Të folurit dhe komunikimi i fëmijëve të vegjël: çfarë të presësh dhe si të ndihmosh

Foshnjat flasin: çfarë të presësh

Në vitet e vegjëlisë, gjuha e fëmijës tuaj fillon të shpërthejë, pasi fëmija juaj kalon nga përdorimi i fjalëve të vetme në bashkimin e fjalive të thjeshta. Fëmija juaj gjithashtu fillon të kuptojë dhe të ndjekë kërkesa të thjeshta, si “Ma sill librin tënd” ose “Pa-pa”.

Megjithatë fëmijët e vegjël shpesh nuk kanë fjalë për të shprehur emocione të mëdha ose për të folur për përvoja komplekse. Me ndihmën tuaj, fëmija juaj do të fillojë të mësojë se si t’i përdorë fjalët për të komunikuar më mirë.

Ndihmoni fëmijët e vegjël të mësojnë të flasin dhe komunikojnë

Nuk keni nevojë ta “mësoni” vogëlushin tuaj të flasë. Ai do të mësojë përmes ndërveprimeve të përditshme, veçanërisht me ju.

Kur jeni me fëmijën tuaj, gjithçka ka të bëjë me akordimin dhe vërejtjen e asaj që fëmija juaj është i interesuar. Pastaj mund të bëni një koment ose të bëni një pyetje dhe t’i jepni fëmijës tuaj kohë për t’u përgjigjur. Për shembull, nëse fëmija juaj tregon për një brumbull në kopsht, mund të thoni: “Shiko brumbullin e vogël të gjelbër. Pyes veten se çfarë po bën brumbulli”. Pastaj prisni dhe shihni se si përgjigjet fëmija juaj.

Kur ndani momente si këto me fëmijën tuaj, është e rëndësishme t’i jepni fëmijës tuaj kohë për të gjetur fjalë për idetë e tij/saj. Kjo ka të bëjë me pritjen për të dëgjuar atë që e thotë fëmija juaj, në vend që të përpiqeni të vendosni fjalë në gojën e tij/saj.

Dhe kur fëmija juaj përgjigjet, është e rëndësishme të tregoni se jeni vërtet duke e dëgjuar. Ju mund ta bëni këtë duke bërë shumë kontakt me sy dhe duke thënë gjëra të tilla si: “A mendon se brumbulli po shkon për një shëtitje? Po, atje po shkon!” Kur e bëni këtë, ju dërgoni mesazhin se atë që e thotë fëmija juaj është e rëndësishme për ju.

Ndërveprimet e thjeshta dhe kuptimplote si këto e inkurajojnë fëmijën tuaj të flasë më shumë dhe të përdorë më shumë fjalë. Ato gjithashtu e ndihmojnë fëmijën tuaj të mësojë rreth modelit të bisedave.

Ndihmoni të vegjlit ta shndërrojnë gjuhën dhe ndjenjat e trupit në fjalë

Në vitet e vegjëlisë, fëmijët shpesh e përdorin gjuhën e trupit kur nuk kanë fjalë për t‘i shprehur idetë dhe ndjenjat. Për shembull, fëmija juaj mund t’i tërheqë pantallonat tuaja për ta kap në krah, ta tund ose lëviz kokën, ose të arrijë diçka që dëshiron.

Kjo është një kohë e shkëlqyeshme për ta inkurajuar fëmijën tuaj të përdorë fjalë. Ju mund ta bëni këtë duke përsëritur atë që mendoni se dëshiron fëmija juaj. Për shembull, “Dukesh i/e uritur. A dëshiron më shumë mollë?”

Ju mund ta ndihmoni fëmijën tuaj të kuptojë se si fjalët, ndjenjat dhe gjuha e trupit shkojnë së bashku duke folur për to dhe duke krijuar lidhje. Për shembull, “Faleminderit që më tregove se piktura është rrëzuar. Unë mund të shoh që je vërtetë i/e mërzitur që fotografia jote është prishur”. Kjo e lidh ndjenjën me fjalën “mërzitur”.

Kuptimi i ndjenjave dhe aftësia për të folur për to janë hapa të rëndësishëm drejt vetë-rregullimit.

Këshilla për t’i bërë fëmijët e vegjël të flasin

Këtu janë disa ide praktike, të përditshme për ta bërë fëmijën tuaj të flasë dhe për ta ndihmuar atë të mësojë më shumë fjalë:

• Lexoni së bashku dhe ndani mes vete tregime. Tregimet që kanë modele fjalësh, rimë dhe fotografi shumëngjyrëshe shpesh e tërheqin interesin dhe vëmendjen e të vegjëlve.
• Këndoni këngë ose thoni vjersha me fëmijën tuaj. Kjo e ndihmon atë t’i kuptojë tingujt e ndryshëm të fjalëve - dhe është argëtuese. Nëse keni nevojë për ndihmë për të kujtuar fjalët e këngëve dhe vjershave, shikoni Karaoke -n tonë për foshnja.
• Kur luani me foshnjën tuaj, përdorni fjalë për të përshkruar atë që po ndodh - për shembull, “Shtyjeni topin përsëri kah mami” dhe “Ti e more topin!”
• Jepini fëmijës tuaj zgjedhje duke përdorur fjalë dhe objekte. Për shembull, mund të ngresh dy palë këpucë dhe të thuash: “Po shkojmë jashtë. A preferon t’i veshësh çizmet tuaja të kuqe apo këpucët tuaja blu?”
• Kur fëmija juaj përdor folje “të shpikura” si “kojmë”, përsëriteni fjalinë përsëri me fjalën e duhur. Për shembull, “Po, njeriu shkoi jashtë”.
• Kur fëmija juaj përdor kombinime të thjeshta fjalësh si “Qen ik” ose “Babi eja këtu”, përsëriti fjalët fëmijës suaj me fjali të plota. Për shembull, “A doni që babi ta largojë qenin?”

Këshilla për t’i ndihmuar fëmijët e vegjël t’i kuptojnë fjalët

Lehtë mund të harrojmë që fëmijët nuk kuptojnë gjithçka që themi. Këtu janë dhënë disa ide për të provuar kur fëmija juaj duket i hutuar nga diçka që keni thënë:

• Provoni ta thoni në mënyra të ndryshme. Për shembull, “Vendos blloqet në kuti”, ose “Këtu është kutia. Vendosi blloqet në të”, ose “Merri blloqet në kuti dhe futi ato brenda”.
• Mundohuni t’i përdorni të njëjtat fjalë për t’i përshkruar gjërat. Nëse përsërisni të njëjtat fjalë, fëmija juaj do të fillojë t'i kuptojë ato. Për shembull, ju gjithmonë mund të përdorni fjalën “pizhame” kur flisni për atë që vesh fëmija juaj në shtrat.
• Kur keni nevojë të jepni udhëzime ose kërkesa, sqarojini ato dhe kufizojini në një ose dy hapa - për shembull, “Kapakët mbi fllomasterë. Pastaj vendosni shënuesit në kuti”.

Flisni me një profesionist të shëndetit të fëmijëve, nëse fëmija juaj nuk përdor gjeste si tundja e kokës ose drejtimi i gishtit, ose nëse nuk përdor fjalë për të komunikuar.