Нетрыманне калу
Прычыны нетрымання калу
Нетрыманне калу (энкапрэз) — гэта няздольнасць кантраляваць працэс дэфекацыі, у выніку чаго стул (кал) міжвольна выходзіць з прамой кішкі. Праявы нетрымання калу разнастайныя: ад выпадковага выдзялення калавых мас пры выпусканні газаў да поўнай страты кантролю над адыходжаннем стулу.
Калі дзіця на працягу доўгага часу пакутуе ад запору, у яго прамой кішцы назапашваецца кал, што, як правіла, прыводзіць да яе пашырэння. З-за таго, што прамая кішка заўсёды расцягнутая, дзіця перастае адчуваць, калі яму трэба ў прыбіральню. У такім выпадку вадкі стул, што ўтварыўся ў верхніх аддзелах кішэчніка, можа выдзяляцца з прамой кішкі, абыходзячы фекаліі, якія ў ёй застаяліся. Гэты працэс адбываецца, як правіла, міжвольна, і дзіця можа нічога не адчуць.
Эмацыянальныя праблемы, напрыклад стрэс, звязаны з заўчасным ці прымусовым прывучэннем да прыбіральні або з нараджэннем брата ці сястры, таксама могуць прыводзіць да нетрымання калу.
Да іншых прычын энкапрэзу адносяцца рэдкія неўралагічныя і мышачныя расстройствы, а таксама парокі развіцця задняга прахода.
Нетрыманне калу ўзнікае выпадкова, дзіця не ў стане гэта кантраляваць. Аднак па натуральных прычынах энкапрэз можа ўяўляць праблему. У такой сітуацыі трэба звярнуцца да педыятра, які пракансультуе наконт магчымых варыянтаў дапамогі.
Сімптомы нетрымання калу
Праявы нетрымання калу могуць быць разнастайныя: ад невялікіх слядоў да вялікіх кавалачкаў фекалій на ніжняй бялізне дзіцяці.
Акрамя міжвольнай дэфекацыі ў ненатуральных для гэтага месцах (звычайна прама ў ніжнюю бялізну), у дзіцяці могуць таксама назірацца сімптомы запору. Да іх адносіцца, напрыклад, боль пры спробах спаражніцца. Гэта можа стаць прычынай таго, што дзіця будзе пазбягаць паходаў у прыбіральню. Таксама могуць узнікаць перыядычныя болі ў жываце і назірацца працяглыя перыяды паміж дэфекацыямі.
У дзяцей з нетрыманнем калу часта бывае дзённае ці начное нетрыманне мачы.
Прыкладна ў 30–50 % дзяцей нетрыманне калу спалучаецца са складанасцямі эмацыянальнага развіцця або праблемамі ў паводзінах.
Усе дзеці з часам навучацца кантраляваць свой кішэчнік — для кожнага дзіцяці гэты момант індывідуальны. Нетрыманне калу ў дзіцяці, малодшага за чатыры гады, часцей не лічаць захворваннем.
Калі трэба звярнуцца да педыятра
Да педыятра трэба звярнуцца ў выпадку ўстойлівага нетрымання калу або запору ў дзіцяці, старэйшага за чатыры гады.
Педыятр праверыць, ці няма парушэнняў неўралагічнага характару або пашкоджання мышцаў, а таксама дасць рэкамендацыі па далейшым назіранні і лячэнні.
Лячэнне нетрымання калу
Лячэнне нетрымання калу залежыць ад прычыны яго ўзнікнення.
Калі галоўнай прычынай з’яўляецца хранічны запор, педыятр парэкамендуе план лячэння, асновай якога будзе выкарыстанне слабіцельных прэпаратаў і фарміраванне разумення правілаў дэфекацыі.
Дапамагчы дзіцяці можна, навучыўшы яго правільна хадзіць у прыбіральню. Варта прапаноўваць яму рэгулярна сядзець на ўнітазе і тужыцца. Будзе добра, калі яно прывыкне рабіць гэта на працягу 5 хвілін прыкладна праз 20–30 хвілін пасля сняданку, абеду ці вячэры.
Пры наяўнасці ў дзіцяці праблем з паводзінамі, звязаных з нетрыманнем калу, яму можа спатрэбіцца кансультацыя спецыяліста, а таксама групавая ці індывідуальная псіхатэрапія.
Незалежна ад спосабаў лячэння, у большасці дзяцей нетрыманне калу праходзіць.