Зносіны і гульні з малымі дзецьмі

Дзіця пачынае асвойваць маўленне ў раннім дзяцінстве. Вы можаце стымуляваць развіццё навыкаў зносін у малых дзяцей з дапамогай паўсядзённых гульняў — слухайце дзіця, гаварыце з ім, спявайце і расказвайце гісторыі.

Развіццё маўлення ў малых дзяцей

Маўленне вашага дзіцяці хутка пачне развівацца «выбуховымі» тэмпамі, хоць дзіця з самага нараджэння вучыцца словам, гукам, вучыцца слухаць і адказваць.

Вы можаце працягваць стымуляваць маўленне дзіцяці, калі будзеце спяваць, чытаць яму дзіцячыя вершыкі ці кніжкі, гаварыць і расказваць гісторыі.

Маўленне малых дзяцей: чаго чакаць

Ваша дзіця, верагодна, пачне:

  • пачынаючы з узросту 24–30 месяцаў размаўляць правільнымі сказамі;
  • пачынаючы з узросту 26–36 месяцаў гаварыць так, каб яго маўленне было зразумелым для старонніх людзей;
  • пачынаючы з узросту 26–36 месяцаў выкарыстоўваць займеннікі (я, ты, мяне, мы, яны) і некаторыя паняцці ў множным ліку;
  • пачынаючы прыкладна з 3-гадовага ўзросту разумець большую частку таго, пра што гавораць дарослыя.

Да двухгадовага ўзросту вашаму дзіцяці, верагодна, будзе падабацца называць паўсядзённыя дзеянні, рэчы, аб’екты, напрыклад «сабачка», «піць» і г. д. Яно таксама будзе разумець і выконваць простыя просьбы, напрыклад: «Прынясі мне сваю кніжку» або «Памахай “Пакуль-пакуль”».

Да трох гадоў ваша дзіця, верагодна, пяройдзе да простых сказаў, напрыклад: «Куды пайшоў сабачка?». Да гэтага моманту незнаёмыя людзі, хутчэй за ўсё, змогуць зразумець большую частку таго, што гаворыць ваша дзіця, нават калі яму ўсё роўна яшчэ будзе складана выразна вымавіць некаторыя словы.

Гутарка можа засмучаць дзяцей — ім хочацца сказаць так многа, але ў іх можа не атрымацца адразу падабраць словы для гэтага. Калі не прыспешваць дзіця, то ў рэшце рэшт у яго атрымаецца. Спрабаваць і рабіць памылкі — гэта важная частка навучання.

Малыя дзеці лепш за ўсё рэагуюць, калі іх заахвочваць і зацікаўліваць, а не смяяцца з іх ці выпраўляць, таму не выпраўляйце памылкі дзіцяці занадта часта.

Вучыцца гаварыць — гэта складана. Калі вы дапамагаеце дзіцяці самавыяўляцца, паспрабуйце засяродзіцца на тым, каб разам атрымаць задавальненне, весела правесці час — не разглядайце гэта проста як магчымасць для навучання.

Гульні, якія дапамогуць дзіцяці захацець гаварыць

Чым больш слоў вы будзеце выкарыстоўваць у зносінах з дзіцем, тым больш слоў яно запомніць. Вось некалькі ідэй для сумеснага баўлення часу, якія дапамогуць дзіцяці захацець гаварыць:

  • Чытайце разам з дзіцем.
  • Размаўляйце з ім пра звычайныя справы, якія вы робіце кожны дзень, напрыклад: «Я развешваю гэтае адзенне сушыцца на вуліцы, таму што сёння добрае надвор’е».
  • Рэагуйце на інтарэсы вашага дзіцяці і гаварыце пра іх. Напрыклад, калі ваша дзіця робіць выгляд, што кіруе машынай, спытайце, куды яно едзе.
  • Чытайце дзіцячыя вершыкі і спявайце песенькі. Уключайце яму пацешкі, гісторыі і песенькі ў машыне.
  • Пераймайце спробы вашага дзіцяці вымаўляць словы, каб стымуляваць яго да двухбаковых зносін. Таксама будуйце свае зносіны на простых словах — напрыклад, калі ваша дзіця кажа «цягнік», вы можаце сказаць: «Так, гэта вялікі чырвоны цягнік».
  • Калі ваша дзіця «размаўляе», паказвайце яму, што вы слухаеце, усміхнуўшыся і паглядзеўшы на яго. Абавязкова хваліце дзіця, калі яно стараецца гаварыць.
  • Пасля таго, як вы нешта скажаце, дайце дзіцяці час, каб у яго была магчымасць адказаць. Магчыма, яно не заўсёды зможа падабраць правільныя словы, але ўсё роўна паспрабуе адказаць. Такія дыялогі дапамагаюць дзецям навучыцца размаўляць.
  • Паказвайце на часткі цела і называйце іх ці ператварыце гэта ў гульню — напрыклад: «Дзе ў цябе роцік?».

Час перад экранам і маўленне малых дзяцей

Дзецям, малодшым за 18 месяцаў, не рэкамендуецца праводзіць час перад экранам (за выключэннем відэазванкоў). Пасля 18 месяцаў можна дазволіць дзіцяці праводзіць крыху часу перад экранам, але лепш за ўсё рабіць гэта разам з ім.

Працяглае знаходжанне перад экранам цягне за сабой шэраг праблем са здароўем у дзяцей ясельнага і дашкольнага ўзростаў, а таксама больш павольнае развіццё маўленчых навыкаў, кароткачасовай памяці і навыкаў зносін.

Асцярогі з нагоды таго, як размаўляе дзіця

Калі ў 18 месяцаў ваша дзіця не лапоча, не выкарыстоўвае словы свядома ці, здаецца, не чуе вас ці не слухае, калі размаўляюць іншыя, рэкамендуецца звярнуцца да педыятра ці медсястры. Калі вы не разумееце маўленне свайго дзіцяці да таго часу, як яму споўніцца тры гады, або калі да гэтага ўзросту ў яго ўсё яшчэ ёсць праблемы з маўленнем, вы таксама можаце звярнуцца да дзіцячага спецыяліста або пагаварыць з выхавацелем у дзіцячым садзе.