Java e parë në jetën e një të sapolinduri

Para se të dilni nga materniteti, lexoni me kujdes fletën e daljes dhe, nëse është e nevojshme, kërkoni informacion shtesë nga pediatri për ekzaminimet e rregullta ose, nëse është e rekomanduar, ekzaminime shtesë nga mjekë specialistë. Informohuni nëse mund ta çoni foshnjën në maternitet për ndonjë ekzaminim, nëse është e nevojshme.

Pasi të dilni nga materniteti, kujdesi i nënës dhe i të sapolindurit ndiqet nga infermierja që kryen vizitat në shtëpi dhe që punon në qendrën shëndetësore të zonës tuaj. Nëse mendoni se foshnja juaj ka ndonjë problem ose shqetësohet për diçka, komunikoni me infermieren ose me mjekun tuaj. 

Pamja e një foshnje të sapolindur 

Kaput succedaneum (ose enjtja pas lindjes) largohet dhe koka e të porsalindurit "kthehet" në formën e tij normale. Nëse ato ishin të pranishme në lindje, ënjtjet e fytyrës dhe qepallave, si dhe hematomat dhe kapilarët e dëmtuar në lëkurën e fytyrës tërhiqen. Verdhëza mund të ndodhë: lëkura në fytyrë dhe trup, si dhe e bardha e syve apo sklera do të bëhet e verdhë.

Kërthizë thahet ngadalë, bëhet e zezë dhe përfundimisht bie, zakonisht në ditën e 10-të të jetës. Sigurohuni që ta mbani kërthizë të pastër dhe të thatë. Nëse lëkura përreth trungut të  kordonit umbilikal bëhet e kuqe ose ngjitëse, kërkoni ndihmë profesionale.

Shenja të ndryshme lindjeje mund të shfaqen në lëkurën e një të sapolinduri; ato janë ose të pranishme në lindje ose të zbuluara më vonë. Ato janë të zakonshme dhe zakonisht të padëmshme, por nëse jeni të shqetësuar, konsultohuni me një infermiere ose tek mjeku ku shkoni për vizitë.

Humbja e peshës është një fenomen i parashikuar dhe fiziologjik në ditët e para të jetës; stomaku është i vogël dhe, me vaktet e para, foshnja merr vetëm 5-10 mililitra qumësht. Fëmija do të bëjë një sasi feces të bollshme (mekonium- që është kaka e parë e foshnjës) dhe ndonjëherë edhe lëngje të tepërta, e cila ndodh nëse nëna merr një sasi më të madhe të lëngut nëpërmjet një perfuzioni I.V gjatë lindjes në rrugë natyrale apo lindjes me ndërhyrje kirurgjikale. Foshnjat zakonisht dalin nga materniteti me një peshë që është 5-7% nën peshën e tyre të lindjes, dhe humbja maksimale që nuk duhet të shqetësojë prindërit apo mjekët, nëse fëmija është i shëndetshëm, është 9-10%. Nëse ndodh një humbje më e madhe në peshë, foshnja dhe nëna qëndrojnë në maternitet derisa të konfirmohet se foshnja thith mirë dhe fillon që të marrë peshë. Kthimi në peshën e lindjes pritet midis ditës së 10-të dhe të 14-të të jetës. Një gabim që duhet të shmangësh patjetër është futja e panevojshme e formulës shtesë!

Kërkoni kujdes mjekësor sa më shpejt që të jetë e mundur nëse fëmija juaj:  

• ka vështirësi në të ushqyerit (gjatë 24 orëve të mëparshme ai/ajo thithte rrallë dhe shkurt, ose merrte vetëm gjysmën e vaktit nga shishja, gromësinte ose villte shpesh) 
• është shumë e mërzitur, ose e përgjumur dhe ka vështirësi të zgjohet
• lëkura është e zbehtë ose e verdhë.

Ritmi i të ushqyerit dhe i gjumit gjatë javës së parë të jetës

Gjatë javës së parë të jetës, i sapolinduri kalon më shumë kohë duke fjetur, duke u zgjuar çdo disa orë për t'u ushqyer. Foshnjat e sapolindura nuk mund të flenë gjatë natës, stomaku i tyre është i vogël dhe ata kanë nevojë për vakte të shpeshta.

Në ditët e para, e madje edhe në javët e para, foshnja nuk ka një ritëm të përcaktuar të zgjimit dhe të gjumit. Një i sapolindur fle mesatarisht 18 orë në ditë, kështu që - përveçse gjatë ndryshimit dhe të ushqyerit - periudhat e zgjimit janë të shkurtra.

Shumica e foshnjave kanë nevojë të ushqehen çdo 2-4 orë dhe zakonisht kanë 8-12 vakte për 24 orë. Stomaku i një të sapolinduri është i vogël dhe nuk mund të marrë një sasi të madhe qumështi. Përbërja e gjirit lejon që ai të tretet shumë shpejt, brenda 90 minutave, kështu që fëmija shpejt bëhet përsëri i uritur. Çdo fëmijë ka një personalitet të veçantë që nga lindja; edhe foshnjat shumë të reja kanë zakonet e tyre të të ushqyerit, ashtu si edhe të rriturit. Disa foshnja ushqehen 6-8 herë në ditë, kurse të tjerëve u pëlqen të hanë më shpesh, kështu që kanë 12-14 vakte.

Shumica e foshnjave zgjohen vetë gjatë vakteve, por zakonisht duhet kohë që foshnja të vendosë ritmin e saj të të ushqyerit dhe të gjumit.

Disa foshnja janë të përgjumura dhe më pasive në javët e para (veçanërisht foshnjat e lindura para kohe, foshnjat me peshë të ulët të lindjes ose ata që kishin një problem shëndetësor ose humbje më të madhe të peshës në ditët e para). Këto foshnja duhet të zgjohen çdo tre orë dhe të ndërohen për t'u zgjuar. Kontakti lëkurë-lëkurë duhet të përdoret për të stimuluar më shumë thithjen aktive dhe pesha e tyre duhet të kontrollohet më shpesh.

Foshnja përshtatet dhe reagon ditë për ditë ndaj mjedisit dhe prindërit mësojnë t'i kuptojnë nevojat e foshnjës së tyre. Foshnja sinjalizon atë që ai/ajo dëshiron, ju përpiqeni të kuptoni nevojat e tij/ saj, ju bëni gjithçka që keni mësuar, dëgjuar, supozuar, dhe diku përgjatë asaj rruge mësimi, një kuptim i nevojave të foshnjës zhvillohet gradualisht. Kjo periudhë për të njohur njëri - tjetrin mund të jetë e vështirë. Për të siguruar paqe dhe prehje për veten dhe fëmijën tuaj, shtyjeni festimin e lindjes së fëmijës, mbledhjen e familjes dhe miqve. Duhet të paktën një muaj për t'u shëruar nga lindja e fëmijës, për t'u përshtatur me ritmin e foshnjës, për t'u siguruar që ushqyerja me gji të funksionojë mirë. Kur mami, babai dhe foshnja të fillojnë të funksionojnë si një skuadër e koordinuar dhe e drejtuar mirë, do të ketë kohë për festime dhe shoqërizim.

Në javët e para pas lindjes së fëmijës, duhet të mendosh edhe për veten. Kjo do të thotë se duhet të keni vakte të rregullta, ndonjë aktivitet fizik dhe të flini gjatë gjumit të foshnjës, gjë që do t'ju lejojë të kompensoni mungesën e gjumit. Nëse të duhet, kërko ndihmë nga familja dhe miqtë!