Chaqaloq terisining xususiyatlari

Yangi tugʻilgan chaqaloqning terisi nozik va sezgir boʻladi, tugʻilgandan keyingi dastlabki daqiqalarda u birlamchi yogʻli qatlam bilan qoplangan boʻladi; chaqaloq terisi rivojlanmagan, uning tuzilishi va funksiyalari kattalar terisidan farq qiladi.

Teri uchta alohida qatlamdan iborat

Birinchi qatlam – epidermis

Ushbu qatlam toʻsiq vazifasini bajaradi va terining mustahkamligi va himoyasini taʼminlaydi. Chaqaloq u orqali his qiladi, teri kattalarnikiga qaraganda nozikroq va oʻtkazuvchanroqdir. Kattalar terisiga qaraganda chaqaloq terisi zararli moddalarga koʻproq moyil boʻladi.

Ikkinchi qatlam – dermis

Dermisda ter bezlari, yogʻ bezlari, soch ildizlari (follikulalar) va biriktiruvchi toʻqimalar mavjud. Kichkintoylarda ter va yogʻ bezlarining funksiyasi pastroq boʻladi. Shuning uchun chaqaloq tana harorati oʻzgarishini tartibga solishga qiynaladi. Ter ajralmasa va tana qizib ketsa, u teri orqali oʻzini sovita olmaydi. Teri yuzasidagi yengil himoya plyonkasi (gidrolipid mantiya) suv va yogʻlardan iborat boʻlib, ular oʻrtacha kislotaliligi tufayli mikroblarni qaytaradi. Shu sababli yangi tugʻilgan chaqaloqlarni tez-tez choʻmiltirmaslik juda muhim.

Eng chuqur qatlam – hipodermis

Teri osti yogʻ qatlami – hipodermis qontomirlar va nervlar joylashgan yogʻ toʻqimasidan iborat. Unda energiya (teri osti yogʻ toʻqimasi) toʻplanadi, u himoya va issiqlikni taʼminlaydi. Chaqaloqning qontomirlar tarmogʻi yetarlicha rivojlanmagan, u harorat oʻzgarishiga asta-sekin moslashadi. Ikki-uch hafta ichida chaqaloqning vazni ortadi, teri qalinlashadi, ularning holati sezilarli darajada oʻzgaradi. Birinchi oylarda teri mustahkamlanib, tashqi omillarga nisbatan sezgirligi kamayadi. Baʼzan bolaning orqasida “lanugo” deb ataladigan nozik, mayin tuklar, yuzida esa toʻgʻnagʻich boshidan kichikroq mayda oq dogʻlar (milia) paydo boʻladi.

Chaqaloqning terisi baʼzan quruq, ajinli boʻlishi, koʻchishi, qizarib ketishi yoki mayda dogʻ bilan qoplanishi mumkin. Yuz va tanadagi toshma yoki qizil dogʻlar sizni tashvishlantirishi tabiiy, ertasi kuni esa ular hech qachon boʻlmagandek butunlay yoʻqolishi mumkin. Bu oʻzgarishlarning barchasi normal holat boʻlib, ular terining yetilmagani tufayli yuzaga keladi. Bola oʻsishi va vazni ortishi bilan teri rivojlanadi, teri osti qavati kattalashadi, oʻzgarishlarning aksariyati oʻz-oʻzidan oʻtib ketadi, hech qanday davolash talab etmaydi.