Nizak rast
Roditelji su vrlo zainteresovani da znaju da li njihovo dete ima visinu koja je odgovarajuća za uzrast.
Ako vam se učini da je vaše dete nižeg rasta u odnosu na vršnjake, sami ćete ga češće meriti i naravno konsultovati se sa pedijatrom.
- U okviru redovnih preventivnih pregleda u pedijatrijskoj ambulanti svoj deci se meri telesna dužina/visina i unosi u grafikon rasta, gde se jasno vidi u kakvom je odnosu izmerena vrednost deteta prema vrednostima zdrave dece istog uzrasta i pola.
- U našoj sredini se koriste grafikoni (karte) rasta, koji predstavljaju standarde rasta do kojih su došla istraživanja u okviru Svetske zdravstvene organizacije.
Kada je dete nisko ( kratko) za uzrast?.
- Deci u uzrastu do 2 godine se meri telesna dužina u ležećem položaju a od druge godine se meri telesna visina u stojećem položaju.
- Granica između normalnog i niskog rasta nije oštra jer je zasnovana na arbitraarno uzetom kriterijumu.
- Dete čija telasna dužina/visina ima vrednosti 2 SD ispod proseka zdrave dece istog uzrasta i pola, u odnosu na pomenute standarde, ima nizak rast.
- Ako se vrednost telesne visine deteta nalazi u oblasti između -2 i -3 SD smatra se da dete ima umereno zaostajanje u rastu, a ako je ispod – 3 SD teško zaostajanje u rastu.
- Poremećaj rasta u ovom smislu se može smatrati i kada su deca u uzrastu starijem od 4 godine sa normalnom visinom, u neskladu sa visinom roditelja ili imaju nisku brzinu rasta, ispod 4,5 cm godišnje.
Uzroci niskog rasta
- Većina dece u razvijenim zemljama ima fiziološki oblik niskog rasta ’’oblik normalnog niskog rasta’’ jer nema druge znake poremećaja zdravlja već je visina deteta u skladu sa visinom i modelom rasta roditelja ili drugih bliskih srodnika ( porodično nizak rast)
- Kod manjeg broja dece radi se o: genetskim poremećajima, poremećajima u lučenju hormona, zatim različitim hroničnim bolestima creva, bubrega, srca, pluća; terapiji kortikosteroidima u visokim dozama.
- U nerazvijenim zemljama širom sveta podhranjenost, usled nedovoljnog unosa hrane u potrebnoj količini i sadržaju i/ili čestih infekcija, je vodeći uzrok niskog rasta.
Pedijatar će na osnovu izvršenih merenja, pregleda deteta, uzetih podataka o istoriji stanja, naročito podataka o visini roditelja i bliskih srodnika, proceniti da li će dati određene preporuke i nastaviti da prati rast deteta ili će preduzeti detaljnija ispitivanja.
- Kod istraživanja uzroka niskog rasta, pored traženja drugih znakova poremećaja zdravlja, važno je da lekar ima na uvid kretanje vrednosti visine deteta najmanje za period od 2 predhodne godine.
Redovno praćenje rasta deteta u dužinu/visinu je način kojim se može rano otkriti nizak rast i preduzimanjem odgovarajućih mera poboljšati prognoza u pogledu mogućnosti dostizanja očekivane telesne visine.
