Ымыркайлар менен оюндар

Биринчи жылы ымыркайлар башын көтөрүп, оодарылып, отуруп, жөрмөлөп, туруп, балким басууну үйрөнүшөт. Оюн - бул балаңызды кыймылдатуунун жана моторикасын өнүктүрүүнүн эң сонун жолу. Баланын моторун өнүктүрүү боюнча оюндарга музыка жана үн ойноо, асылып турган нерселер, түртүү жана тартуу оюнчуктары жана башкалар кирет.

Ымыркайлар менен оюндар: эмне үчүн алар моторика жана физикалык өнүгүү үчүн маанилүү

Эгер оюн кичинекей баланы кыймылдата турган болсо, анда бул анын жалпы жана физикалык өнүгүүсү үчүн пайдалуу болот.

Оюн балаңызга төмөнкүлөргө жардам берет:

башын кармап, кыймылдаш үчүн керек болгон моюндун жана дененин жогорку бөлүгүндөгү булчуңдарын бекемдөөгө;
буюмдарга жетүүгө жана аларды кармоого үйрөнүүгө;
туруу үчүн оодарылып, жөрмөлөп жана тартылууга үйрөнүү үчүн булчуңдарды чыңдоого.

Сиз — ымыркайыңызды эң көп кызыктырган “оюнчуксуз”. Балаңыз менен ойноо жана кыймылдоо — бул ортодогу байланышты бекемдөөнүн мыкты ыкмасы.

Эмнени күтүүгө болот: ымыркайлар жана моторика

3-6 айлык кезинде кичинекей балаңыз:

аны курсагына жаткырганда оюнчуктарга жетет жана оодарыла алат;
чалкасынан жаткан учурда колун оозуна салып, бутуна жана оюнчуктарга жете алат;
курсагынан далысына жана тескерисинче курсагына оодарылууга аракет кылат.

6-9 айлык кезинде көптөгөн ымыркайларга чалкасынан эмес, курсагына жаткан жагат. Ымыркайлар курсагында жатканда оюнчуктарга жетип, тегеренип кыймылдай алышат. Даяр болгондо, алар жөрмөлөөгө аракет кылышы мүмкүн. Ошондой эле, ушул курактагы балаңыз башка аракеттерди жасай алат:

курсактан далысына жана кайра курсагына оодарылат;
сиздин жардамыңыз менен же өз алдынча отурат;
колу менен түртүлүп, тизесине тура алат;
сиздин колдооңуз менен бутуна турат.

9-12 айдан баштап, кичинекей балаңыз:

жөрмөлөйт, оодарылат, ордунан туруу үчүн тартылат;
өз алдынча отурат жана жыгылбастан оюнчуктарга жетет;
отурган абалынан курсагына жатып, кайра отурат;
эки колу менен ойнойт.

Баланын өнүгүүсүндөгү негизги учурлар бирдей тартипте болот, бирок алар ар бир конкреттүү балада ар кандай болушу мүмкүн. Ай сайын эмнени күтөөрүңүздү биздин баланын өнүгүү хронологиясынан биле аласыз.

Курсагында жаткан абал

Курсагында жаткан убакыт — бул кичинекей бала уктабаган учурда курсагына жатып өткөргөн убакыт. Кичинекей баланы төрөлгөндөн көп өтпөй курсагына жаткырса, ага моюнун, башын жана денесинин жогорку бөлүгүнүн булчундарын чындоого жардам берет.

Алгач, кичинекей балаңызга курсагына жаткан жакпашы мүмкүн — адегенде кичинекей баланы курсагына көкүрөгүңүзгө же тизеңизге жаткырып көрүңүз. Мындай абал кичинекей балага сиздин жүзүңүздү да көрүүгө мүмкүнчүлүк берет.

Ошондой эле балаңыз менен полго жатсаңыз болот. Ага сиз жанында экениңизди билдириңиз. Ал үчүн ырдап, сүйлөп, далысын сылап же колдорун акырын кытыгыласаңыз болот.

Балаңызды курсагына 1-2 мүнөт жаткыруудан баштасаңыз болот, андан кийин кичинекей балаңыз көнүп калгандан кийин күнүнө бир нече жолу убакытты акырындык менен 5-10 мүнөткө чейин көбөйтсөңүз болот.

Эгер кичинекей балаңызга курсагына жаткан жакпаса же кыйналып кетсе, педиатрга кайрылыңыз.

Моториканы өнүктүрүү үчүн оюндардын идеялары

0-6 айлык болгондо төмөнкү оюндарды байкап көрсөңүз болот:

Баланы денесин кыймылдатууга үндөңүз, бул үчүн ырларды ырдаңыз же шылдырактарды шылдыратыңыз.
Кыска убакыт ойноо үчүн балаңызды курсагына күнүнө бир нече жолу жаткырыңыз.

6-12 айлык кичинекей балдарга дененин кайсы бөлүктөрү кайсы куракта өнүгүп жаткандыгына жараша төмөнкүдөй иш-аракеттерди жактырышы мүмкүн:

Оюнчуктарды кичинекей балаңыз жетиш үчүн жана кыймылдаш үчүн андан алысыраак жайгаштырыңыз. Сиз ошондой эле ар кандай жөнөкөй оюнчуктарды, мисалы, ал тийип, кармап көрүш үчүн шылдыракты сунуштай аласыз.
Кичинекейиңизге мискейлерди ургулаш үчүн жыгач кашыктарды же ал силкиш үчүн мончоктор салынган жабык идиштерди бериңиз.
Кичинекей баланы жерге тикесинен тургузуп, аны колдоп, топту же оюнчукту алдына жылдырыңыз. Бул кичинекей балаңызды оюнчукту көзү менен ээрчип, ага колун сунууга жана кармоого мажбурлайт.
Балаңызды ордунан туруу үчүн тартылууга үндөңүз. Аны эмеректин жанына отургузуп, анан тартылууга, андан кийин турууга түрткү бериңиз. Эмеректериңиз туруктуу экенин жана кулабай турганын текшериңиз.
Балаңыз бир аз тургандан кийин, аны отурууга үндөңүз. Турган балаңыз оюнчуктарды алыш үчүн отуруп-туруш үчүн аларды алдына жерге коюңуз.
- Эгер кичинекей балаңыз колдоо менен тура алса, ага оюнчуктарды, мисалы, конструкторлор салынган арабаларды берип көрүңүз. Эгер араба өтө тез бара жатса, жайыраак жүрүү үчүн ага бир нече оор китепти же дан салынган баштыкты салыңыз.
Отургучтардан же картон кутучалардан өтмөктөрдү жасаңыз, балаңызга алардын ортосунан жөрмөлөп өткөн жагат.

Тынч иш-аракеттер да маанилүү, алар кичинекей балаңыздын моторикасын өнүктүрүү үчүн абдан ылайыктуу. Мисалы, кичинекей бала кичинекей нерселерди көтөрсө же чаканын ичине кыпчыткычтарды салса, анда бул колдун майда моторикасын өнүктүрөт. Ал эми балаңыз түстүү китептерди же сүрөттөрдү кароо менен алек болгондо, бул анын көзүнүн булчуңдарын өнүктүрөт.

Эки жашка чейинки балдарга экрандардын алдында убакыт өткөрүү сунушталбайт, мисалы, чоң ата, чоң эне сыяктуу тааныш адамдар менен видео баарлашуудан башка.

Кичинекейлер бардык нерсе кандай түзүлгөнүн жана эмне кыла аларын сыноо жана ката кетирүү аркылуу үйрөнүшөт. Кээде кичинекей балдарда оюн учурунда кичинекей шишиктер жана көгөрүүлөр болот — бул кадимки көрүнүш. Үйүңүздү коопсуз кылыңыз, ошондо кичинекей балаңыз өзүнө зыян келтирбестен ойной алат.

Ымыркайлар үчүн шаймандар

Ымыркайлар үчүн көмөкчү шаймандар, мисалы, тамактануу үчүн отургучтар, унаа отургучтары, коляскалар жана манеждер пайдалуу, бирок алар кичинекей балаңыздын кыймылын чектейт. Аларды чындыгында керек болгондо гана колдонуу керек, андыктан балаңызды көпкө отургузбоого аракет кылыңыз.

Балага басууга жардам берүүчү шаймандарды жана секиргичтерди колдонуу сунушталбайт. Аларды колдонуу баланын кеч басышына, жөрмөлөшүнө жана колдоосуз отурушуна алып келиши мүмкүн. Ошондой эле, эгерде кичинекей балдар кароосуз калса, алар кооптуу жерлерге, мисалы, мештин, ажаткананын, ваннанын жана тепкичтин жанына барса, жаракат алышы мүмкүн.