Пахвала, заахвочванне і ўзнагароды

Пахвала

Як працуе пахвала

Пахвала — гэта паведамленне дзіцяці пра тое, што вам падабаецца ў яго паводзінах. Яна развівае ў ім пачуццё ўласнай годнасці і ўпэўненасць.

Выкарыстоўваючы пахвалу, вы паказваеце свайму дзіцяці, як думаць і гаварыць пра сябе станоўча. Вы дапамагаеце яму навучыцца распазнаваць, калі ў яго ўсё добра, і ганарыцца гэтым.

За што хваліць дзіця

Можна хваліць дзяцей рознага ўзросту за розныя рэчы. Вы можаце пахваліць малое дзіця за тое, што яно скончыла гуляць, калі яго пра гэта папрасілі, ці за спробу завязаць шнуркі.

Апісальная пахвала

Апісальная хвала — паведамленне дзіцяці пра тое, што менавіта вам падабаецца. Напрыклад: «Мне падабаецца, як ты прыбраў цацкі ў сваім пакоі». Гэта дапаможа вашаму дзіцяці зразумець, што вы маеце на ўвазе. Гэта таксама больш шчыра, чым абстрактная пахвала накшталт «Ты добры хлопчык».

Вы не можаце перахваліць дзіця. Але пахвала можа страціць свой уплыў, калі яна неканкрэтная або калі вы выкарыстоўваеце яе без нагоды. Гэта можа навучыць дзіця таму, што не трэба нічога рабіць, каб атрымаць пахвалу.

Выкарыстанне пахвалы для змянення паводзін

Дзеці часцей паўтараюць паводзіны, якія заслугоўваюць пахвалы. Гэта азначае, што вы можаце выкарыстоўваць пахвалу, каб дапамагчы змяніць дрэнныя паводзіны і замяніць іх жаданымі.

Першы крок — сачыць за часам, калі ваша дзіця паводзіць сябе так, як вы хочаце. Калі вы бачыце тыя ці іншыя паводзіны, якія вам падабаюцца, неадкладна прыцягвайце ўвагу дзіцяці. Затым скажыце яму, што менавіта вам спадабалася.

Спачатку вы можаце хваліць дзіця кожны раз, калі бачыце пажаданыя для вас паводзіны. Калі ж яно пачынае так паводзіць сябе часцей, вы можаце хваліць менш.

Калі вы выкарыстоўваеце пахвалу, каб змяніць паводзіны дзіцяці, вы можаце пахваліць намаганні, а таксама дасягненні.

Выкарыстанне пахвалы можа здацца цяжкім, і часам бывае няпроста знайсці для яе прычыны. Але калі вы будзеце рэгулярна хваліць сваё дзіця, гэта хутка стане натуральным і нармальным.

Заахвочванне

Заахвочванне — гэта пахвала за намаганні, напрыклад: «Вы многа працавалі над хатнім заданнем па матэматыцы».

Пахвала можа заахвоціць ваша дзіця да таго, каб старацца ў будучыні — гэта вельмі матывуе. Але вы таксама можаце выкарыстоўваць заахвочванне да і падчас занятку, каб дапамагчы дзіцяці выканаць пэўнае дзеянне або прадэманстраваць адпаведныя паводзіны. Напрыклад: «Пакажы мне, як добра ты ўмееш складаць цацкі».

Некаторым дзецям, асабліва менш упэўненым, трэба больш падтрымкі, чым іншым. Калі пахвала абнадзейвае і засяроджана на намаганнях, дзіця з большай верагоднасцю ўбачыць, што старанне — гэта добра само па сабе. Яно таксама з большай верагоднасцю будзе працягваць спробы і заставацца аптымістычным, калі сутыкнецца з праблемамі.

Узнагароды

Узнагарода — следства добрых паводзін. Гэта спосаб сказаць «выдатна» пасля таго, як ваша дзіця зрабіла нешта добрае ці паводзіла сябе належным чынам. Гэта можа быць пачастунак, сюрпрыз ці дадатковы прывілей. Напрыклад, у якасці ўзнагароды за падтрыманне парадку ў сваім пакоі вы можаце дазволіць дзіцяці выбіраць, што яму з’есці на вячэру.

Узнагароды могуць узмацніць вашу пахвалу і падтрымку. На большую частку паводзін уплываюць іх наступствы: калі вы хваліце паводзіны дзіцяці, а затым узнагароджваеце яго, з большай верагоднасцю такія паводзіны паўторацца зноў.

Спачатку ўзнагароды могуць працаваць добра, але лепш не злоўжываць імі. Калі вам трэба часта іх выкарыстоўваць, гэта можа дапамагчы пераасэнсаваць сітуацыю — ці ёсць якія-небудзь іншыя стратэгіі, якімі вы маглі б паспрабаваць стымуляваць жаданыя паводзіны?

Звярніце ўвагу, што хабарніцтва і ўзнагарода — гэта не адно і тое ж. Хабар даецца перад жаданымі паводзінамі, а ўзнагароджанне даецца пасля. Узнагароды ўзмацняюць добрыя паводзіны, а хабары — не.

Часам лягчэй крытыкаваць, чым рабіць кампліменты. Дрэнныя паводзіны часта больш відавочныя, чым добрыя — напрыклад, вы з большай верагоднасцю заўважыце, калі ваша дзіця крычыць, чым калі яно ціха чытае кнігу. Паспрабуйце часцей звяртаць увагу на добрыя паводзіны!

Парады па выкарыстанні пахвалы, заахвочвання і ўзнагарод

Гэтыя парады дапамогуць павысіць самаацэнку вашага дзіцяці і заахвоціць да добрых паводзін:

• Калі вы добра ставіцеся да свайго дзіцяці, скажыце пра гэта. Падумайце, ці зможаце вы кожны дзень падбадзёрваць яго некалькімі словамі падтрымкі. Маленькія рэчы, якія вы гаворыце, з часам могуць назапашвацца і моцна ўплываць на дзіця.
• Пастарайцеся больш хваліць, чым крытыкаваць. У якасці арыенціра паспрабуйце хваліць дзіця шэсць разоў за кожны выпадак, калі вы кажаце пра яго нешта негатыўнае.
• Шукайце невялікія станоўчыя змены і поспехі. Замест таго, каб чакаць, пакуль ваша дзіця зробіць нешта ідэальна, паспрабуйце пахваліць любое намаганне або паляпшэнне.
• Прыміце той факт, што ўсе людзі розныя. Хваліце ​​сваё дзіця за яго ўнікальныя моцныя бакі і заахвочвайце да развіцця і заняткаў любімымі справамі. Гэта дапаможа яму развіць пачуццё гонару і ўпэўненасці.
• Здзівіце дзіця ўзнагародай за добрыя паводзіны. Напрыклад: «Дзякуй, што сабрала цацкі — пойдзем у парк святкаваць».
• Хваліце ​​намаганні, а таксама дасягненні. Прызнайце і пахваліце, як моцна ваша дзіця стараецца, напрыклад: «Ты вельмі многа працаваў над гэтым эсэ» або «Дзякуй, што не забыўся павесіць паліто на вешалку».
• Пастарайцеся зрабіць так, каб пахвала залежала ад паводзін дзіцяці, а не ад вашых пачуццяў. Вы можаце заўважыць, што чым больш добрых нагод вы шукаеце, каб пахваліць, тым больш пазітыўным вы будзеце сябе адчуваць (і тым больш добрых паводзін убачыце).