Кантип жана эмне үчүн ымыркайлар жана бөбөктөр менен сүйлөшүү керек

Ымыркайлар жана бөбөктөр менен сүйлөшүү: эмне үчүн көбүрөөк сүйлөшүү жакшы

Балаңыз же ымыркайыңыз менен сүйлөшүү анын тилин жана баарлашуусун өнүктүрүүгө жардам берет. Балаңыз же ымыркайыңыз менен канчалык көп сүйлөшсөңүз, ошончолук жакшы болот.

Бул кичинекей балдары менен көп сүйлөшкөн ата -энелер ар кандай үндөрдү жана сөздөрдү колдонушат. Балдар көп сөздөрдү жана ар кандай сөздөрдү укканда, бул алардын тил жөнүндөгү түшүнүгүн жакшыртат. Ошондой эле алар түшүнгөн жана колдонгон сөздөрдүн санын жана ар түрдүүлүгүн жогорулатат.

Жана бул жөн гана тил жөндөмүңүздү жакшыртуу эмес. Ымыркайлар менен сүйлөшүү алардын мээсинин өнүгүшүнө жардам берет жана балдар чоңойгон сайын мектепте жакшыраак окушуна жардам берет.

Ымыркайларга жана бөбөктөргө кандай сүйлөө жакшы?

Ымыркайлар жана бөбөктөр менен сүйлөшүү олуттуу нерсе болбошу керек. Балаңызга кирлерди  илип жатканда, тамак даярдоодо же айланаңызда болуп жаткан нерселер жөнүндө сүйлөшсөңүз болот.

Мисалы, сиз көчөдө балаңыз менен баратасыз, ал даракты көрсөтүп жатат. Айтыңыз: «Бул чоң, эбегейсиз дарак, көрдүңбү? Кызык, бул даракта кандай жаныбарлар жашайт? Балким,  тыйынчычкандыр?

Көптөгөн чоңдор ымыркайлар менен баарлашууда колдонгон үнү "жалынып-жалбаруу" деп аталат. Бул мындай угулат: «Салаааам, балакааайым! А бул киииим карапуууузбу?» Бөбөктөр бул карым-катнашты кадимки чоңдордун сүйлөшүүсүнө караганда көбүрөөк жактырышат. Андыктан, эгер сиз балаңыз менен баарлашуу үчүн "жалынып-жалбарууну"  колдонгуңуз келсе, уланта бериңиз.

Ымыркайлар менен бөбөктөр үчүн канча сүйлөшүү жетиштүү?

Кичинекейиңиз үчүн баарлашуунун кандай түрү болбосун жакшы, андыктан күнү бою мүмкүн болушунча көбүрөөк сүйлөшүүгө аракет кылыңыз. Сүйлөшүү үчүн атайын убакыт бөлүүнүн кереги жок.

Ымыркайлар жана бөбөктөр да унчукпай турганды жакшы көрүшөт, андыктан балаңыз сизге жооп бербей, чарчап, тынчы жок же кыжалат болуп көрүнсө, күндүз сүйлөшүү үчүн башка убакытты тандап алсаңыз болот.

Балаңыздын темпераменти анын сиз менен байланышкысы келгенине да таасир этиши мүмкүн. Кээ бир ымыркайлар менен бөбөктөр табиятынан көп сүйлөөк , башкалары болсо жоош болот.

Бөбөктөр менен сүйлөшүүнү качан баштоо керек?

Балаңыз менен мүмкүн болушунча эртерээк сүйлөшүүнү баштоо эң сонун. Чындыгында, ымыркайыңыз төрөлгөндөн баштап эле сүйлөө жана угуу жөнүндө көп маалыматты өзүнө сиңирип алат, жөн эле сиз сүйлөп жатканыңызды угуп жана көрүп турат.

Балаңыз менен болгон сүйлөшүүлөр бир жактуу сезилиши мүмкүн. Бирок кичинекей наристеңизде азырынча сөздөрдү айтып сүйлөшө албаса да, ал сизди угуп, баарлашууга кошулууга аракет кылат! Ал баарлашуу үчүн ыйлоону, көзгө кароону жана угууну колдонот. Кийинчерээк, ал «өз тилинде» сүйлөп, жылмайып,  күлүп, көбүрөөк үндөрдү чыгарып, денесин сиз менен байланыштырууга кыймылдатат.

Эгерде сиз сүйлөп жатканда балаңызга көңүл бурсаңыз, анда бул кичинекей баланын сүйлөп жатканын жана баарлашуусун байкайсыз.

Балаңыз менен жылуу -жумшак сүйлөшүп, тажрыйба алмашып жатасыз. Бул сиздин бала менен болгон мамилеңизди бекемдейт жана балаңызга ошол эле учурда дүйнө жөнүндө көбүрөөк билүүгө жардам берет.

Ымыркайлар жана бөбөктөр менен сүйлөшүү үчүн кеңештер

Сүйлөй элек ымыркайга же бөбөктөргө сүйлөп жатканыңызда келесоодой  көрүнүп жатам деп ойлошуңуз мүмкүн, бирок муну токтотпоңуз! Бул жерде балаңыздын тил көндүмдөрүн өнүктүрүү үчүн кээ бир идеялар бар:

Балаңызга көңүл буруңуз

• Алаксыткан нерселерди алып жыйнап коюңуз. Сыналгыңызды же компьютериңизди өчүрүңүз же балаңыз менен сүйлөшүп жатканда алаксыбаш үчүн бардык нерсени жасап коюңуз.
• Балаңыздын кызыкчылыктарына көңүл буруңуз, суроолорду бериңиз же комментарий бериңиз, анан ага жооп берүүгө убакыт бериңиз. Мисалы, ваннада  сууга түшүп жатканда: “Мына! Бул өрдөкбү? Өрдөк сүзөт. Буль!”
• Кичинекей балаңыз сүйлөөгө үйрөнүп жатканда, ага өзүнүн идеяларына сөздөрдү табууга убакыт бериңиз жана ал сүйлөп жатканда кунт коюп угуңуз. Ал үчүн сүйлөмдөрдү бүтүрүүгө аракет кылбаңыз жана анын сөзүн бүтүргөнүн күтүңүз,  анан андан кийин сүйлөңүз. Бул сиздин балаңызга анын айткандары маанилүү экенин билүүдирүүгө мүмкүндүк берет.
• Табигый тыныгууларды колдонуңуз. Балаңыздын сүйлөө жөндөмү өнүккөн сайын ал боштуктарды толтурат. Аны кезектешип сүйлөөгө да үйрөтөт.

Кызыктуу бол

• Балаңыз менен аны кызыктырган нерселер жөнүндө сүйлөшүңүз, мисалы, чоң атасы бүгүн эмне кылып жатканы, чогуу окуган жомок же терезенин сыртында болуп жаткан окуялар.
•  Балаңыз менен чогуу башынан өткөргөн окуяларыңыз жөнүндө сүйлөшүңүз, мисалы: “Бүгүн күн ачык. Кечээ үйгө баратканда кантип суу болгонубуз эсиңдеби? Байпактарың ным болуп калыптыр!"
• Маегиңиз кызыктуу жана көңүлдүү болушу үчүн көркөмдөп айтыңыз. Сиз эмне жөнүндө сүйлөп жатканыңыз маанилүү эмес, аны кандай сүйлөп жатканыңыз маанилүү.
•  Эгер сиз татаал сөздөрдү колдонуп жатсаңыз, аларды түшүндүрүп, маектешүүңүздү көптөгөн сүрөттөмө сөздөрдү колдонуу менен түзүңүз. Мисалы: "Азыр биз педиатрга барабыз - бул кичинекей балдар жөнүндө баарын билген атайын дарыгер."

Окугула, жомокторду айткыла, ырдагыла жана ыр чыгаргыла

• Мүмкүн болсо, күн сайын ымыркайыңызга китеп окуп, жомок айтып бериңиз. Бир нече жумадан кийин, ымыркайыңыз бул убакыттын чогуу тынч, өзгөчө өткөргөнүңүздү түшүнөт.
• Китептердеги сүрөттөр жөнүндө сүйлөшүңүз, окуяда мындан ары эмне болушу мүмкүн экенине кызыгып, сөздөрдү жана тамгаларды көрсөтүңүз жана балаңызга китепти кармап, кармоого жана барактарды которууга уруксат бериңиз. Китептеги сүрөттөр менен баруу үчүн өзүңүздүн окуяларыңызды түзө аласыз.
• Балаңызга китеп жана окуу кызыктуу экенин билгизиңиз. Бир эле нерсени кайра-кайра окушуңуз керек болсо да, атайын окуу мейкиндигин түзүп, китеп окуп жатканда балаңызды кучактап, балаңызга окууга китептерди тандап алсаңыз болот!
• Унаада, ваннада, жатар алдында ырларды ырдаңыз жана ыр айтыңыз– ал түгүл нотанын кереги жок. Балаңыз сөздөрдүн ритмин жакшы көрөт жана сиздин үнүңүз аларды тынчтандырат. Эгер сизде ыр идеялары жок болсо, биздин Baby Karaoke колдонмосун колдонуңуз.

Сиздин бала башкалар менен кантип баарлашып жатканыңызды көрүп сүйлөөнү да үйрөнөт. Эгерде сиз позитивдүү сүйлөсөңүз, анда балаңыз башкалар менен жакшы сүйлөшүүнү үйрөнөт. Мисалы, тамактануу учурунда чогуу сүйлөшүп жатканыңызда, "Бүгүнкү күнүңүз кандай болду?" Сыяктуу позитивдүү сөздөрдү колдоно аласыз.