Папярэджанне сварак паміж братамі і сёстрамі: восем парад

1. Паклапаціцеся пра патрэбы кожнага дзіцяці

У залежнасці ад узросту і тэмпераменту вашым дзецям могуць спатрэбіцца розныя правілы і абмежаванні. Але важна, каб яны ўсведамлялі, што вы любіце і цэніце іх усіх аднолькава — тады яны не будуць адчуваць, што ім трэба спаборнічаць за вашу прывязанасць і ўвагу. Вы можаце паўплываць на гэтае ўсведамленне, рэгулярна праводзячы з кожным дзіцем асаблівы час, абдымаючы ўсіх, усміхаючыся і імкнучыся не параўноўваць дзяцей паміж сабой.

Хаця дзецям трэба вучыцца таму, як дзяліцца, таксама карысна, калі ў іх ёсць нейкія асаблівыя рэчы, якімі ім дзяліцца не трэба. Трохі асабістай прасторы — нават звычайная скрыня, у якую не могуць патрапіць браты і сёстры, — таксама добрая ідэя.

Дзеці таксама будуць адчуваць сябе цэннымі, калі вы дасце зразумець, што дзецям малодшага ўзросту нельга псаваць заняткі старэйшых дзяцей, і наадварот.

2. Устанавіце дакладныя сямейныя правілы

Правілы дазваляюць дзецям даведацца, што добра, а што не. Калі існуюць сямейныя правілы, вам будзе прасцей нагадваць дзецям пра тое, якога стаўлення адзін да аднаго вы ад іх чакаеце.

Вось некалькі парад, як прымусіць правілы працаваць:

• Далучайце дзяцей да ўстанаўлення правіл — гэта спрыяе іх запамінанню.
• Пакладзіце копію хатніх правіл на халадзільнік ці ў іншае месца, дзе іх могуць убачыць.
• Нагадвайце пра іх кожны раз, калі дзеці парушаюць правілы. Пачніце з сяброўскага напамінання: «Ці ўсе мы добра размаўляем адзін з адным?». Пасля дайце яшчэ адзін шанц. Калі дзеці ўсё ж парушаюць правілы, выкарыстоўвайце ўзгодненыя наступствы.

3. Наладзьце распарадак

Калі ў вас ёсць сямейны распарадак, значна лягчэй спраўляцца з рознагалоссямі наконт паўсядзённых спраў. Гэта азначае, што ўсе ведаюць, хто дзе сядзіць, хто якія справы робіць і ў якія дні, хто першы ў чарзе да камп’ютара ці ў ванную.

Прыклад раскладу спраў і заняткаў можа выглядаць так:

• Тэлебачанне: малодшае дзіця выбірае праграму з 18:30 да 19:00. Старэйшае дзіця выбірае час з 19:30 да 20:00 (пасля таго, як малодшае лягло спаць).
• Гульні: адзін з братоў ці сясцёр выбірае суботу, іншы — нядзелю.
• Ванная: спачатку адзін з братоў ці сясцёр карыстаецца прыбіральняй раніцай, затым іншы.
• Праца па гаспадарцы: усе дзеці па чарзе выконваюць заданні — прыбіраюць у спальні, паліваюць кветкі.

4. Адзначайце іх добрыя паводзіны

Гэта азначае, што вы павінны заўважаць, калі вашы дзеці паводзяць сябе добра, і даваць ім станоўчыя водгукі. Калі вы дакладна і канкрэтна кажаце дзецям, што менавіта ў іх добра атрымліваецца, у вас значна больш шанцаў зноў убачыць гэтыя паводзіны.

Вось некалькі прыкладаў дакладнай і канкрэтнай пахвалы і падтрымкі:

• «Мне вельмі падабаецца, як вы абое па чарзе катаецеся на веласіпедзе».
• «Вы ўсім дзеліцеся і вельмі добра гуляеце разам».
• «Ого, ты вельмі добра рашыў гэтую задачу. Як наконт таго, каб адсвяткаваць гэта праглядам фільма?».

5. Пакажыце дзецям, як ладзіць

Вы — узор для пераймання нумар адзін для сваіх дзяцей. Вашы дзеці заўважаць, калі вы будзеце вырашаць рознагалоссі без барацьбы.

Калі вы хочаце, каб вашы дзеці вырашалі справы спакойна і паважліва, ім трэба бачыць, як гэта робіце вы. Калі вы хочаце, каб яны маглі папрасіць прабачэння ў іншых, яны таксама павінны бачыць, што вы просіце прабачэння.

6. Трэніруйце сваіх дзяцей

Вы трэнер па вырашэнні праблем сваіх дзяцей. Вы вучыце іх спраўляцца з рознагалоссямі і кіраваць гневам, весці перамовы і гуляць сумленна. Гэта лепш, чым быць рэферы, якія перарываюць бойкі ці ўмешваюцца падчас сваркі.

Вось некалькі парад, як навучыць дзяцей вырашаць праблемы:

• Дайце сваім дзецям магчымасць гуляць з іншымі. Заняткі ў групах, сустрэчы і гульні дапамагаюць дзецям навучыцца добра бавіць час разам і практыкаваць пазітыўныя альтэрнатывы сваркам.
• Уключайцеся з ідэямі, як толькі бачыце, што дзецям цяжка нешта вырашаць. Напрыклад, нагадайце: «Не забудзьцеся падзяліцца» або спытайце: «Хлопчыкі, ці можаце вы прыдумаць спосаб, каб гуляць з гэтай машынкай па чарзе?».
• Абмяркуйце праблему пазней. Што датычыцца дзяцей старэйшага ўзросту, то распрацоўка бездакорнага рашэння праблемы знізіць верагоднасць паўтарэння сваркі. Напрыклад: «Як вы маглі арганізаваць сумесную гульню так, каб праводзіць час за камп’ютарам па чарзе?».
• Дапамажыце дзецям знайсці спосабы выказаць пачуцці засмучэння або гневу з дапамогай спакойных слоў ці пазітыўных дзеянняў. Напрыклад, гульні з вадой, маляванне і пластылін дапамагаюць дзецям малодшага ўзросту выказваць свае пачуцці. Дзецям старэйшага ўзросту і падлеткам можа дапамагчы прабежка ці музыка.
• Мадэліруйце сацыяльны навык «паважлівай нязгоды» і навучайце яму. Для гэтага трэба сказаць, з чым вы абое згодны, а затым высветліць, з чым вы не згодны. Напрыклад: «Я згодна з тым, што бабуля падарыла табе кнігу на дзень нараджэння. Але, на мой погляд, будзе несправядліва перашкаджаць чытаць яе тваёй сястры, калі яна ветліва папросіць».

7. Старайцеся своечасова папярэдзіць ці патушыць канфлікт

Гэта можа дапамагчы загадзя прадумаць, як паводзіць сябе падчас складаных сітуацый, якія ўзнікаюць у працэсе спрэчак. У некаторых выпадках варта растлумачыць: калі пачнецца сварка, вы пазбавіце дзіця ​​пачастунку або іншай прывілеі (што адлюстравана ў правілах вашай сям’і). Але таксама нядрэнна арганізаваць усё так, каб у дзяцей было менш нагодаў для сварак.

Вось некалькі ідэй, якія дапамогуць вам папярэдзіць ці патушыць канфлікт.

Дома

• Пераканайцеся, што цацак хопіць на ўсіх, каб дзеці маглі карыстацца імі адначасова і ім не даводзілася ўвесь час гуляць па чарзе.
• Арганізоўваючы гульнявыя сустрэчы, паспрабуйце запрасіць сябра для кожнага са сваіх дзяцей або прапануйце аднаму дзіцяці пайсці куды-небудзь яшчэ, калі ў іншага гасцюе сябар.
• Пераключыце ўвагу дзяцей або змяніце абстаноўку, калі адчуеце набліжэнне канфлікту. Напрыклад, прапануйце новую гульню, далучыцеся да дзяцей на некаторы час, выведзіце іх на вуліцу пагуляць ці пачытайце кнігу з дзецьмі, сеўшы паміж імі.
• Калі вам трэба пагаварыць па тэлефоне, прапануйце дзецям занятак (або два розныя заняткі), якія будуць ім цікавыя.

У супермаркеце

• Увядзіце асаблівае правіла. Напрыклад: «Калі будзеш добра сябе паводзіць у супермаркеце, пасля мы сходзім у парк».
• Папрасіце дзяцей трымацца за супрацьлеглыя бакі каляскі для пакупак або адпраўце іх выбіраць прадукты ў супрацьлеглыя ад праходу бакі.
• Калі сваркі ў супермаркетах носяць сур’ёзны характар, падумайце, ці можаце вы пакінуць аднаго з дзяцей з сябрам або членам сям’і, пакуль будзеце рабіць пакупкі.

У машыне

• Калі ззаду ёсць запасное сядзенне, пасадзіце дзяцей з двух бакоў ад яго. Або пасадзіце дарослага ці старэйшае дзіця паміж дзецьмі, якія, хутчэй за ўсё, будуць біцца.
• Калі ваша старэйшае дзіця дастаткова дарослае, пасадзіце яго на пярэдняе сядзенне. Майце на ўвазе, што ў некаторых краінах незаконна дазваляць дзецям, малодшым за чатыры гады, ехаць на пярэднім сядзенні, і існуюць юрыдычныя патрабаванні для праезду ў аўтамабілі дзяцей, малодшых за сем гадоў.

Заўсёды спыняйцеся, калі падчас руху пачынаецца бойка. Павярнуўшыся, каб пагаварыць з дзецьмі або разняць іх, вы не зможаце сачыць за дарогай.

У розных грамадскіх месцах

• Пераключайце ўвагу дзяцей, калі адчуваеце наспяванне канфлікту паміж імі. Напрыклад, такая гульня, як «Я шпіёню», можа добра спрацаваць у супермаркеце, на пляжы, у грамадскім транспарце ці ў машыне.
• У грамадскім транспарце размяшчайцеся так, каб вы знаходзіліся паміж дзецьмі.

8. Дазваляйце дзецям часам самастойна вырашаць канфлікт

З вашай падтрымкай дзеці могуць навучыцца вырашаць рознагалоссі самастойна і без барацьбы. Гэта дапаможа ім лепш ладзіць і станоўча вырашаць канфлікты з іншымі дзецьмі.

Вось некалькі парад, якія дапамогуць вашым дзецям разабрацца:

• Не перашкаджайце дзецям, калі яны спрабуюць дамовіцца паміж сабой. Размовы, спрэчкі — гэта прыкметы таго, што дзеці спрабуюць вырашыць канфлікт самі. Выкажыце захапленне тым, як яны ўзаемадзейнічаюць. Напрыклад: «Ого, я вельмі ганаруся тым, як вы спрабуеце вырашыць гэтую праблему самастойна».
• Сачыце за развіццём сітуацыі. Гэта ваша лепшая магчымасць прадухіліць поўнамаштабную бойку.
• Дайце некалькі парад. Некалькі ўдалых прапаноў — гэта ўсё, што можа быць патрэбна дзецям. Напрыклад: «Ці можаце вы прыдумаць, як дружна выкарыстоўваць камп’ютар?» ці «Не забывайце прытрымлівацца правіл і гуляць па чарзе. Чыя чарга была апошняй?».
• Дружалюбна нагадайце аб правілах дома, аб тым, чаго вы чакаеце і што адбудзецца, калі пачнецца спрэчка. Напрыклад: «Памятайце, што мы ўсе паважліва ставімся адзін да аднаго» ці «Трымайце свае рукі і ногі пры сабе».

Часам рознагалоссі з-за камп’ютара ці любімай цацкі адразу ж пераходзяць у сварку. Калі ў вас можа ўзнікнуць такая сітуацыя, загадзя нагадайце дзецям правілы паводзінаў падчас гульні.