Эмоцыі і гульні: дзеці дашкольнага ўзросту
Эмоцыі і гульні ў дзяцей дашкольнага ўзросту
Дзеці дашкольнага ўзросту ўвесь час даведваюцца пра эмоцыі, асабліва падчас гульні.
Гульня — гэта натуральны спосаб навучання і развіцця. Яна дае дзецям дашкольнага ўзросту магчымасць выказваць свае пачуцці і практыкавацца ў кіраванні імі.
Чаго чакаць ад дзяцей дашкольнага ўзросту і іх эмоцый
Ва ўзросце прыкладна 3–4 гадоў ваша дзіця, верагодна, будзе:
- выкарыстоўваць словы, каб апісваць асноўныя пачуцці, такія як сум, радасць, злосць і хваляванне;
- шкадаваць і разумець, што трэба папрасіць прабачэння, калі дзіця зрабіла нешта не так, хаця вам, верагодна, спатрэбіцца шмат разоў нагадаць яму пра гэта;
- праяўляць шчодрасць і паказваць, што яно разумее, што значыць дзяліцца, але не чакайце, што дзіця заўсёды будзе дзяліцца чымсьці з іншымі.
Ва ўзросце 4–5 гадоў ваша дзіця, верагодна, будзе:
- выкарыстоўваць словы для апісання больш складаных пачуццяў, такіх як засмучэнне, раздражненне і збянтэжанасць;
- хаваць праўду пра што-небудзь, калі яно адчувае віну, збянтэжанасць ці страх. Дзіця можа сказаць «Я гэтага не рабіў / не рабіла», нават калі яно здзейсніла нейкі ўчынак;
- лепш спраўляцца з моцнымі эмоцыямі, такімі як гнеў, засмучэнне і расчараванне, і радзей упадаць у стан істэрыкі;
- адчуваць моцную прывязанасць да вас — яно можа хвалявацца перад паездкай у незнаёмае месца, напрыклад у госці на дзень нараджэння.
У 5 гадоў ваша дзіця, верагодна, будзе:
- выкарыстоўваць словы для апісання больш складаных пачуццяў, такіх як расчараванне, віна і зайздрасць;
- лепш усведамляць свае пачуцці ў адносінах да іншых і дзейнічаць, засноўваючыся на іх. Напрыклад, ваша дзіця можа быць добрым у адносінах да сяброў і сям'і і захоча больш вам дапамагаць;
- вельмі старацца выконваць правілы, каб не патрапіць у непрыемнасці;
- праяўляць больш цярпення, калі яно нечага чакае.
Гульні для стымулявання эмоцый у дзяцей дашкольнага ўзросту
Гульня з вамі і іншымі дзецьмі дапамагае дашкалятам вывучаць і разумець свае пачуцці. Вось некалькі парад для сумесных гульняў:
- Прыдумвайце гульні, падчас якіх можна не баяцца запэцкацца, — гэта могуць быць гульні з пяском, граззю ці фарбамі. Такія забавы — выдатная магчымасць для дзяцей выказаць некаторыя свае пачуцці, напрыклад радасць або сум.
- Прыдумвайце для дзіцяці такія гульні, у якіх спатрэбіцца выкарыстоўваць сваё ўяўленне ці творчы падыход. Ваша дзіця можа выказваць пачуцці з дапамогай лялек ці цацак альбо выкарыстоўваць адзенне для пераапранання і гульняў «не па-сапраўднаму». Напрыклад, яно можа прыкінуцца добрым і нечым занепакоеным, як настаўнік ці ўрач.
- Выходзьце на вуліцу, каб дзіця магло гуляць у парку або на адкрытай пляцоўцы, дзе можна ўдосталь бегаць, куляцца і качацца. Гэта дапаможа яму выліць эмоцыі і энергію.
- Стымулюйце сваё дзіця маляваць — гэта выдатны спосаб самавыяўлення. Маляванне можа супакойваць і радаваць ваша дзіця, калі яно засмучанае ці сумнае.
- Падтрымлівайце дзіця, калі яму хочацца скакаць і танцаваць пад музыку; стварайце музыку з дапамогай простых інструментаў.
- Чытайце апавяданні, у якіх персанажы перажываюць сітуацыі і эмоцыі, падобныя да таго, праз што праходзіць ваша дзіця. Гэта дапаможа яму зразумець новыя для яго эмоцыі, такія як смутак з-за смерці хатняга гадаванца ці хваляванне з-за неабходнасці ісці ў школу.
- Давайце вашаму дзіцяці магчымасць гуляць з дзецьмі любых узростаў. У час гульні з імі яно можа навучыцца распазнаваць эмоцыі, кіраваць імі і рэагаваць на іх.
Магчыма, вашаму дзіцяці стане лягчэй выказваць свае пачуцці, калі яно будзе адчуваць сябе галоўным. Карысна дазволіць яму выбіраць, у што і як яно хоча гуляць.
Усе дзеці развіваюцца з рознай хуткасцю. Калі вас непакоіць які-небудзь аспект развіцця вашага дзіцяці, пагаварыце з ім і пракансультуйцеся з медсястрой, педыятрам ці выхавацелем.
