Тамак-аш азыктарындагы этикеткалар: азыктык баалуулугу жана курамы тууралуу маалыматтар

Тамак-аш азыктарындагы этикеткалар жана тамак-аш баалуулугу тууралуу маалыматтар: бул эмне жана ал кайда жайгашкан

Тамак-аш азыктарындагы этикеткалар өтө кичинекей пакеттердеги азыктар жана жашылча-жемиштер, жашылча жана жергиликтүү нан азыктары же органикалык азыктардан башка бардык азык-түлүктө бар.

Тамак-аш азыктарындагы этикеткаларында – ингредиенттер жана кошулмалар жазылган. Алар азыктардын азыктык баалуулугу, аларды сактоо боюнча нускамаларды, ошондой эле даярдоочунун аталышын камтыйт.

Тамак-аш баалуулугу тууралуу маалымат - бул азык-түлүктүн курамы жана ингредиенттердин салмактык үлүшү жөнүндө маалымат.

Таңгакталган азыктарды сатып алууда анын арткы жагына көңүл буруңуз. Ал жерде сиз "Азык-түлүк баалуулугу" деген теманын астындагы жазууну көрөсүз. Анын астында төмөнкү маалыматтар жайгаштырылат:

• үлүштүн өлчөмү
• энергетикалык баалуулугу
• белоктор
• майлар
• углеводдор
• кант
• тамак аш буласы
• натрий

Этикеткалардагы азыктын баалуулугу тууралуу маалыматы тамак-аш канчалык пайдалуу экенин түшүнүүгө жардам берет. Бирок эсиңизде болсун, кээ бир эң пайдалуу азыктар этикеткасыз сатылышы мүмкүн: жаңы мөмө-жемиштер жана жашылчалар, бүтүн дандуу ундан жасалган нандар, жаңгактар, жасмык, буурчак, жаңы эт жана балык.

Азык -түлүк этикеткаларындагы ингредиенттер

Тамак-аш өндүрүүчүлөр азык-түлүк этикеткаларында тамак-аштын курамын так жазышы керек.

Тамак-аштын курамындагы ингредиенттер гана этикеткада көрсөтүлүшү мүмкүн. Мисалы, кулпунай йогуртунун курамында кулпунайдын өлчөмү жазылышы керек.

Этикеткада ошондой эле тамак-ашта камтылган ингредиенттердин массалык үлүшү көрсөтүлүшү керек.  Мисалы, кулпунай йогуртунда кулпунай камтылышы керек.

Бардык ингредиенттер алардын массасынын салмагы боюнча азаюу тартибинде тизмектелиши керек, анын ичинде суусу дагы көрсөтүлүшү керек. Биринчи саналган ингредиент эң көп өлчөмдө. Эгер кант тизмеде биринчи болуп саналса, анда бул негизги ингредиент, ал эми сиздин алдыңызда канттын курамы жогору болгон тамак-аш. Акыркы тизмеленген ингредиент эң аз өлчөмдө бар.

Тамак аш баалуулугу  жөнүндө маалымат

Азык-түлүк таңгагында төмөндө берилген компоненттер көрсөтүлүшү керек: энергетикалык баалуулук, белоктор, майлар, анын ичинде каныккан майлар, углеводдор, кант жана натрий. Өндүрүүчүлөр була жана кальций сыяктуу башка компоненттер боюнча маалыматты дагы  кошуусу мүмкүн.

Ар кандай тамак-аш азыктарынын пайдалуу маалыматын салыштырып көрүп, сиз ден соолугуңузга эң пайдалуу болгон вариантты тандай аласыз. Бул үчүн этикеткаларды жөн гана кандай тамак-аш азыктарында каныккан май, натрий жана кант азыраак жана клетчатка жогору экендигин карап көрүңүз.

Эки тамакты салыштырганда порцияга эмес, 100 грамм азыктын курамындагы ар кандай заттардын курамына көңүл буруңуз. Бул ар кандай тамак-аштагы бир эле заттын курамын салыштырып  баалоону жеңилдетет.

Этикетканы окуп жатканда эмнеге көңүл бурушуңуз керек: калория, май, кант жана туз.

Энергетикалык баалуулук
Энергетикалык баалуулук килоджоуль (кДж) менен көрсөтүлгөн. Майлар, белоктор жана углеводдор организмди иштеши жана жашоо ишмердүүлүгү үчүн керектүү энергия же килоджоуль менен камсыз кылат. Окшош тамактарды салыштырып жатканда, энергияны азайтуу, адатта, майды же шекерди төмөндөтөт, бул тамак көпчүлүк адамдар үчүн жакшы тандоо экенин билдирет.

Жашыруун майлар, кант жана туз
Өндүрүүчүлөр азыктын курамындагы майдын, канттын же туздун ар кандай аталыштарын колдонушу мүмкүн. Башкача айтканда, бул тамак-аш компоненттери ингредиенттер тизмесинде "жашыруун" болушу мүмкүн. Бирок алар кандай аталбасын, май, кант жана тузга бай тамак-аштар адатта, ден соолукка пайдалуу эмес.

Майлар уйдун майы, каймак май, кондитердик май, кокос же пальма майы, камкаймак, чочконун майы, бекон, майонез, каймак, өсүмдүк майлары жана майлар, гидрогенделген майлар, кургак сүт, моно-, ди- жана триглицериддер катары көрсөтүлүшү мүмкүн.

Кант үчүн төмөнкү аталыштарды колдонсо болот: күрөң кант, жүгөрү сиробу, декстроза, дисахариддер, фруктоза, глюкоза, патока, бал, жемиш ширесинин концентраты, жемиш сиропу, лактоза, угут, мальтоза, маннитол, клен сиробу, патока, моносахариддер, чийки кант, сорбит же ксилит.

Туз төмөнкү компоненттерге кирет: көптүргүч, күчөтүүчү, майдаланган сельдерей кошулган туз, сарымсак кошулган туз, натрий, эт же ачыткы экстракты, пияз тузу, натрий глутаматы, таш тузу, деңиз тузу, натрий гидрокарбонаты, натрий метабисульфити, натрий нитраты, сорпо кубиктери.

Тамак-аш кошулмалары

Көптөгөн азыктардын курамында азык-түлүк кошулмалары бар. Азык -түлүк кошулмаларын тамак-ашта колдонуу жана аларды маркирлөө боюнча катуу көрсөтмөлөр бар. Бардык азык -түлүк кошулмалары ингредиенттердин тизмесинде көрсөтүлүшү керек - мисалы, коюулатуучу (1442). Эгерде кошулмада потенциалдуу аллерген (1442) кошулган болсо, анда мындай деп жазылышы керек - мисалы, коюулатуучу 1442.

Өтө аз сандагы адамдар кээ бир тамак-аш кошулмаларына, көбүнчө жасалма боёкторго, консерванттарга жана даамды күчөтүүчүлөргө сезгич келишет. Эгерде сиз балаңызда ашыкча сезгичтик бар деп шектенсеңиз, тамак-аш аллергиясы боюнча үй-бүлөлүк дарыгер же диетолог менен кеңешиңиз.

Тамак -аш аллергиясы жөнүндө маалымат

Бардык тамак-аш аллергиялык реакцияларынын 90%ын айрым тамак-аш азыктары пайда кылат. Бул жер жаңгак, дарак жаңгактары, моллюскалар, балык, уйдун сүтү, тооктун жумурткалары, соя, кунжут жана буудай ж.б. болушу мүмкүн. Эгерде бул ингредиенттер тамак-аш азыктарында кездешсе, өндүрүүчүлөр аны канчалык аз өлчөмдө болсо да көрсөтүшү керек.

Мындай маалымат ар кандай жолдор менен көрсөтүлүшү мүмкүн. Мисалы, тамак-ашта жумуртканын бар экендиги тууралуу төмөнкүлөрдү окуй аласыз:

• альбумин (жумуртка)
• жумуртка альбумини
• жумуртка бар - ингредиенттердин тизмесинин аягында
• кант, шоколад, жумуртка - ингредиенттердин тизмесинде кара тамгалар менен.

'Издерин камтышы мүмкүн'
Өндүрүүчүлөр, эгерде тамак-аш азык-түлүк аллергендери бар башка продуктулар менен бирдей же окшош жабдууларда өндүрүлгөн болсо, бул эскертүүнү бериши мүмкүн.

Өндүрүүчүлөр, эгерде тамак-аш азык-түлүк аллергендери бар башка азыктар менен бирдей же окшош жабдууларда өндүрүлгөн болсо, ушундай эскертүүнү бериши мүмкүн.

"Издерди камтышы мүмкүн" деген сөз айкашын колдонуу ыктыярдуу, андыктан мындай уруксаты жок өнүм аларды камтыгандарга караганда коопсузураак болушу мүмкүн.

Балаңыздын күчтүү тамак-аш аллергиясы бар болсо, бул маселе боюнча дарыгер же диетолог менен сүйлөшүү маанилүү.

Ден соолук үчүн пайда тууралуу ынандырууларды тыкыр текшерүү

Азыктардын этикеткаларындагы жана жарнактардагы, мисалы, чипсынын баштыкчаларындагы “майы аз” деген сыяктуу ынандыруулар адаштырууга алып келиши мүмкүн. Алар көңүлдү бурдурат, бирок тамак-аштын баалуулугу жөнүндөгү маалыматы изилдөө ашыкча болбойт.

Бул жерде жалпы тамак-аштын пайдасы жөнүндө кеңири тараган ынандырууларды көргөндө эстен чыгарбоо керек болгон кээ бир жагдайлар бар:

• Холестерин жок: өнүм 100% холестеринсиз болушу мүмкүн, бирок май бар.
• Майсыз: өндүрүүчү мындай билдирүү жасашы үчүн өнүмдө май 0,15% дан аз болушу керек.
• Жеңил: бул тамактын түсү, даамы же текстурасына таандык болушу мүмкүн. Баары бир майдын курамы тууралуу маалымат  менен таанышуу керек.
• Органикалык же тастыкталган органикалык өнүм: ар кандай жеке уюмдар тамак-аштарды органикалык катары тастыктама бериши мүмкүн. Ар бир уюм улуттук стандарттарга жооп бериши керек, мындан тышкары, ар кандай уюмдардын өзүнүн сертификаттоо талаптары бар.

• Отко кактап бышырылган, куурулган эмес:  Бул тамактар ​​бышыруу алдында майланган болушу мүмкүн, демек аларда май көп. Алардын майлуулугун тактоо керек.
• Майы же тузу азайтылган: мындай  тамак-ашта баштапкы продукцияга караганда жок дегенде 25% аз май же туз болушу керек. Бул  ага окшош  тамак-ашка караганда майы аз же тузу аз дегенди билдирбейт.
• Кантсыз же кант кошулган эмес: демек бул тамак-ашта сахароза же ашкана канты, ошондой эле канттын башка формалары да жок. Бул  тамак-ашта көп өлчөмдө калория, туз же май болушу мүмкүн.
• Май 93%га аз: бул жакшы угулушу мүмкүн, бирок бул тамак-аш мурдагыдай эле 7% майды камтый тургандыгын билдирет.

Өндүрүүчүлөр алардын тамак азыктарынын баалуулугу  жана  анын пайдасы тууралуу маалымат мазмунун жөнгө салуучу стандарттарды карманышы керек.

"Колдонуу мөөнөтү " жана "Сактоо мөөнөтү"

Сактоо мөөнөтү эки жылдан ашпаган бардык тамак-аш азыктарынын   мөөнөтү болушу керек, ал маалымат сизге өндүрүүчү тамак-ашты жегенге кооптуу же даам сапатын жогото тургандыгын айтат:

• “Жарактуулук мөөнөтү” эт, балык жана сүт сыяктуу тез бузулуучу тамак-аштар үчүн колдонулат. Бул датадан кийин,  бул тамак-ашты мындан ары жегенге болбойт. Дүкөндөрдө мөөнөтү өтүп кеткен азык-түлүктөрдү сатууга тыюу салынат.
• “Сактоо мөөнөтү” – бул тамак жегенге коопсуз, бирок даамын жоготуп коюшу мүмкүн болгон дата.
•  "Даярдалган" же "Таңгакталган" - бул азык-түлүктүн өндүрүлгөн же таңгакталган мөөнөтү. Бул мөөнөттөр тамак-аштын  жаңылыгын көрсөтөт, муну нан же эттен көрүүгө болот.