Кабудсулфа (коклюш)
Хурӯҷи сулфа
Кабудсулфа бемории хеле гузарандаест, ки аз сирояти бактерияи Bordetella pertussis ба вуҷуд меояд. Онҳо тавассути тамоси наздики шахсӣ, атса ва сулфа интиқол дода мешаванд. Кабудсулфаро хурӯҷи сулфа низ меноманд. Ҳатто агар кӯдакон одатан бар зидди кабудсулфа ваксинатсия карда шаванд ҳам, авҷгирии ин беморӣ гоҳ-гоҳ ба амал меояд.
Нишонаҳои кабудсулфа
Бактерияҳои кабудсулфа одатан кӯдаконро 1-2 ҳафта пеш аз пайдо шудани аломатҳо сироят мекунанд.
Аломатҳои аввал ба нишонаҳои шамолхӯрӣ монанданд. Тақрибан дар давоми як ҳафта дар кӯдак зиёдшавии луоби бинӣ, атса ва баъзан табларза ба назар мерасад.
Сулфа оҳиста инкишоф ёфта, то ба хурӯҷи сулфа шиддат мегирад, ки нафаскашии кӯдакро мушкил мекунад. Кӯдак низ метавонад нафасгир шавад ва садои "ҳуштак" барорад. Сулфа одатан бо қайкунӣ ҳамроҳӣ мекунад ва рӯйи кӯдак метавонад сурх шавад.
Хурӯҷи сулфа дар давоми ду ҳафтаи оянда бадтар шуда, ҳам дар шиддат ва ҳам дар басомад меафзояд. Кӯдакон метавонанд то 21 рӯз пас аз сар шудани сулфа сироятро паҳн кунанд. Кӯдаконе, ки бар зидди кабудсулфа ваксина гирифтаанд, ба ин беморӣ камтар гирифтор мешаванд. Агар кӯдакони эмкардашуда кабудсулфа пайдо кунанд, беморӣ одатан сабуктар аст.
Асоратҳои кабудсулфа
Дар кӯдакони то 6 моҳа кабудсулфа аксар вақт бо асоратҳои ҷиддӣ, аз ҷумла пневмонияи шадид ва апноэ (қатъ шудани нафаскашӣ) ҳамроҳӣ мекунад. Дар кӯдакони хурдсол пневмония ҳамчун асорати маъмултарин инкишоф ёфта метавонад.
Агар фарзанди шумо кабудсулфа дошта бошад ва иштиҳояш гум шавад ё ҳангоми хурӯҷи сулфа сахт қай кунад, хатари кам шудани вазн ва беобшавии организми ӯ вуҷуд дорад.
Оё шумо ҳангоми кабудсулфа бояд ба табиб муроҷиат кунед?
Бале, шумо бояд кӯдакро ба духтур баред, агар фарзанди шумо:
- ягон нишонаҳои дар боло зикршуда дошта бошад;
- хурӯҷи сулфаҳои такроршаванда ва дардовар дорад;
- агар сулфа зиёда аз ду ҳафта давом кунад;
- кӯдак пас аз хурӯҷи сулфа мушкилоти нафаскашӣ ё нафаскашии душвор дорад;
- пас аз хурӯҷи сулфа атрофи даҳони кӯдак кабуд мешавад;
- кӯдак табларзаи тӯлонӣ дорад;
- кӯдак сулфа мекунад ва инчунин аз дарди гӯш шикоят дорад;
- кӯдак аллакай кабудсулфа дорад, вазнаш кам мешавад ё беобшавӣ ба назар мерасад.
Агар фарзанди шумо аз 6 моҳа хурд бошад ва нафаскашиаш душвор шавад, шумо бояд фавран ӯро ба шӯъбаи ёрии таъҷилии беморхона ё духтур баред.
Муолиҷаи кабудсулфа
Антибиотикҳо одатан ҳангоми нишонаҳои сулфакабутак кӯмак намекунанд, гарчанде табиб метавонад антибиотикҳоро таъин кунад, то сирояти кабудсулфаро аз фарзанди шумо ба дигарон пешгирӣ намояд.
Агар сулфа камтар аз 21 рӯз давом кунад, табиб метавонад антибиотикҳоро таъин намояд, зеро ин барои кӯтоҳ кардани давомнокии сирояти кӯдакатон кӯмак мерасонад. Агар сулфа сахт бошад ва нафаскаширо душвор гардонад, ё фарзанди шумо аз 6 моҳа хурд бошад, табиб метавонад ба беморхона бистарӣ кардани кӯдакро тавсия диҳад.
Ба дигар аъзоёни оила низ метавонанд антибиотикҳо таъин карда шаванд, то сирояти кабудсулфаро пешгирӣ кунанд.
Агар кӯдаки шумо бо антибиотикҳо табобат карда нашавад, ӯ бояд дар давоми 21 рӯз пас аз сар шудани сулфа ба кӯдакистон ё мактаб наравад.
Пешгирии кабудсулфа
Роҳи беҳтарини пешгирӣ аз кабудсулфа – ин эм кардани фарзанди шумо. Иммунизатсияи кабудсулфа одатан пас аз 6-8 ҳафтаи таваллуди кӯдак оғоз ёфта, бо вояи такрорӣ дар тӯли моҳҳо ва солҳои минбаъда давом дода мешавад.
Иммунитети зидди кабудсулфа бо мурури замон суст мешавад. Ин маънои онро дорад, ки дар синну соли калонтар, ҳатто агар шумо ваксина гирифта бошед ҳам, имконпазир аст ба ин беморӣ сироят шавед. Маҳз барои ҳамин ваксинаи кабудсулфа дар давраи кӯдакӣ ва наврасӣ борҳо гузаронида мешавад.
Барои занони ҳомила дар семоҳаи сеюм низ ваксинаи кабудсулфа тавсия дода мешавад. Он тифли навзодро дар ду моҳи аввали ҳаёт, вақте ки ӯ бештар аз кабудсулфа дар хатар аст, муҳофизат мекунад.
