Rregullat në familje!

Rregullat e familjes: pse janë të rëndësishme?

Rregullat e familjes janë pohime pozitive se si familja juaj dëshiron të kujdeset dhe t’i trajtojë anëtarët e saj.

• Rregullat i ndihmojnë fëmijët të mësojnë se çfarë është dhe çfarë nuk është në rregull në familjen tuaj.
• Rregullat i ndihmojnë të rriturit të jenë të qëndrueshëm në mënyrën se si sillen ndaj fëmijëve.

Rregullat mund të ndihmojnë që të gjithë në familjen tuaj të kalojnë më mirë me njëri-tjetrin. Ato e bëjnë jetën familjare më pozitive dhe paqësore.

Si dallohen rregullat e mira familjare?

Rregullat e mira familjare e drejtojnë sjelljen e fëmijëve në një mënyrë pozitive. Ato:

• tregojnë saktësisht se çfarë sjelljeje prisni - për shembull, “Ne themi “Të lutem” kur kërkojmë diçka”.
• janë të lehta për t’u kuptuar nga fëmijët - për shembull, “Flasim me zë të qetë brenda shtëpisë”.
• U tregojnë fëmijëve se çfarë të bëjnë, në vend se çfarë të mos bëjnë - për shembull, “Veshim rroba të pastra” në vend që të themi “Mos u bëj i çrregullt”.

Megjithatë, përdorimi i rregullave që i tregojnë fëmijëve tuaj se çfarë të mos bëjnë, është ndonjëherë e nevojshme. Ato janë më të mira kur është e vështirë të shpjegoni se çfarë sjellje të bëni në vend të një sjelljeje tjetër - për shembull, “Mos kërko gjëra në supermarket” ose “Mos hip në një makinë, kur nuk e njeh shoferin”.

Një listë e shkurtër e rregullave pozitive të familjes është më e mirë se një e gjatë, veçanërisht për fëmijët më të vegjël.

Rregullat e çdo familje janë të ndryshme. Rregullat e familjes suaj do të ndikohen nga besimet, vlerat tuaja, gjendja ekonomike, pjekuria dhe nevojat e fëmijës suaj.

Me çfarë lidhen rregullat?

Zgjidhni gjërat më të rëndësishme për të bërë rregulla. Kjo mund të përfshijë rregulla:

• për sjelljen fizike ndaj njëri-tjetrit - për shembull, “Jemi të butë me njëri-tjetrin”.
• për sigurinë - për shembull, “Vendosim rripin e sigurisë në makinë”.
• për sjelljet - për shembull, “Ne presim derisa të tjerët të kenë mbaruar së foluri para se të flasim”.
• për rutinat e përditshme - për shembull, “Ne çdo natë e shtrojmë me radhë tryezën”.
• për respektin për njëri-tjetrin - për shembull, “Trokasim para se të hyjmë në dhomat e njëri-tjetrit”.

Kultura dhe vlerat tuaja janë unike për familjen tuaj, kështu që rregullat tuaja mund të jenë të ndryshme. Fëmijët tuaj do të mësojnë se rregullat janë pjesë e jetës dhe se ka rregulla për vende dhe pjesë të ndryshme të jetës, si shkolla, transporti publik dhe sporti. Krijimi dhe ndjekja e rregullave të familjes mund t’i ndihmojë fëmijët t’i respektojnë rregullat edhe në vende të tjera.

Kush përfshihet në krijimin e rregullave?

Kur vendosni rregullat e familjes, është e rëndësishme të përfshihen të gjithë ose sa më shumë anëtarë të familjes që të jetë e mundur.

Fëmijët e moshës 3-vjeçare mund të jenë pjesë e bisedës rreth rregullave. Duke u rritur, fëmijët mund të përfshihen më shumë në vendosjen e rregullave të familjes. Në këtë mënyrë ata do të kenë më shumë mundësi t’i shohin rregullat si të drejta dhe t’u përmbahen atyre.

Mund të jetë më e favorshme nëse i shkruani rregullat dhe i shfaqni diku ku të gjithë mund t’i shohin. Kjo i bën rregullat të qarta dhe, gjithashtu, mund të parandalojë argumentet në lidhje me atë që lejohet ose nuk lejohet. Për fëmijët më të vegjël mund t’i vizatoni, ose t’i shfaqni si fotografi.

Kur duhet t’i rishikoni ose t’i ndryshoni rregullat?

Është mirë t’i shqyrtoni herë pas here rregullat e familjes tuaj për të kontrolluar se si po funksionojnë. Kjo, gjithashtu, mund të jetë një mënyrë e mirë për t’ua kujtuar të gjithëve rregullat më të rëndësishme.

Madje do të ketë raste kur rregullat tuaja duhet të ndryshojnë, kur fëmijët tuaj rriten ose situatat në familje ose në komunitet ndryshojnë. Për shembull, nëse angazhimet e punës suaj ndryshojnë, ju mund të vendosni disa rregulla të ndryshme në lidhje me ndihmën në punët e shtëpisë. Nëse kufizimet si rezultat i pandemisë ndryshojnë, rregullat se si fëmijët mund të luajnë me të tjerët, gjithashtu, mund të ndryshojnë.

Respektimi i rregullave: çfarë të presësh nga fëmijët e moshave dhe me aftësi të ndryshme!

Parashkollorët
Pjesa më e madhe e fëmijëve të moshës 3-4-vjeçare i kanë aftësitë për t’i kuptuar rregullat e thjeshta.

Por në këtë moshë, fëmijët janë ende duke zhvilluar vetë-rregullimin dhe ka të ngjarë të harrojnë ose t’i injorojnë rregullat. Ata do të kenë nevojë për kujtim të vazhdueshëm. Për shembull, “Mos harro, ne ulemi kur hamë ushqim”.

Kur bëhet fjalë për sigurinë, rregullat janë të rëndësishme, por është më mirë të mos mbështeteni në to për t’i mbajtur fëmijët të sigurt. Për shembull, rregulli juaj mund të jetë “Qëndroni larg rrugës”, por ju prapë duhet ta kontrolloni gjithmonë fëmijën tuaj kur del në rrugë.

Fëmijët me nevoja të veçanta

Te familjet me fëmijë që kanë nevoja të veçanta ose nevoja të tjera shtesë, rregullat e qëndrueshme dërgojnë mesazhin se të gjithë janë të barabartë, megjithëse përshtatjet dhe ndihma mund të jenë të nevojshme. Për shembull, nëse rregulli i familjes suaj është që ju të gjithë t’i flisni bukur njëri-tjetrit, fëmija juaj me nevoja të veçanta mund të ketë nevojë për mbështetje të strukturuar për ta përmbushur këtë rregull, si dhe lavdërime shtesë për përpjekjet për të zbatuar rregullin. 

Çfarë duhet të bëni kur fëmijët nuk i respektojnë rregullat?

Kur fëmijët shkelin rregullat, ju mund të zgjidhni thjesht t’ua kujtoni rregullat dhe t’u jepni atyre një shans tjetër.

Për fëmijët më të mëdhenj të moshës parashkollore, ndonjëherë do të jetë më efektive të përdoren pasojat nëse rregullat thyhen shpesh. Është më mirë të flisni paraprakisht si familje për pasojat, në mënyrë që të gjithë t’i kuptojnë dhe të pajtohen me to.