Наристелердин акыл-эсинин өнүгүүсү жана алар менен оюндар
Баланын оюну жана когнитивдик өнүгүүсү жөнүндө
Балдар активдүү жана кызыкдар. Алар тынымсыз байкоо, ой жүгүртүү жана нерселерди түшүнүүгө аракет кылуу менен алек. Алар жаңы тажрыйбалардан үйрөнүшөт жана өсүшөт, айрыкча оюн учурунда алынган тажрыйба маанилүү.
Оюн аркылуу кичинекей балдар ой жүгүртүү, түшүнүү, баарлашуу, эстеп калуу, элестетүү жана андан кийин эмне болоорун түшүнүү жөндөмдөрүн өнүктүрүшөт. Бул көндүмдөрдүн баары балаңыздын когнитивдик өнүгүүсүнүн бир бөлүгү.
Негизинен, балдар үчүн оюн алар менен өз ара аракеттенүү болуп саналат. Кичинекейиңиз менен ойноп жатканыңызда, сиз ага дүйнөнү түшүнүү үчүн колдонгон маанилүү маалыматты бересиз. Мисалы, "ку-ку" сыяктуу жөнөкөй оюн кичинекей балаңарга атасы жоголуп кеткенде, ал кайра пайда болорун түшүнүүгө жардам берет.
Эмнени күтүүгө болот: баланын когнитивдүү өнүгүүсү
Сиздин балаңыз, мүмкүн:
- болжол менен сегиз айдан баштап, сиз нерселерди атаганда ал аларды карайт
- сиз менен «өз тилиңизде» сүйлөп, жоопуңузду күтөт
- улуу балдардан көзүн албайт
- кайталануучу оюндардан ырахат алуу жана бир эле окуяны кайра-кайра угуу
- ал жок дегенде жумасына бир жолу көргөн адамдарды таануу
- жүзүңүздөгү өзгөрүүгө жооп кылат - мисалы, жаңы оюнчукту көрүп, жылмайсаңыз, балаңызга оюнчук коопсуз жана кызыктуу экенин билдирет
- жаңы нерселерди оозуна салып изилдейт.
8-12 айдан баштап бала ойноп жатканда эксперимент жасап жаткандай сезилиши мүмкүн. Мисалы, ал идишти жерге ыргытып, анын кулаганын көрүп, таштанды челектин оодарылышы же оюнчуктарды дубалга ыргытып, иш кандай болорун түшүнүшү мүмкүн. Ал бардык оюнчуктарды жана жете турган нерселерди - чөйчөктөрдү, табактарды жана ал тургай үй жаныбарларын текшерет.
Бул анын ырайымсыз экенин билдирбейт. Бул сиздин балаңыз иш жүзүндө себеп-натыйжаны үйрөнөт дегенди билдирет: "Эгер мен мындай кылсам, мындай болот". Ошондуктан, сиздин балаңыз себептүүлүк байланышты түшүнүү үчүн оюнчуктарды жакшы көрөт - алар менен болгон оюнда, эгерде бала кнопканы басса, бир нерсе болот.
Эгер балаңызда айлана-чөйрөнү таанып-билүүгө мүмкүнчүлүктөрү көп болсо, анда ал күн сайын көбүрөөк билүүгө мүмкүнчүлүк алат. Эгер сиз коопсуз шарттарды түзүп, балаңызды дайыма көзөмөлдөп турсаңыз, анда ал эркин кыймылдап, жаңы нерселерди үйрөнө алат.
Ымыркайдын когнитивдүү өнүгүүсүнө түрткү берүү үчүн ойноңуз
3-6 айында
Бул жерде сиз жана балаңыз үчүн кызыктуу жана жөнөкөй оюн идеялары:
- Бирге китептерди окуп, ырларды ырдап, балдар үчүн ырларды айтып бер. Бөбөктөр терезелери жана оюнчуктары бар, ар түрдүү текстуралуу кездемеден жасалган китептерди жакшы көрүшөт.
- Балаңызга ар кандай топторду кармоо, түшүрүү жана тоголотууну үйрөтүңүз. Бул сиздин балаңызга нерселердин кандайча кыймылдаганын билүүгө жардам берет.
- Шылдыраган, коңгуроолуу жана башка үн чыгарган оюнчуктар менен ойноңуз.
- Ымыркайдын кыймылына түрткү берүү үчүн оюнчуктарды анын тегерегине кой.
6-12 айда
Бул курактан баштап сиз жана сиздин наристеңиз ойноо үчүн көбүрөөк жолдорду изилдей аласыз:
- Наристеңизге сууга салуу, суу куюу, суу үстүндө сүздүрүү же ар кандай идиштерге куюуштуруу үчүн көптөгөн сууга ойноочу оюнчуктарды көп бериңиз. Пластикалык сүт бөтөлкөлөрү жана тамак-аш контейнерлери дагы дүкөндөн сатып алынган оюнчуктар сыяктуу жакшы жарайт.
- Балаңызга оюнчуктарды бериңиз, ал кандайдыр бир нерсени жасоо үчүн баскычты басып, же нерселерди чайкап же бири-бирине ургулап сыяктуу аракеттерди кылсын.
- Наристеңиз тоголотуп же полдо түрткүлөп жүрүүгө болуучу кубиктер жана оюнчуктар менен ойноңуз.
- Наристеңиз менен китеп окуп жатканда, ар кандай каармандардын үндөрүн ар башка чыгарып жана ар кандай жаныбарлардын үндөрүн туураңыз.
Сиз балаңызга тандоо үчүн бир нече оюндун варианттарын бере аласыз, бирок аны өтө ашыкча жүктөөнүн керек жок. Шашпай тандоого убакыт бериңиз.
Кээде четке чыгып, балага өз алдынча чечүүгө мүмкүнчүлүк берүү пайдалуу. Муну менен сиз кичинекей балаңыз эмне кылып жатканын сүрөттөп, үйрөнүүгө жардам бере аласыз. Мисалы, "Бул казанды какканда катуу үн чыгат!"
Балаңыздын кызыкчылыгына жооп берүү жана ал кичине көрүнсө да, жаңы нерселерди ачканда анын кубанычы менен тең бөлүшүү жакшы. Мисалы, 'Ай-ий! Карачы, кичинекей кызыл кайык сенин ваннаңда кантип сүзүп жүрөт '.
Бардык бөбөктөр уникалдуу жана өз темптеринде өнүгүшөт. Эгерде сизди балаңыздын өнүгүүсүнүн кайсы бир нерселери тынчыңызды алып жатса, анда балаңыздын педиатрына кайрылсаңыз болот. Эгерде балаңыз мектепке чейинки билим берүү уюмуна барса, анда балаңыздын тарбиячылары менен да сүйлөшсөңүз болот.