Ψηλό ανάστημα

Το ύψος του παιδιού είναι μία από τις παραμέτρους ανάπτυξης που μετριέται και παρακολουθείται κατά τη διάρκεια τακτικών προληπτικών εξετάσεων από παιδίατρο και οι αποκλίσεις από τις αναμενόμενες τιμές μπορούν να γίνουν αντιληπτές εύκολα και έγκαιρα. Στο περιβάλλον μας, χρησιμοποιούνται τα διαγράμματα ανάπτυξης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Σε αυτά τα διαγράμματα, οι υποδεικνυόμενες γραμμές (+/- 2SD σε σχέση με τη μέση τιμή) αντιπροσωπεύουν τις οριακές τιμές του φυσιολογικού εύρους ανάπτυξης των παιδιών του ίδιου φύλου και ηλικίας. Ωστόσο, όσον αφορά το ύψος, ένα παιδί του οποίου το ύψος υπερβαίνει σημαντικά το αναμενόμενο ύψος για την ηλικία του (επιτυγχάνει τιμή + 3 SD στο διάγραμμα ανάπτυξης) θεωρείται πολύ ψηλό. Εάν το ύψος του παιδιού υπερβαίνει τις οριακές τιμές, είναι καλά στην υγεία του, δεν υπάρχουν άλλα σημάδια απόκλισης στην κλινική εικόνα και οι γονείς ή στενοί συγγενείς είναι ψηλοί, τότε είναι το αναμενόμενο ύψος του παιδιού.

Ένα παιδί του οποίου το ύψος  υπερβαίνει το ανώτατο όριο για το φύλο και την ηλικία ή καταγράφει μια ασυνήθιστη εκτοξευτική ανάπτυξη ή που έχει κάποια σχετικά προβλήματα υγείας, σπάνια χρειάζεται λεπτομερέστερη εξέταση. Στη συνέχεια εξετάζονται πιθανές κληρονομικές αιτίες ή αυξημένη έκκριση αυξητικής ορμόνης.

Αλλαγές στη γενετική ή χρωμοσωμική βάση (Marfan, Sotos, Beckwith-Wiedemann, σύνδρομο Klinefelter ...), εκτός από την εξέχουσα αύξηση του ύψους, οδηγούν σε άλλα χαρακτηριστικά στην κλινική εικόνα του παιδιού που υποδεικνύουν πιθανή κληρονομική διαταραχή.    

Η ανάπτυξη των οστών και των μυών, και επομένως η αύξηση του ύψους, επηρεάζεται έντονα από την αυξητική ορμόνη. Αυξημένες τιμές αυτής της ορμόνης κατά την περίοδο ανάπτυξης του παιδιού, όταν ο χόνδρος στα άκρα των οστών είναι ακόμα ανοιχτός, οδηγούν στην εμφάνιση γιγαντισμού: πολύ ψηλό ανάστημα με μακριά άκρα και περίεργο πηγούνι. Σε περίπτωση αυξημένης αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες, μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης των οστών, θα αναπτυχθεί κλινική εικόνα ακρομεγαλίας, η οποία χαρακτηρίζεται από διευρυμένα χέρια, πόδια και εμφανή χαρακτηριστικά του προσώπου. Η αυξητική ορμόνη είναι μία από τις ορμόνες που εκκρίνονται από την υπόφυση, έναν μικρό αδένα που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, ακριβώς κάτω από το τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος, μαζί με το οποίο ρυθμίζει τη λειτουργία άλλων ενδοκρινών αδένων.

Όταν υπάρχει υποψία γιγαντισμού, το παιδί παραπέμπεται σε ενδοκρινολόγο για ακτινογραφίες και εργαστηριακές εξετάσεις προκειμένου να εκτιμηθεί η έκκριση της αυξητικής ορμόνης και η κατάσταση της υπόφυσης. Μερικές φορές, ένας μικρότερος όγκος ανιχνεύεται στην περιοχή της υπόφυσης, η θεραπεία του οποίου είναι ολοένα και πιο επιτυχημένη.  

Εάν το ύψος του παιδιού σας υπερβαίνει σημαντικά το αναμενόμενο ύψος για την ημερολογιακή ηλικία του παιδιού (+ 3SD στο διάγραμμα ανάπτυξης) ή έχετε παρατηρήσει μια απροσδόκητη αύξηση στο ύψος, μιλήστε με τον  παιδίατρο για την ανάπτυξη και τη συμπεριφορά του παιδιού σας.