Çfarë ndikon në rritjen e fëmijës

Faktorët trashëgues

• Ndikimi i faktorëve trashëgues në rritjen e fëmijës është shumë i njohur.
• Dallimi në peshën trupore midis fëmijëve meshkuj dhe femra mund të vërehet qysh në lindje.
• Dallimet në gjatësi mes fëmijëve të shëndetshëm të së njëjtës gjini dhe moshë janë të mëdha.
• Dihet gjithashtu se gjatësia e një fëmije të shëndetshëm, që nga viti i tretë i jetës e në vazhdim, tregon një korrelacion të rëndësishëm me gjatësinë mesatare të prindërve, që quhet potenciali gjenetik i gjatësisë.
• Çrregullimet trashëgimore kanë pasoja edhe në rritje, p.sh. në sindromën Down dhe Turner (çrregullim i nivelit të kromozomit) ose sindromi Prader-Willi (çrregullim i nivelit të gjeneve) dhe reduktojnë potencialin e rritjes tek fëmijët.       

Faktorët mjedisorë

Ushqyerja ka një ndikim kyç në rritjen e çdo fëmije.

• Fëmija duhet të ketë qasje në sasi të balancuara të lëndëve ushqyese të nevojshme për të përmbushur nevojat e tij/saj bazike në lidhje me programin ushqimor dhe energjinë.
• Kjo përfshin marrjen e proteinave (veçanërisht aminoacidet thelbësore), yndyrat, karbohidratet, vitaminat (veçanërisht A dhe D), mikroelementet si jodi, hekuri, zinku etj.
• Ushqimi joadekuat kërkon adresimin e mangësive në ushqim dhe modalitet të të ushqyerit, për të shmangur çrregullimet e rritjes me pasoja me ndikim të gjerë për shkak të ndjeshmërisë së veçantë të kësaj periudhe.
• Situatat stresuese në jetën e një fëmije, si: varfëria dhe problemet familjare, abuzimi dhe neglizhimi i fëmijëve, etj., nëse zgjasin për një kohë më të gjatë, mund të kenë një ndikim negativ afatgjatë në rritjen dhe zhvillimin e fëmijës.  
• Disa barna si kortikosteroidet, nëse jepen në doza më të larta dhe për një periudhë më të gjatë kohore, gjithashtu mund të ngadalësojnë rritjen.
• Kushtet klimatike dhe higjienike në mjedis gjithashtu kanë ndikim. 

Faktorët që lidhen me vetë fëmijën

• Ritmi i rritjes është nën ndikimin e drejtpërdrejtë të hormoneve, veçanërisht të hormoneve të rritjes dhe hormoneve të tiroides, si dhe gjatë pubertetit të hormoneve seksuale.
• Gjatë gjithë fëmijërisë dhe pubertetit, hormoni i rritjes luan një rol kyç në ruajtjen e ritmit normal të rritjes.
• Hormonet e tjera: kortizoli, insulina, parathormoni, hormonet e tretjes, faktorët e rritjes së indeve etj., kanë një rol specifik në proceset metabolike nëpërmjet të cilave ushtrojnë ndikimin e tyre në rritje. 
• Sëmundjet kronike të fituara të veshkave, zorrëve, mushkërive, zemrës, mëlçisë, sistemit imunitar etj., në varësi të kohës kur shfaqen, ashpërsisë dhe kohëzgjatjes së sëmundjes, mund të ngadalësojë përkohësisht, që është më pak e zakonshme, ose në mënyrë të përhershme rritjen e fëmijës.
• Fëmija rritet gjatë natës, ndërsa fle; prandaj, rritja varet nga aktiviteti i fëmijës dhe sasia e gjumit.

Është vënë re se gjatësia mesatare e trupit të njeriut është ende në rritje; kjo është më e theksuar te meshkujt sesa te femrat, gjë që konsiderohet si pasojë e kushteve më të mira të jetesës.

Monitoroni rritjen e fëmijës tuaj, diskutoni atë me një pediatër dhe profesionistë të tjerë nëse është e nevojshme, pasi kjo është koha e duhur për të vepruar në mënyrë që fëmija juaj të kuptojë potencialin e tij/saj gjenetik.