Як размаўляць з дашкольнікамі і слухаць іх

Ключавыя моманты: дашкольнікі з задавальненнем карыстаюцца сваімі маўленчымі навыкамі, якія развіваюцца, для разумення і тлумачэння ўсяго, што з імі адбываецца. Дзеці дашкольнага ўзросту пачынаюць апісваць пачуцці словамі. Яны таксама могуць выкарыстоўваць больш доўгія сказы і расказваць гісторыі. Калі дзіця размаўляе з вамі, пакажыце яму, што вы слухаеце. Заахвочвайце яго таксама да таго, каб яно слухала і гаварыла, калі надыдзе яго чарга.

Размова з дашкольнікам: чаго чакаць

Ад дзіцяці ва ўзросце 3–5 гадоў вы, хутчэй за ўсё, будзеце чуць шмат размоў і пытанняў. Гэта тлумачыцца тым, што дашкольнікі:

маюць вострую патрэбу практыкаваць ужыванне новых слоў, гукаў і моўных навыкаў;
увесь час праяўляюць цікавасць да ўсяго, што іх акружае;
вучацца, размаўляючы з людзьмі, якія ведаюць больш, чым яны.

Слухайце ваша дзіця

Паказвайце дзіцяці, што вы яго слухаеце, дзякуючы гэтаму яно зразумее: тое, што яно думае і гаворыць, важна для вас.

Як слухаць дзіця і паказваць яму, што вы гэта робіце:

Адкладайце справы і пры любой магчымасці ўдзяляйце дзіцяці ўсю сваю ўвагу.
Апускайцеся на падлогу або на калені да ўзроўню вачэй вашага дзіцяці, каб усталёўваць зрокавы кантакт.
Уважліва сачыце за мімікай і жэстамі вашага дзіцяці. Яны могуць шмат што вам сказаць. Напрыклад, малое дзіця можа дрыжаць ад гневу ці падскокваць ад захаплення.
Калі ваша дзіця нешта кажа вам, рэзюміруйце, каб пераканацца, што вы правільна яго разумееце.
Выкарыстоўвайце фразы, якія паказваюць, што вам цікава, напрыклад: «Праўда?», «Ого! І што потым?» або «Што было далей?».
Ківайце, усміхайцеся і праяўляйце добразычлівасць, калі ваша дзіця гаворыць.
Старайцеся цярпліва слухаць, пакуль ваша дзіця не скончыць сваё апавяданне.

Дашкольнікі любяць гаварыць і расказваць гісторыі! Калі вы не можаце выслухаць дзіця прама зараз, паведаміце яму пра гэта. Напрыклад: «Мы амаль дашлі да сада. Можаш хутка расказаць мне, чым усё скончылася, ці пагаворым пра гэта пазней?» Не забудзьцеся працягнуць размову, калі зможаце.

Як размаўляць з дзіцем

Ваша дзіця можа выкарыстоўваць і разумець шмат слоў, але часам яму ўсё роўна бывае цяжка зразумець, што вы кажаце.

Вось некалькі парад, якія дапамогуць вам выразна і ясна будаваць дыялогі з дашкольнікам:

Пастарайцеся гаварыць менавіта тое, што вы маеце на ўвазе. Ваша дзіця можа не разумець жартаў, перабольшанняў ці сарказму, больш за тое, гэта можа пакрыўдзіць яго.
Кантралюйце, каб вашыя жэсты і міміка адпавядалі таму, што вы кажаце. Напрыклад, усміхайцеся і глядзіце ў вочы дзіцяці, калі гаворыце, што любіце яго.
Калі ваша дзіця не разумее, што вы кажаце, сфармулюйце па-іншаму. Напрыклад: «Павесь сумку на кручок» і «Паднімі сумку і павесь яе на кручок».
Дапамажыце свайму дзіцяці зразумець «чаму», тлумачачы яму нешта. Напрыклад: «Мы не ездзім на веласіпедах па дарозе, таму што нас можа збіць машына».
Вучыце дзіця чакаць сваёй чаргі, калі размаўляеце з ім. Уменне прытрымлівацца чарговасці падчас размовы спрыяе развіццю ў дзіцяці навыку слухання: «Ганна, зараз мая чарга гаварыць. Калі я скончу, наступіць твая чарга!»
Хваліце дзіця і заахвочвайце яго за поспехі ў зносінах. Напрыклад: «Дзякуй, што паспеў усё расказаць да таго, як настаў час абедаць».

Як адказваць на пытанні вашага дзіцяці

Калі вы сур’ёзна ставіцеся да пытанняў дзіцяці і знаходзіце час, каб даць паўнацэнны адказ, вы заахвочваеце яго да таго, каб задаваць іх. Гэта дапамагае вашаму дзіцяці спазнаваць свет. Калі вы не ведаеце, што адказаць, так і гаварыце дзіцяці: «Хммм, я і сама не ведаю гэтага. Складанае пытанне. Давай спытаем пра гэта бабулю наступным разам, калі яе ўбачым».