Paraliza cerebrale
Çfarë është paraliza cerebrale?
Paraliza cerebrale (CP) është një çrregullim neuro-zhvillimor që ndikon në aftësinë e fëmijës për t’i kontrolluar muskujt e tij/saj.
Fëmijët me paralizë cerebrale mund të kenë probleme si dobësi të muskujve, ngurtësi, ngathtësi, ngadalësi dhe lëkundje. Ata gjithashtu mund të kenë vështirësi me ekuilibrin.
Shkaqet e paralizës cerebrale
Paraliza cerebrale mund të ndodhë kur ka dëmtime të trurit ose ka probleme me zhvillimin e trurit në pjesët që kontrollojnë lëvizjet e muskujve.
Dëmtimi ose problemet me zhvillimin e trurit mund të ndodhin kur:
- truri i fëmijës nuk zhvillohet siç duhet gjatë shtatzënisë.
- foshnja lind para kohe dhe truri nuk është zhvilluar plotësisht.
- nëna është e ekspozuar ndaj viruseve të caktuara gjatë shtatzënisë.
- foshnja nuk ka oksigjen të mjaftueshëm gjatë lindjes.
- fëmija përjeton një goditje gjatë shtatzënisë ose pas lindjes.
- fëmija merr një infeksion të rëndë të trurit menjëherë pas lindjes.
- fëmija përjeton lloje të caktuara të lëndimeve gjatë viteve të para të jetës - për shembull, një aksident serioz me automjet motorik.
Llojet e paralizës cerebrale
Ekzistojnë tri lloje të ndryshme të paralizës cerebrale.
Paralizë cerebrale spastike
Fëmijët me këtë lloj paralizë cerebrale kanë muskuj të ngurtë dhe të ngushtë.
Paralizë cerebrale diskinetike
Fëmijët me këtë lloj paralize kanë shumë lëvizje të pavullnetshme dhe lëvizje të përsëritura. Këto mund të jenë kudo në trup dhe janë më të rënda, kur fëmijët bëjnë gjëra të tilla si për shembull kapja e një gote ose të bisedojnë. Këto lëvizje mund ta bëjnë shumë të vështirë për fëmijët që të ulen, të qëndrojnë dhe të kuptojnë.
Paralizë cerebrale ataksike
Fëmijët me këtë lloj paralize kanë lëvizje të lëkundshme dhe të pasigurta ose dridhje. Ata gjithashtu kanë probleme me ekuilibrin dhe mund të ecin me këmbë të hapura për t’i ndihmuar që të ruajnë ekuilibrin.
Shumica e fëmijëve me paralizë cerebrale në fakt kanë një kombinim të dy ose më shumë prej këtyre llojeve të paralizës cerebrale.
Simptomat dhe efektet e paralizës cerebrale
Çdo fëmijë me paralizë cerebrale ka një kombinim të ndryshëm të simptomave.
Disa fëmijë kanë simptoma mjaft të lehta dhe mund të ecin dhe të komunikojnë mirë. Fëmijët me paralizë të rëndë cerebrale duhet të përdorin një karrige me rrota të paktën një pjesë të kohës. Rreth një e treta e fëmijëve me paralizë cerebrale kanë nevojë për ndihmë shtesë për të lëvizur, ndërsa një e katërta nuk mund të flasin.
Efektet e paralizës cerebrale mund të jenë të ndryshme për fëmijë të ndryshëm.
Bebet
Foshnjat me paralizë cerebrale mund të kenë:
- probleme me të ushqyerit.
- zhvillim të ngadalshëm ose të vonuar.
- lëvizje të pabarabarta në të gjithë trupat e tyre - për shembull, ata mund të mos e ndjejnë fare njërën dorë ose në fillim të tregojnë një preferencë për njërën dorë.
- kontroll të dobët të muskujve
- ton të ulët muskulor
- spazma e muskujve ose ngurtësi kur përpiqeni t’i lëvizni nyjat e tyre.
Dëmtimi i trurit te foshnjat me paralizë cerebrale nuk do të përkeqësohet. Mirëpo ndërsa rriten, mund të bëhet më e vështirë për trupat e tyre t’i menaxhojnë sfidat shtesë. Për shembull, mund të jetë e vështirë për ta që të vazhdojnë të ecin, pasi fillojnë të zgjaten gjatë vrullit të rritjes në vitet adoleshente.
Fëmijët
Problemet më të zakonshme për fëmijët me paralizë cerebrale janë:
- lëvizje
- të ushqyerit
- dhimbjet
- gjumi
- komunikimi
Probleme të tjera mund të përfshijnë:
- aftësi të kufizuara intelektuale ose aftësi të kufizuara në rreth 45% të fëmijëve.
- vështirësitë e sjelljes.
- dëmtim të shikimit
- dëmtim të dëgjimit
Çështje të tjera shëndetësore
Shumë fëmijë me paralizë cerebrale gjithashtu përjetojnë çështje të tjera shëndetësore duke përfshirë refluksin gastro-ezofageal, kapsllëkun, epilepsinë, problemet ortopedike dhe infeksionet e përsëritura të gjoksit.
Ju e njihni më mirë fëmijën tuaj. Nëse shqetësoheni për mënyrën sesi zhvillohet foshnja ose fëmija juaj, besoni instinktet tuaja dhe bisedoni me mjekun ose infermieren tuaj për shqetësimet tuaja.
Diagnoza dhe testet për paralizë cerebrale
Paraliza cerebrale është një çrregullim kompleks, prandaj vendosja e një diagnoze të qartë para 12 muajsh nuk është gjithmonë e lehtë.
Për ta diagnostikuar paralizën cerebrale, një mjek do të marrë një histori të plotë mjekësore dhe do ta ekzaminojë tërësisht fëmijën tuaj. Fëmija juaj mund të ketë nevojë të vizitojë disa specialistë dhe të bëjë disa teste për t’i përjashtuar kushtet e tjera.
Shërbimet e hershme të ndërhyrjes për fëmijët me paralizë cerebrale
Edhe pse nuk ka një ilaç për paralizë cerebrale, ndërhyrja e hershme mund t’i trajtojë simptomat e fëmijës suaj, t’i përmirësojë rezultatet e tij/saj dhe ta ndihmojë atë që të përmbushë potencialin e plotë.
Përmes shërbimeve të hershme të ndërhyrjes, ju mund të punoni me profesionistët e shëndetit për t’i zgjedhur opsionet e trajtimit dhe ndërhyrjes që do t’i përshtaten fëmijës suaj
Ekipi i profesionistëve të përfshirë në mbështetjen tuaj dhe të fëmijës suaj mund të përfshijnë pediatër, fizioterapistë, patologë për të folurin, terapistë profesionale, mësues të arsimit special, dhe gjithashtu profesionistë që mund të japin udhëzime për ndihmë të mundshme financiare.
Kujdesi për veten dhe familjen tuaj
Edhe pse është normale të jeni të ngarkuar duke u kujdesur për fëmijën tuaj, është e rëndësishme të kujdeseni edhe për mirëqenien tuaj. Nëse jeni fizikisht dhe mendërisht mirë, do të jeni më të aftë të kujdeseni për fëmijën tuaj.
Bisedat me prindërit e tjerë mund të jetë një mënyrë e shkëlqyer për të marrë mbështetje. Ju mund të lidheni me prindër të tjerë që janë në situata të ngjashme në takime ballë për ballë apo përmes grupeve mbështetëse në internet.
Nëse keni fëmijë të tjerë, vëllezërit dhe motrat e fëmijëve me aftësi të kufizuara duhet të jenë në dijeni se janë po aq të rëndësishëm për ju - që ju kujdeseni për ta dhe për çfarë po kalojnë. Është e rëndësishme të bisedoni me ta, të kaloni kohë bashkë dhe të gjeni mbështetjen e duhur për ta.