Адзёр
Адзёр — рэспіраторная вірусная інфекцыя, якая характарызуецца адным з самых высокіх узроўняў заразнасці. Захворванне, якое выклікаецца вірусам адру, можна прадухіліць правядзеннем вакцынацыі, аднак у некаторых рэгіёнах ахоп імунізацыяй недастатковы і выпадкі захворвання рэгіструюцца.
Прыкметы і сімптомы захворвання
Дзіця заражаецца за 7–15 дзён да з’яўлення першых сімптомаў захворвання. Яно пачынаецца з такіх праяў: гарачка, кашаль, насмарк і чырвоныя слязлівыя вочы, затым праз 2–3 дні з’яўляецца чырванаваты плямісты сып. Характэрнай прыкметай гэтага захворвання з’яўляюцца белавата-сінюшныя плямы (плямы Копліка) на ўнутраным баку шчок, якія можна ўбачыць да ўзнікнення сыпу. Элементы сыпу пачынаюць з’яўляцца на лініі росту валасоў, а затым распаўсюджваюцца на твар, верхнюю частку шыі і ўніз на грудзі, пераходзячы на рукі і ногі. Сып знікае ў тым жа парадку, у якім з’явіўся, і працягваецца максімум 5–6 дзён. Іншымі прыкметамі захворвання з’яўляюцца страта апетыту, дыярэя і генералізаваны ацёк лімфатычных вузлоў.
Інфіцыраваны чалавек заразны прыкладна за 4 дні да і на працягу 4 дзён пасля з’яўлення сыпу.
Ускладненні
Ускладненні ўзнікаюць у 30 % хворых дзяцей: дыярэя з абязводжваннем, атыт, адзёрная пнеўманія, энцэфаліт, слепата. З-за гэтых ускладненняў у развітых краінах памірае 0,2 % пацярпелых дзяцей, у той час як у слабаразвітых краінах гэты паказчык значна вышэйшы і дасягае нават 25 %. Цяжкі ход адру больш верагодны ў дзяцей малодшага ўзросту, якія дрэнна харчуюцца, асабліва ў тых, хто адчувае недахоп вітаміну А, і ў каго імунная сістэма аслаблена іншымі хваробамі.
Лекавыя прэпараты
Спецыяльных лекаў ад адру не існуе; на практыцы медыкаменты выкарыстоўваюцца для сімптаматычнага лячэння. Парацэтамол прызначаюць для зніжэння тэмпературы і палягчэння галаўнога болю. Дзіцяці трэба прапаноўваць больш вадкасці, чым звычайна, і даваць адпачыць у злёгку прыцемненым пакоі. Важны прыём вітаміну А ў дастатковай колькасці.
Прадухіленне
Актыўная імунізацыя супраць адру праводзіцца камбінаванай вакцынай, якая змяшчае кампаненты супраць адру, эпідэмічнага паратыту і краснухі (АПК) ва ўзросце ад 12 месяцаў, другая доза (рэвакцынацыя) даецца дзецям перад школай — ва ўзросце 6–7 гадоў. Пры своечасовай вакцынацыі фарміруецца калектыўны імунітэт, які прадухіляе распаўсюджванне віруса.
Пры наяўнасці супрацьпаказанняў да правядзення вакцынацыі ў выпадку кантакту з вірусам адру дзіця можа атрымаць імунаглабулін на працягу першых 6 дзён пасля інфіцыравання — гэта можа прадухіліць захворванне або палегчыць яго ход.
Пры выздараўленні ад адру дзіця набывае доўгатэрміновы імунітэт.