Toʻsatdan oʻlim sindromi – sabablari va oldini olish

Bolalarning toʻsatdan oʻlimi sindromi

Bu bir yoshgacha boʻlgan bolalarda, asosan uyqusida sodir boʻladi. Bu koʻpincha hayotining ikkinchi va toʻrtinchi oylari orasida, qishda, shuningdek, koʻkrak bilan emizilmaydigan bolalarda uchraydi.

Bolalarda toʻsatdan tushunarsiz oʻlim sindromi

Bu bir yoshdan katta bolalarda, koʻpincha uyqusida uchraydi, lekin bolalarning toʻsatdan oʻlimi sindromiga qaraganda kamroq uchraydi.

Bu holatning haqiqiy sababi hali aniqlanmagan, ammo olimlarning fikricha, bolaning rivojlanish xususiyatlari, ona va atrof-muhit omillari uning kelib chiqishiga taʼsir qiladi.

Eng keng tarqalgan xavf omillari

• holati – qorinda uxlash;
• juda yumshoq joyda uxlash;
• ota-onalar bilan bitta yotoqda yotish;
• karavotdagi yumshoq oʻyinchoqlar va yostiqlar;
• muddatidan erta tugʻilish yoki kamvaznlik;
• bolani uygʻotishdagi qiyinchiliklar;
• tananing haddan tashqari isib ketishi;
• homiladorlik paytida va tugʻilgandan keyin tamaki tutunining taʼsiri;
• tugʻuruqdan oldingi davrda parvarishning yetarli emasligi;
• yomon ijtimoiy-iqtisodiy yashash sharoitlari;
• egizak yoki koʻp homiladorlikdan tugʻilgan chaqaloqlar;
• homiladorliklar oʻrtasidagi qisqa oraliq;
• onaning yoshi 20 yoshdan kichik;
• nafas yoʻllarining kasalliklari.

Bu holatning ehtimolini qanday kamaytirish mumkin?

• Chaqaloq orqa tomonida uxlashi kerak (chunki bu eng xavfsiz holat – bu “bolalarning toʻsatdan oʻlimi sindromi” ehtimolini 50%ga kamaytiradi).
• Chaqaloq oʻz yotogʻida uxlashi kerak.
• Chaqaloq ota-onasi bilan bir toʻshakda uxlamasligi, lekin ular bilan bir xonada uxlashi kerak.
• Chaqaloq karavotida oʻyinchoqlar (ayniqsa, yumshoq), yostiq yoki ogʻirroq koʻrpa- toʻshaklar (qavilgan ogʻirroq koʻrpa va boshqalar) boʻlmasligi kerak.
• Chaqaloq uxlayotgan xona haddan tashqari isib ketmasligini kuzating va bolani juda qalin kiyintirmang. Xona harorati 18–22 °C boʻlishi kerak.
• Chaqaloq yotgan xonada chekmang, uyda tamaki chekishdan butunlay voz kechgan maʼqul.
• Chaqaloq va uning holatini doimiy kuzatib borish uchun radio-enagadan foydalaning.
• Kamida olti oy koʻkrak bilan emizing, chunki bu holatning rivojlanishi uchun xavf omillaridan biri boʻlgan nafas yoʻllari infeksiyalari ehtimolini kamaytiradi.
• Katta yoshli bolalarda toʻgʻri ovqatlanish va uyqu tartibini oʻrnatish muhim – bola ovqatlanganidan keyin darhol uxlashga yotmasligi kerak.
• Agar bola qiyinchilik bilan uygʻonsa – bu va shunga oʻxshash buzilishlar haqida shifokorga xabar berish kerak.