Менталното здравје на родителите во перинаталниот период

Перинаталниот период (бременост и по раѓање) обично е време на солидно ментално здравје. Во овој период, жените исто така може да страдаат од промени во расположението и вознемиреност, но тоа обично се решава спонтано кога хормоните ќе се стабилизираат во првите недели по породувањето.

Иако раѓањето на бебето често се очекува со голема радост, за некои жени, мажи и семејства воопшто, бременоста и постпарталниот период може да се претворат во период на стрес и предизвици. Проблемите со менталното здравје кај бремени жени или жени кои неодамна се породиле, како и идни и „нови“ татковци, се јавуваат во сите земји и култури. Ова нарушување обично се нарекува "депресија".

Според Институтот за татковство во Обединетото Кралство, утврдено е дека, во просек, 10,4% од татковците страдаат од депресија и пред и по раѓањето на детето, а највисоката стапка на депресија кај татковците се јавува помеѓу третиот и шестиот месец по раѓањето. Депресијата кај татковците е поврзана со проблеми со спиењето/плачењето на бебето; невротичност на таткото и злоупотреба/зависност од супстанции; благи нарушувања на личноста кај мајката и нејзината моментална ментална состојба; ставови кон татковството и машкоста; чувство дека се исклучени од улогата на родител, неспособност да се грижат за бебето и да изградат врска со него; недостаток на поддршка за татковство; лош квалитет на партнерски односи; несогласувања во врска со бременоста, грижи и дополнителни обврски; неостварени очекувања; итн

Врз основа на истражувањето, добиени се убедливи докази дека овие потешкотии кај родителите можат негативно да влијаат на развојот на бебето пред и по раѓањето, предизвикувајќи хормонални промени и токсичен стрес што го попречува развојот на мозокот; покрај тоа, тие можат негативно да влијаат на одредени области на развојот и благосостојбата на детето подоцна.

Нарушувањата на менталното здравје за време на бременоста и по породувањето (перинатален период) обично се класифицираат во три до четири групи:

Бејби блуз - обично е блага и привремена слабост, најчесто во текот на првите две недели по раѓањето и може да трае многу кратко (неколку дена). Жените се чувствуваат како да немаат контрола врз своите емоции, кои се движат од плачење, тага, вознемиреност, нервоза, до зголемена зависност и преоптовареност со обврски.
Перинатална депресија - постојано, сеприсутно лошо расположение со различен интензитет и времетраење. Зафаќа приближно една од десет жени за време на бременоста, 10-15% од жените (и до 10% од мажите) во секое време по породувањето, или повеќе од 30% во текот на првата година по породувањето. Нелекуваната депресија може да продолжи во втората и третата година, како и по раѓањето на секое дете.
Анксиозноста, која може да се појави и кај мајките и кај татковците, се манифестира преку изразени стравови, вклучувајќи паника придружена со избегнувачко однесување, но и преку посериозни симптоми во доменот на опсесивно - компулсивно растројство (ОКД), посттрауматски стрес, акутен стрес.
Пуерперална психоза - се јавува само кај жени и е присутна кај приближно 1-2 мајки на 1000 раѓања; се случува одеднаш (обично во рок од само неколку дена), но понекогаш може да потрае некое време за да се открие.

Голем број фактори на ризик ги прават некои мајки и татковци поранливи, еве само неколку: ниско образование и социјална ранливост; низок социјален статус на жените; ниски примања и ниво на образование на жените, нивната социјална исклученост и многу мало влијание врз сопствениот живот; возраст (помладите мајки и помладите татковци се со поголема веројатност да имаат лошо ментално здравје); негативни или стресни искуства (како што се злоупотреба во детството, живеење во сиромаштија, без финансиски средства, несигурна состојба во домувањето, неодамнешна загуба на сакана личност или миграција); нестабилен или неподдржан однос со животниот партнер (на пример, злоупотреба на супстанции, насилство, лошо ментално здравје на партнерот, неприфаќање на бременост, бременост во почетокот на врската, родители кои живеат во одвоени домаќинства); слаб систем на семејна и социјална поддршка, и многу други.

Неодамна, голем број познати жени ги споделија со јавноста своите искуства за тоа зошто мајчинството било многу тешко, па дури и болно искуство за нив на почетокот, се додека не добиле стручна помош. Тие нагласуваат дека е неопходно да се подигне јавната свест и да се намали стигмата поврзана со некои од овие тешкотии во менталното здравје или дури и нарушувања.