Siz bolaning xulqini buzishingiz mumkinmi?
Siz bolaning xulqini buzishingiz mumkinmi?
Bu savolga javob – “Yoʻq!”
Kichkintoylarga juda koʻp eʼtibor kerak, sizni tashvishlantiradigan yoki boshqalar sizga aytadigan doimiy gap bor: agar bolaga tez-tez “yon bossangiz” yoki haddan ortiq eʼtibor berib yuborsangiz, bu uni “buzadi”.
Lekin bunday boʻlmaydi. Siz chaqaloqning ehtiyojlariga javob berish orqali yomon odatlarni yaratmaysiz.
Juda jajji chaqaloqlar oʻzini oʻylamaydi: “Men xohlagan narsamni olgunimcha yigʻlayman!”
Agar kichkintoy yigʻlasa yoki behalovat boʻlsa, yaxshi sabab bor: u sovuqsiragan yoki och, tagligi iflos yo biror yeri ogʻriyotgandir. Balki, u faqat yaqin odamingizni bilishni xohlayapti.
Nima uchun chaqalogʻingizga javob qaytarish muhim?
Chaqalogʻingizga oʻsishi va rivojlanishi uchun kerakli narsalarni berish sizga toʻliq bogʻliq.
Bu chaqaloq va siz uchun yaxshi.
Hayotda erta izchil va tarbiyalangan munosabatlarga ega chaqaloqlar oʻz parvarishlovchilariga xavfsiz ulanishni tezda rivojlantiradilar. Maktabgacha yoshdagi bolalar stressni yaxshiroq yengishadi... Ular, shuningdek, boshqa bolalar bilan birga boʻlishga moyil. Ularda kattalar kabi jismoniy va hissiy jihatdan sogʻlom boʻlish ehtimoli koʻproq.
Kichkintoyga javob berish siz uchun ham foydali, chunki bu oʻzingizni ota-ona sifatida yaxshi ish qilayotganday his etishingizga yordam beradi. Kichkintoyingizni yigʻlab tinglash va javob bermaslik qiyin!
Jarayon va moslashuvchanlikni muvozanatlash
Yangi tugʻilgan chaqalogʻim bezovtalanganda uni quchogʻimga olsam, uxlashni istamay qoladi, deb tashvishlanishingiz mumkin.
Ammo dastlabki oylarda eng muhimi – chaqaloqning ehtiyojlariga xotirjam va izchil javob berish orqali xavfsizlikni rivojlantirishga yordam berishdir.
Koʻpgina yangi tugʻilgan chaqaloqlarda kunduzgi va tungi uyqu rejimi yoʻq. Bundan odatlar keyinroq shakllanishi mumkin.
Ammo barcha chaqaloqlar, oila va madaniyatlar turlicha. Baʼzi ota-onalar ovqatlanish, oʻyin va uyquning oddiy, moslashuvchan tartibi chaqaloqlarga yordam beradi, oʻzimizga esa nazorat hissini tortiq qiladi deb oʻylaydi. Boshqalar esa bunday tartib ayniqsa dastlabki bir necha oy ichida kun tartibiga emas, moslashuvchanlikka yordam beradi deb hisoblaydi.
6–12 oyligida chaqaloq oʻz xatti-harakatlarini nazorat qila boshlaydi. Bu kelajakda bolaga ijobiy xulq-atvorni oʻrgatish asosini shakllantirishda yumshoq chegaralarni belgilay boshlash uchun yaxshi vaqt.
Bola uyqusi: nima kutish kerak?
Agar juda koʻp eʼtibor berib, chaqalogʻingizni “buzish”dan qoʻrqsangiz – ayniqsa, u injiq boʻlsa – yangi tugʻilgan chaqaloq uyqusidan nimani kutish kerakligini bilib olishingiz foydalidir.
Garchi yangi tugʻilgan chaqaloqlar oʻrtacha har 24 soatdan 16 soatini uyqu bilan oʻtkazsa-da, kichkintoyingiz bu meʼyorni qisqa davom etadigan uyqular bilan bajarishi mumkin. Birinchi bir necha hafta mobaynida, siz va chaqalogʻingiz bir-biringizni bilib olayotganda chaqalogʻingizni uzoqroq vaqt davomida uxlatishga asta-sekin yordam beradigan usullarini bilib olishingiz mumkin. Misol uchun, siz chaqaloqni beshikka belashdan yoki karavotiga yotqizishdan oldin oldin yoʻrgaklashingiz, sokin musiqa qoʻyishingiz, uygʻonish vaqtida ozroq shovqin koʻtarib olishiga imkon berishingiz mumkin. Shunday qilib, siz chaqalogʻingizni hammadan koʻra yaxshiroq bilib olasiz.
Chaqaloq ovqatlari: nima kutish kerak?
Agar yangi tugʻilgan chaqaloq har doim ovqatlanish uchun yigʻlayotganini his qilsangiz, ehtimol, siz haqsiz! Dastlabki kunlarda chaqaloqlar har 2–4 soatda ovqatlanishi kerak. Kichkintoyingizga nima kerak boʻlsa berish va unga javob qaytarish oʻta muhim nuqtadir.
Bir narsani bilish muhim: koʻpchilik chaqaloqlar dastlabki bir necha hafta ichida talabga koʻra ovqatlanish modelini ishlab chiqadilar. Asta-sekin, oʻz-oʻzidan ular ovqatning koʻp qismini kunduzi va kamrogʻini kechasi qabul qilishni oʻrganadilar.
Sokin va xursand ovqatlanish vaqti chaqaloq bilan bogʻlanish va uning rivojlanishi uchun juda muhim boʻlgan iliq hamda ishonchli munosabatlarni qurish uchun ajoyib imkoniyatdir.
Shunday qilib, agar doʻst yoki qarindoshlaringiz sizga bu kichkina odamchani “talon-toroj qilmaslikni” aytsa, ota-onangizga ishoning (va kerakli yordamni oling!) Oʻylang: “Men jajjiginamga xavfsiz va baxtli boʻlishi, yaxshi rivojlanishi uchun kerakli narsalarni beraman. U katta boʻlganida boshqa narsalar haqida tashvishlansam ham boʻlaveradi!”
