Belbëzimi
Disa informacione rreth belbëzimit në fëmijë
Belbëzimi është një problem i lidhur me të folurën që e bën të vështirë që fëmijët të flasin pa probleme.
Fëmijët që belbëzojnë, më shpesh e shfaqin atë në fillim kur dënohen nga prindërit, por belbëzimi gjithashtu mund të ndodhi edhe kur fëmija është duke folur një fjali.
Fëmijët gjithashtu mund të bëjnë veprime që nuk kanë nevojë që të shoqërohen me fjalë, apo ajo që quhet gjuha joverbale, kur ata fillojnë që të belbëzojnë. Për shembull, ata mund të mbyllin sytë, të bëjnë grimasa, të bëjnë shenja me fytyrë ose të shtrëngojnë grushtat.
Ekzistojnë tri lloje kryesore të belbëzimit.
Fëmijët që belbëzojnë mund të shfaqin një ose më shumë nga këto lloje.
Përsëritjet
Kjo ndodh kur një tingull, pjesë e një fjale, një fjalë e tërë ose e gjithë fraza përsëritet pa pushim. Për shembull:
- ''a a a dhe unë e dua atë''
- ''unë unë unë e dua atë''
- ''dhe dhe dhe unë dua atë''
- “dhe unë, dhe unë, dhe unë dua atë”
Zgjatjet e tingujve
Kjo ndodh kur një tingull zgjatet — për shembull, 'Aaaaaaaaaaaa dhe unë dua atë”.
Bllokimi
Kjo ndodh kur një fëmijë përpiqet të flasë dhe nuk i del asnjë tingull.
Shkaqet e belbëzimit tek fëmijët
Ne nuk e dimë pse ndodh belbëzimi.
Kjo mund të jetë për shkak se ka një gabim ose vonesë në mesazhin që truri i një fëmije dërgon tek muskujt e gojës së tij kur ai ka nevojë për të folur. Ky gabim ose vonesë e bën të vështirë që fëmija të koordinojë muskujt e gojës kur ai po flet, gjë që rezulton në belbëzim.
Belbëzimi është edhe si trashëgimi në një familje. Kjo sugjeron se belbëzimi mund të përfshijë gjenet që u kalojnë fëmijëve nga një ose të dy prindërit. Kjo do të thotë që një fëmijë ka më shumë gjasa të belbëzojë nëse njerëzit e tjerë në familjen e tij belbëzojnë ose kanë belbëzuar. Por kjo nuk do të thotë se një fëmijë që ka një histori familjare të belbëzimit patjetër do të belbëzojë.
Belbëzimi nuk shkaktohet nga ankthi apo stresi por belbëzimi mund të shkaktojë stres, veçanërisht tek adoleshentët.
Një fëmijë nuk mund ta imitojë belbëzimin nga dikush tjetër. Dhe një fëmijë që belbëzon nuk mund ta kontrollojë atë.
Kur fillon belbëzimi në fëmijë
Belbëzimi tek fëmijët shpesh fillon gjatë moshës parashkollore, më shpesh rreth moshës 2-4 vjeçare. Kjo ndodh kur fëmijët kanë filluar të kombinojnë fjalët dhe të bëjnë fjali më të gjata.
Disa fëmijë nuk fillojnë të belbëzojnë deri vonë në fëmijëri.
Belbëzimi mund të fillojë papritmas — për shembull, një fëmijë mund të zgjohet një ditë duke belbëzuar. Ajo gjithashtu mund të shtohet me kalimin e kohës.
Belbëzimi: sa shumë dhe sa shpesh e bëjnë fëmijët e bëjnë gjë
Sa shumë dhe sa shpesh fëmijët belbëzojnë ndryshon shumë nga njëri fëmijë tek tjetri. Disa fëmijë belbëzojnë vetëm ndonjë herë gjatë gjithë ditës. Fëmijët e tjerë belbëzojnë pothuajse në çdo fjalë që thonë.
Belbëzimi gjithashtu mund të ndryshojë shumë nga dita në ditë, java në javë, ose muaji në muaj. Ndonjëherë një fëmijë ndalon belbëzimin plotësisht për ditë, javë ose muaj dhe pastaj fillon të belbëzojë përsëri.
Prindërit thonë se situata të veçanta mund të përmirësojnë apo keqësojnë belbëzimin e fëmijëve të tyre. Për shembull, nëse një fëmijë është i ngazëllyer, i lodhur ose i zemëruar, ai mund të belbëzojë më shumë.
Efektet e belbëzimit
Nëse fëmija juaj belbëzon, ai mund të ndihet i nervozuar, i turpëruar ose i zënë ngushtë për shkak të mënyrës se si fëmijët e tjerë reagojnë ndaj mënyrës se si ai flet. Fëmija juaj mund të vazhdojë të mos flasë më me shokët, ose të ndryshojë atë që ai dëshiron të thotë.
Por belbëzimi nuk ndikon në të vërtetë në zhvillimin e fëmijëve parashkollorë. Parashkollorët që belbëzojnë mund të kenë të njëjtat aftësi sociale si fëmijët jo-belbëzues. Ata nuk kanë më shumë gjasa të jenë të turpshëm ose të tërhequr në krahasim me fëmijët e moshës së tyre që nuk belbëzojnë.
Por nëse belbëzimi vazhdon në shkollën fillore, mund të bëhet problem. Fëmijët e shkollave fillore që belbëzojnë kanë më pak gjasa të mendohen si udhëheqës nga kolegët e tyre. Fëmijët e shkollave fillore dhe adoleshentët që belbëzojnë nuk mund të duan të bashkohen me diskutimet në klasë dhe gjithashtu kanë më shumë gjasa të ngacmohen dhe bullohen në krahasim me fëmijët që nuk belbëzojnë.
Çfarë mund të bëni nëse fëmija juaj belbëzon
Nëse vini re se fëmija juaj po belbëzon atëherë është e rëndësishme që të kërkoni ndihmë profesionale.
Filloni duke kontaktuar një logoped (terapist i të folurës) i cili do të vlerësojë belbëzimin e fëmijës suaj dhe do të vendosi nëse do ta trajtojë menjëherë belbëzimin ose nëse duhet të presë dhe ta kontrollojë rregullisht fëmijën.
Disa fëmijë do ta rregullojnë vetë belbëzimin duke u rritur, por aktualisht nuk ka asnjë mënyrë për ta ditur se cilët fëmijë do ta bëjnë këtë gjë. Është gjithmonë mirë që të konsultoheni me një logoped (terapist i të folurës) në vend që të supozoni që belbëzimi i fëmijës suaj të largohet vetë.