Ushqimi me formulë për foshnjat
Jo të gjithë fëmijët kanë privilegjin të marrin gji! Ka disa gra që kanë kundërindikacione në ushqyerjen me gji ose që thjesht nuk kanë qumësht gjiri (më pak se 5%). Është më i shpeshtë rasti kur ju jeni të detyruar të ndërprisni përkohësisht ose përgjithmonë ushqyerjen me gji dhe t'i jepni foshnjës suaj qumësht me formulë për shkak të sëmundjes, pranimit në spital ose urgjencave të tjera.
Nëse formula është zgjedhja juaj personale, do të donim t'ju kujtonim edhe një herë se qumështi i gjirit siguron rritjen dhe zhvillimin optimal të fëmijëve dhe është element kyç i shëndetit të mirë për jetën! Qumështi i gjirit është gjithmonë në dispozicion, higjienikisht i sigurt, në temperaturë të përshtatshme, pa asnjë kosto. Në gjashtë muajt e parë të jetës, është i vetmi ushqim dhe lëng që i nevojitet një fëmije.
Pse një foshnje ka nevojë për formulë dhe jo për qumështin e lopës?
Shumica e formulave të foshnjave janë bërë nga qumështi i lopës, i cili është modifikuar për t'iu përshtatur nevojave të foshnjës; sasia dhe cilësia e përbërësve bazë, të tilla si proteinat, yndyrnat dhe karbohidratet, rregullohen sa më shumë që të jetë e mundur me përbërjen e qumështit të gjirit; vitamina, minerale, disa yndyrna dhe përbërës të tjerë të shumtë shtohen, në mënyrë që formula e qumështit të plotësojë nevojat e foshnjave.
Disa formula përmbajnë edhe shtesa të tjera, si acidet yndyrore omega-3, antioksiduesit, prebiotikët dhe probiotikët, me qëllim të pasqyrimit të përbërjes së qumështit të njeriut sa më afër të jetë e mundur. Nuk është e sigurt se këta përbërës do të kenë të njëjtin efekt si ata të gjirit.
Deri në moshën 12 muajshe, mos i jepni fëmijës qumështin e lopës si ushqim kryesor (një sasi e vogël mund të shtohet kur përgatitni vakte jo-qumësht). I njëjti rekomandim zbatohet edhe për qumështin e deleve ose të dhisë.
Qumështi pluhur, qumështi i skremuar ose qumështi i ëmbël i kondensuar nuk janë ushqime të rekomanduara për foshnjat! Mos e ushqeni foshnjën me qumësht zëvendësues, si: soja, orizi, bajamet ose qumështi i arrës së kokosit.
Nëse po mendoni të ushqeni foshnjën tuaj me pak qumësht tjetër, në vend të ushqimit të gjirit ose formulës, konsultohuni me një pediatër!
Llojet e formulave
Formulat e foshnjave duhet të përmbushin standardet e rrepta ndërkombëtare dhe kombëtare të cilësisë. Ato kanë cilësi të ngjashme dhe vlera ushqyese dhe janë të përshtatshme për shumicën e fëmijëve. Disa marka mund të jenë më të shtrenjta se të tjerat, por kjo nuk do të thotë se foshnja juaj ka nevojë për to. Nëse një i sapolindur ushqehet me një formulë specifike në maternitet, kjo nuk do të thotë automatikisht se kjo formulë është më e mira.
Formulat e para (1) rekomandohen për të ushqyer një fëmijë deri në 6 muaj. Në gjysmën e dytë të vitit të parë, prodhuesit rekomandojnë formulën 2, e cila mbështet rritjen e mëtejshme të fëmijëve. Edhe pse ka dallime në përbërje midis formulave 1 dhe 2, ashtu si gjiri ndryshon ndërsa foshnja rritet, kalimi në "dy" nuk është i nevojshëm sapo foshnja të jetë 6 muajshe, veçanërisht derisa të përdorni të gjithë furnizimin tuaj me formulën e parë.
Një fëmijë më i madh se një vit nuk ka nevojë për qumësht me formulë.
Formula të specializuara
- Në vend të proteinave të qumështit të lopës, formulat hipoallergjenike kanë proteina të hidrolizuara - të shpërbëra në pjesë më të vogla; qëllimi është të zvogëlojë rrezikun e zhvillimit të alergjisë ndaj qumështit të lopës me këtë modifikim. Opinionet e ekspertëve mbi këto formula janë të ndara. Ndërsa disa besojnë se nuk ka prova se ushqyerja me formulë HA ka një efekt parandalues në ndodhinë e alergjive tek fëmijët, të tjerë rekomandojnë se, aty ku formula është e nevojshme, e para që duhet t'i jepet fëmijës duhet të jetë hipoalergjenike.
- Fëmijët me alergji të provuar ndaj proteinave të qumështit të lopës ushqehen me një formulë krejtësisht të hidrolizuar, me rekomandimin dhe nën mbikëqyrjen e një specialisti në gastroenterologjinë pediatrike.
- Ka edhe formula të tjera të specializuara për të ushqyer foshnjat me sëmundje dhe çrregullime specifike; prandaj dieta e këtyre fëmijëve duhet të jetë gjithmonë në rekomandimin dhe nën mbikëqyrjen e një mjeku.
- Ka shumë modifikime të tjera të formulave të qumështit, për fëmijët me probleme të ndryshme kalimtare, funksionale të tilla si të vjella, kolik ose konstipacion.
Lloji i formulës që duhet të pijë fëmija përcaktohet nga një pediatër. Nuk këshillohet të ndryshosh vetë llojin e formulës. Ndryshimi i formulës gjithashtu mund të shkaktojë disa probleme për foshnjën (kolik, konstipacion, flatulencë, të vjella) ose një ndërprerje në rutinën e të ushqyerit të foshnjës për shkak të ndryshimit të shijes së qumështit. Nëse mjeku ndryshon llojin e formulës, lexoji me kujdes udhëzimet, sepse madhësia e lugëve dhe mënyra e përgatitjes së formulave të ndryshme mund të ndryshojnë.