Жаңы төрөлгөн балдардын акыл-эсинин өнүгүүсү жана алар менен ойноо
Жаңы төрөлгөн балдар менен оюндар жана когнитивдик өнүгүү жөнүндө
Оюн жаңы төрөлгөн балаңыздын когнитивдик өнүгүүсү, — башкача айтканда анын өнүгүп жаткан ойлонуу, түшүнүү, баарлашуу, эстеп калуу, элестетүү жана андан кийин эмне болушу мүмкүн экендигин ойлонуу жөндөмү үчүн маанилүү.
Себеби, жаңы төрөлгөн ымыркай менен ойноо аны менен өз ара аракеттенүүнү жана анын “белгилерине” жооп берүүнү божомолдойт. Сиздин жооп катары аракеттериңиз балаңыздын мээсин стимулдайт, ал миллиондогон нейрон байланыштарды жаратат.
Ымыркай менен болгон өз ара аракеттенүү аркылуу ал курчап турган дүйнө жөнүндө — дүйнө коопсузбу, аны жакшы көрүшөбү, аны ким жакшы көрөт жана башкалар жөнүндө билет.
Кичинекей балаңыз өзүн коопсуз, корголгон жана сүйүктүү сезгенде, ал жаңы нерселерди ишенимдүү ачууну улантат жана үйрөнөт. Жана бул кичинекей балаңыздын мээсинин жана таанып-билүү жөндөмүнүн андан ары өнүгүшүнө негиз түзөт.
Балаңызга болгон жылуу мамилеңиз жана сүйүүңүз анын андан ары үйрөнүүсүнө жана өнүгүүсүнө негиз түзөт. Бул балаңыз менен болгон байланышыңыз анын өнүгүшү үчүн абдан маанилүү дегенди билдирет.
Эмнени күтүүгө болот: жаңы төрөлгөн баланын когнитивдик өнүгүүсү
Жаңы төрөлгөн ымыркайлар биле турган жана үйрөнө турган көп нерсе бар жана алардын баарын канчалык тез түшүнгөнүнө таң каласыз.
Балаңыз үчүн бардык нерсе сиздин ким экениңизди билбегенден башталат. Бирок, болжол менен төрт жумалык болгондо, ал сиздин үнүңүздү таанып, ага жооп бере баштайт.
Жаңы төрөлгөн ымыркайыңыз жүзүңүз менен гипноздолот жана сизди, өзгөчө сүйлөп жатканыңызда таң калып карайт. Балаңыз сиздин сырткы көрүнүшүңүздү жана үнүңүздү байкоого, эстеп калууга үйрөнүүдө.
Бул куракта кичинекей балаңыз бешикке же уктап жаткан жерине илинген жаркыраган мобилди көпкө тиктеши мүмкүн. Бул жөнөкөй иш сыяктуу сезилиши мүмкүн, бирок балаңыз кыймыл жана түс сыяктуу түшүнүктөрдү түшүнүүгө үйрөнүүдө.
Кичинекейлер дүйнөнү таанып-билгиси келет, бирок бардыгын дароо эмес — өтө көп адамдар, үндөр жана иш-аракеттер кичинекей балаңызды чарчатышы мүмкүн. Кээде өтө көп маалымат аны аябай чарчаткандыктан уктай албашы мүмкүн, андыктан анда чарчоо белгилери байкала баштаганда көңүл буруңуз.
Жаңы төрөлгөн балдардын когнитивдик өнүгүүсүн стимулдаштыруу үчүн оюндардын идеялары
Баштоо үчүн бир нече оюндун идеялары:
- Балаңыз менен көп сүйлөшүңүз, аны колуңузга алыңыз жана анын көзүнө караңыз.
- Балаңыз менен чогуу окуңуз, күлкүлүү ырларды айтыңыз же ыр ырдаңыз. Кичинекей балдар бир эле ырды же жомокту кайталай берсе тажабайт, кайталоо — үйрөнүүнүн ыкмаларынын бири болуп саналат.
- Балаңызды карап жүзүңүздү ар кандай кылыңыз. Бул оюнду биринчи күндөн баштап чогуу ойной аласыңар. Эгер тилиңизди чыгарып же эриндериңизди “О” тамгасындай кылсаңыз, кээ бир ымыркайлар да ошондой кылышы мүмкүн.
- Бала ар кандай нерселерди карасын, анын жүзүнөн 20-30 см аралыкта жайгаштырыңыз. Кичинекей балаңызга ар кандай түстөрдү жана формаларды көрсөтүү үчүн китептерди же балдар үчүн өнүктүрүүчү килемдерди колдонуңуз.
- Бир нече жума болгондо кичинекей балаңызга жумшак оюнчук же шылдырак бериңиз, ал ага жетүүгө жана тийүүгө аракет кылсын.
- Балаңызды акырын терметип, сылап же укалаңыз. Ошондой эле, кичинекей балаңыздын колунун жана буттарынын манжаларына тийип, оюн ойносоңуз болот, оюндун жүрүшүндө бардыгын атаңыз.
- Мобилдеги коңгуроонун обонун, куштардын сайраганын же ар кандай музыканы уккула.
- Балаңыз менен таза абада сейилдеңиз — аны слингге же коляскага салып, сейилдесеңиз же сейил бакка барсаңыз болот.
Ойноп жатканда баланын артынан кайталоо абдан жакшы. Мисалы, балаңызга жумшак аюуну кармагандагы сезим абдан жакса, аны менен бирге кармалаңыз. Мындай деп айтууга болот: “Ооба, аюу ушунчалык жумшак”. Бирок кичинекей балаңыз кандайдыр бир иш-аракетке кызыкпаса же ойноо үчүн абдан чарчаса, анда дагы бир нерсени байкап көрүүгө убакыт келип жетиши мүмкүн.
Сиздин жаңы төрөлгөн балаңызга курчап турган дүйнө жөнүндө көп нерсени билиш керек болот. Баланын темпераментине жараша, аны чарчатып жибербеш үчүн жаңы оюндар менен жай жана таңуулабастан тааныштырууга туура келет.
