Ota-onalarning perinatal (tugʻuruqdan oldin va keyin) qiyinchiliklarini qanday aniqlash mumkin?

Bola tugʻilgandan keyin onalar va otalar kuchli his-tuygʻularni boshdan kechirishlari odatiy holdir. Gormonal oʻzgarishlar, uyqusizlik, yangi tugʻilgan chaqaloq bilan hayotga moslashish, shuningdek, yangi ota-ona roliga nisbatan oʻzlarining va boshqalarning umidlari juda murakkab boʻlishi mumkin. Ayollarning aksariyati tugʻuruqdan keyingi dastlabki kunlarda tushuntirish qiyin boʻlgan keskin ruhiy oʻzgarishlar davrini boshdan kechiradi.

Homiladorlik oldidan va homiladorlik davrida ota-onaning jismoniy va ruhiy salomatligi yosh bolaning muvaffaqiyatli rivojlanishi uchun asos yaratadi. Sogʻliqni saqlash tizimi koʻpincha homilador ayollar va onalarning qon bosimini va tana vaznini oʻlchash kabi tibbiy tekshiruvlarga yoʻnaltirilgan. Aslida esa ular ota-onaning ruhiy salomatligi va xotirjamligiga, masalan, ulardagi zoʻriqish, bezovtalik, oʻta taʼsirchanlik, kuchli xavotir, stress va ruhiy tushkunlik / depressiya holati, fikrlari va reaksiyalariga eʼtibor qaratishlari lozim.

Ota-onalarning ruhiy muammolari

Ularni quyidagi xatti-harakatlar yordamida aniqlash mumkin:

  • Bola bilan munosabatlarni rivojlantirish (ota va onaning bolaga hissiy munosabatda boʻlish qobiliyati, munosabatlarni oʻrnatish, “bogʻlanish”, bolaning birinchi his-tuygʻulari va harakatlarini koʻrganda quvonish) qiyin.
  • Oilaviy munosabatlar va boshqa oila aʼzolari bilan munosabatlar oʻzgaradi.
  • Ota-onalar uchun bolaning ehtiyojlarini (dastlab faqat yigʻlash orqali koʻrsatadigan harakatlari va belgilari, biroq tushkunlikka tushgan ota-onalar uchun hamma yigʻi bir xil boʻlib tuyuladi) “tinglash” va javob berish qiyin yoki deyarli imkonsiz.
  • Ota-onalar oʻz farzandining yoshi, shuningdek, rivojlanish bosqichi, motivatsiyasiga koʻra nima qila olishi va nimaga qodirligini tushunishda qiyinchiliklarga duch kelishadi – (tushkunlikka tushgan ona yoki ota bir oylik goʻdak ularni tuni bilan uxlatmasligini tushunmasligi va bola ataylab yigʻlaydi deb oʻylashi mumkin).
  • Ota-ona bolani ijobiy tomondan koʻra olmaydi.
  • Ular bolaning sogʻligʻi, xavfsizligi va parvarishi nuqtayi nazaridan nimaga muhtojligini baholay olmaydilar.
  • Ular atrofidagi odamlarga toqat qila olmaydi, koʻp narsaga befarq, bola bilan aloqa qilganda hissiy taʼsirlanish koʻrsatmaydi.

Yangi tugʻilgan chaqaloqning onasi yoki otasi boʻlishingizdan qatʼi nazar, agar siz tugʻuruqdan keyin ikki haftadan koʻproq vaqt davomida qaygʻuli, xafa, gʻazablangan holatda yursangiz, aybdorlik yoki umidsizlik hissini boshdan kechirsangiz, bu tugʻuruqdan keyingi depressiya yoki boshqa perinatal ruhiy kasalliklarning alomati boʻlishi mumkin. Baʼzi ayollar va erkaklar bolaning tugʻilishidan quvonch yoki hayajonni his qilmasliklarini va endi ularni ilgari yoqtirgan narsalari zavqlantirmasligini aytadilar. Dastlab ota ham, ona ham yaxshi moslashsa-da, muammolar keyinroq paydo boʻlishi mumkin. Tugʻuruqdan keyingi depressiya keyinchalik, koʻpincha bola tugʻilgandan keyin uchinchi va oltinchi oy orasida yuzaga keladi.

Perinatal qiyinchiliklarning rivojlanish xavfi mavjudligini aniqlash uchun quyidagi savollardan foydalaning:

1. Oʻtgan oy mobaynida sizni koʻpincha yomon kayfiyat, depressiya yoki umidsizlik hissi bezovta qildimi?

2. Oʻtgan oy mobaynida sizni hech narsa qiziqtirmaganini yoki kundalik ishlarni yoqtirmasligingizni his qildingizmi?

3. Bu masalada sizga yordam kerak, deb oʻylaysizmi?

Agar uchala savolga ham javob HA boʻlsa, shifokoringiz bilan bogʻlaning.

Bola tugʻilishidan oldin ota-onalarni ruhiy va maʼrifiy qoʻllab-quvvatlash ularni ota-onalikka tayyorlashi, haqiqiy umidlarni ragʻbatlantirishi, agar ularning farzand(lar)i boʻlsa, tugʻiladigan bola ularning shaxsiy va oilaviy hayotini qanday oʻzgartirishini muhokama qilishlari mumkin.

Qiyinchiliklarni yengishga nimalar yordam berishi mumkin:

  • Oilani qoʻllab-quvvatlashni kuchaytirish – agar turmush oʻrtoq yoki boshqa qarindosh baʼzi majburiyatlarni (oziq-ovqat sotib olish, taom pishirish, oilada boshqa bolalarga gʻamxoʻrlik qilish...) zimmasiga olsa, bu juda foydali boʻlishi mumkin.
  • Ona yoki ota (yoki ikkalasi) yangi tugʻilgan chaqaloqlarning ota-onalari uchun tashkillangan qoʻllab-quvvatlash guruhlariga qoʻshilishi mumkin (agar poliklinika yoki boshqa muassasada mavjud boʻlsa).
  • Homiladorlikning ikkinchi trimestridan boshlab ota-onalar maktablari tomonidan tashkil etilgan tadbirlarda ishtirok etish.
  • Jismoniy mashqlar, tez yurish, chaqaloq bilan sayr yoki boshqa ota-onalar bilan sayohat qilish, yaxshi dam olish va sogʻlom ovqatlanish.
  • Sogʻliqlarini keng qamrovli tekshirish, kuzatish va davolash uchun ota-onalarni belgilangan shifokorga yuborish.