Ανάγνωση και αφήγηση με μωρά και παιδιά

Γιατί η ανάγνωση είναι σημαντική για τα μωρά και τα μικρά παιδιά;

Η κοινή χρήση ιστοριών, η ομιλία και το τραγούδι καθημερινά, βοηθά την ανάπτυξη του παιδιού σας με πολλούς τρόπους.

Για να μοιράζεσαι ιστορίες με το παιδί σου δεν είναι απαραίτητο να διαβάζεις. Απλά κοιτάζοντας βιβλία με το παιδί σας, μπορείτε να είστε ένας αφηγητής και ένα καλό μοντέλο για τη χρήση γλώσσας και βιβλίων για το παιδί σας.

Η ανάγνωση ιστοριών με παιδιά έχει οφέλη και για τους μεγάλους. Ο  χρόνος που περνάτε διαβάζοντας μαζί βοηθά στην οικοδόμηση της σχέσης σας.

Μπορείτε να αρχίσετε να διαβάζετε δυνατά στο μωρό σας από πολύ νωρίς — όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο. Το μωρό σας θα λατρέψει να κάθεται στην αγκαλιά σας, να ακούει τη φωνή σας, να ακούει ομοιοκαταληξία και ρυθμό και να κοιτάζει εικόνες. 

Αφήγηση και τραγούδια

Το διάβασμα δεν είναι ο μόνος τρόπος για να βοηθήσετε στην ανάπτυξη της γλώσσας και του αλφαβητισμού του παιδιού σας.

Το να αφηγείσαι ιστορίες, να τραγουδάς τραγούδια και να λες ρίμες, είναι επίσης σημαντικές δραστηριότητες για τη πρώιμη παιδεία — το παιδί σου πιθανότατα θα διασκεδάσει πολύ.

Μπορεί να θέλετε να επινοήσετε τις δικές σας ιστορίες ή να μοιραστείτε οικογενειακές ιστορίες. Το παιδί σας θα μάθει λέξεις και θα αναπτύξει γλωσσικές δεξιότητες από τα τραγούδια, τις ιστορίες και τις συζητήσεις που μοιράζεστε μαζί.

Ανάγνωση στο παιδί σας σε άλλες γλώσσες

Μπορείτε να διαβάσετε, να τραγουδήσετε και να πείτε ιστορίες με το παιδί σας μιλώντας σε οποιαδήποτε γλώσσα που αισθάνεστε οικεία.

Μην ανησυχείτε αν η γλώσσα της πλειοψηφίας της χώρας δεν είναι η μητρική γλώσσα του παιδιού σας. Μια καλή βάση στην πρώτη γλώσσα  βοηθά το παιδί σας να μάθει αργότερα τη δεύτερη γλώσσα πιο εύκολα.

Αν θέλετε, μπορείτε να μιλήσετε για τις εικόνες στο βιβλίο αντί να διαβάσετε το κείμενο. Θα μπορούσατε εσείς και το παιδί σας να επινοήσετε μια ιστορία μαζί. Κάνε ότι μπορείς αρκεί να νιώθεις άνετα.

Πότε να διαβάσετε, να τραγουδήσετε και να πείτε ιστορίες με το παιδί σας;

Ώρα για ύπνο, για μπάνιο, ώρα του γιογιό, στο τρένο, στο λεωφορείο, στο αυτοκίνητο, στο πάρκο, στο καροτσάκι, στο κρεβάτι, όταν είσαι σε  οποιαδήποτε αίθουσα αναμονής ,κάθε στιγμή είναι μια καλή στιγμή για μια ιστορία! Μπορείτε να κάνετε τα βιβλία μέρος της καθημερινής σας ρουτίνας — να τα πάρετε μαζί σας για να τα μοιραστείτε και να τα απολαύσετε παντού.

Το να ξέρεις πότε πρέπει να σταματήσεις είναι εξίσου σημαντικό. Δώστε προσοχή στην αντίδραση του παιδιού σας και σταματήστε αν δεν το απολαμβάνει ή έχει κουραστεί. Μπορείτε πάντα να δοκιμάσετε ένα βιβλίο, τραγούδι ή ιστορία κάποια άλλη στιγμή.

Αν δεν έχετε βιβλίο ή δεν μπορείτε να επινοήσετε μια ιστορία εκείνη την στιγμή μην ανησυχείτε. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι με τους οποίους εσείς και το παιδί σας μπορείτε να μοιραστείτε γράμματα, λέξεις και εικόνες. Για παράδειγμα, μπορείτε να δείτε:

• συσκευασίες στο σπίτι ή στο σουπερμάρκετ, ειδικά στις συσκευασίες τροφίμων
• ρούχα — τι λέει στο μπλουζάκι; Τι χρώμα είναι;
• γράμματα και σημειώσεις — τι λένε; Ποιος τα έστειλε;
• πινακίδες σε καταστήματα ή σε λεωφορεία και τρένα, σε περιοδικά ή καταλόγους.  Επισημάνετε πινακίδες που έχουν τα ίδια γράμματα με το όνομα του παιδιού σας
• μενού σε εστιατόρια — μπορεί να είναι διασκεδαστικό για τα μεγαλύτερα παιδιά να κοιτάζουν τα μενού και να διαλέξουν τι θέλουν να φάνε.

Συμβουλές για την κοινή χρήση βιβλίων με μωρά και μικρά παιδιά

• Προσπαθήστε καθημερινά να μοιραστείτε τουλάχιστον ένα βιβλίο την ημέρα. Τα παιδιά που διαβάζουνε, γίνονται οι καλύτεροι αναγνώστες!  Βρείτε μια καρέκλα ανάγνωσης όπου θα είστε και οι δύο άνετα.
• Απενεργοποιήστε τις συσκευές σας και βρείτε ένα ήσυχο μέρος για να διαβάσετε.
• Κρατήστε το παιδί σας κοντά ή στα γόνατα σας ενώ διαβάζετε, ώστε να μπορεί να δει το πρόσωπό σας και το βιβλίο.
• Δοκιμάστε αστείους θορύβους και ήχους — παίξτε και διασκεδάστε!
• Κάντε την ανάγνωση βιβλίων «διαδραστική» —να σταματάτε για να μπορεί να πει πράγματα όπως «Οχ, τι νομίζεις ότι θα συμβεί στη συνέχεια; «ή «Βλέπεις τη γάτα;  Ποιος έχει γάτα στην οικογένειά μας; « Συμπεριλάβετε το παιδί σας ενθαρρύνοντας να μιλήσετε για τις εικόνες και επαναλαμβάνοντας γνωστές λέξεις και φράσεις.
• Αφήστε το παιδί σας να επιλέξει τα βιβλία όταν είναι αρκετά μεγάλος για να αρχίσει να ρωτάει — και να είστε προετοιμασμένοι να διαβάζετε τα αγαπημένα του βιβλία ξανά και ξανά!

Αν έχετε μεγαλύτερα παιδιά, μπορούν να μοιραστούν βιβλία με τα μικρότερα παιδιά σας, ή μπορείτε όλοι μαζί να διαβάσετε. Η εναλλαγές, η ερωτήσεις και η ακρόαση των απαντήσεων είναι όλες οι σημαντικές δεξιότητες που θα βοηθήσουν το παιδί σας στο σχολείο.

Ακόμα και το διάβασμα για λίγα λεπτά κάθε φορά είναι αποτελεσματικό - δεν χρειάζεται πάντα να τελειώνεις το βιβλίο.

Τι είδους βιβλία πρέπει να διαβάσετε με το παιδί σας

Υπάρχουν τόσα πολλά βιβλία για να διαλέξεις που μπορεί να είναι δύσκολο να ξέρεις από πού να ξεκινήσεις.

Κατά γενικό κανόνα, τα μικρά παιδιά απολαμβάνουν συχνά βιβλία, τραγούδια και ιστορίες που έχουν καλή ομοιοκαταληξία, ρυθμό και επανάληψη.

Επιλέξτε βιβλία κατάλληλου μεγέθους για το παιδί σας ώστε να ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας.

Υπάρχει οδηγός σχετικά με το τι μπορεί να ταιριάζει στο παιδί σας, ίσως θέλετε να δείτε τα ακόλουθα άρθρα:

• Ανάγνωση με μωρά από τη γέννηση
• Ανάγνωση με μωρά από 12 μήνες
• Ανάγνωση με μικρά παιδιά
• Διαβάζοντας με παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Αν θέλετε να διαβάσετε καινούργια βιβλία ή περιοδικά χωρίς μεγάλο κόστος, ίσως θα μπορούσατε να κανονίσετε ανταλλαγές βιβλίων με φίλους που έχουν παιδιά της ίδιας ηλικίας.

Χρήση τοπικής βιβλιοθήκης

Αν μπορείτε να πάτε σε μια δωρεάν βιβλιοθήκη στην κοινότητά σας, θα διαπιστώσετε ότι οι βιβλιοθήκες έχουν πολλά να προσφέρουν για εσάς και το παιδί σας.  Οι δανειστικές βιβλιοθήκες προσφέρουν  μεγάλη ποικιλία βιβλίων για κάθε ηλικία. 

Το να πας το παιδί σου στη βιβλιοθήκη και να το αφήσεις να επιλέξει τα δικά του βιβλία μπορεί να είναι μια διασκεδαστική περιπέτεια.

Πολλές βιβλιοθήκες οργανώνουν ώρες ιστορίας και δραστηριότητες για μικρά παιδιά.