αυτό.
• Εάν χρησιμοποιείτε σύνθετες λέξεις, εξηγήστε τις περιφραστικά. Για παράδειγμα, «Θα δούμε τον παιδίατρο – αυτός είναι ένας ειδικός γιατρός που ξέρει τα πάντα για τα μωρά και τα παιδιά».

Διαβάστε, πείτε ιστορίες, τραγουδήστε τραγούδια και κάντε ρίμες

• Διαβάστε βιβλία και πείτε ιστορίες στο μωρό σας από τη γέννησή του (αν μπορείτε, καθημερινά). Μετά από μερικές εβδομάδες, το μωρό σας θα ξέρει ότι αυτό συμβαίνει όταν απολαμβάνετε μια ήσυχη, ιδιαίτερη στιγμή μαζί.
• Μιλήστε για τις εικόνες στα βιβλία, αναρωτηθείτε δυνατά τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια στην ιστορία, επισημάνετε λέξεις και γράμματα και αφήστε το παιδί σας να αγγίξει και να κρατήσει το βιβλίο και να γυρίσει τις σελίδες. Μπορείτε να φτιάξετε τις δικές σας ιστορίες ανάλογα με τις εικόνες στο βιβλίο.
• Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει ότι τα βιβλία και το διάβασμα είναι διασκεδαστικά. Μπορείτε να το κάνετε αυτό έχοντας ένα ειδικό σημείο ανάγνωσης, κάνοντας τις αγκαλιές μέρος του χρόνου ανάγνωσης και αφήνοντας το παιδί σας να επιλέξει μερικά βιβλία - ακόμα και αν πρέπει να διαβάσετε τα ίδια ξανά και ξανά!
• Τραγουδήστε τραγούδια και ομοιοκαταληξίες στο αυτοκίνητο, στο μπάνιο, την ώρα του ύπνου. Το μωρό σας θα λατρέψει το ρυθμό των λέξεων και θα απολαμβάνει τη φωνή σας. 

Το παιδί σας θα μάθει επίσης να μιλάει παρακολουθώντας πώς επικοινωνείτε με τους άλλους. Εάν μιλάτε με φιλικό τρόπο, το παιδί σας θα μάθει να μιλάει φιλικά στους άλλους. Για παράδειγμα, όταν μιλάτε μαζί κατά τη διάρκεια των γευμάτων, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε θετική γλώσσα όπως "Τι σου άρεσε περισσότερο σήμερα;"