Навучанне дзіцяці да дашкольнага ўзросту

Аб навучанні ў раннім узросце

Немаўляты нараджаюцца гатовымі да навучання, і іх мозг развіваецца ў працэсе таго, як дзіця ім карыстаецца. Вашаму дзіцяці патрэбна стымулюючае асяроддзе з мноствам розных спосабаў навучання праз гульню і дзейнасць.

Немаўляты і малыя дзеці лепш за ўсё вучацца, калі ў іх цёплыя, зацікаўленыя і спагадлівыя адносіны са сваімі бацькамі. Вы першы настаўнік свайго дзіцяці, але не ў фармальным «школьным» сэнсе. Заахвочвайце яго да ранніх даследаванняў і гульняў, выяўляйце любоў і служыце прыкладам, тады ваша дзіця будзе працягваць вучыцца ў вас, калі падрасце.

Як вучацца немаўляты і малыя дзеці

Ваша дзіця лепш за ўсё вучыцца, актыўна ўзаемадзейнічаючы са сваім асяроддзем, а не проста пасіўна седзячы. Яно можа ўзаемадзейнічаць з тым, што яго акружае, наступным чынам:

• назіраць за цікавымі рэчамі, за тварамі, рэагаваць на ​​галасы;
• слухаць і ўтвараць гукі, спяваць;
• даследаваць — напрыклад, браць прадметы ў рот (галоўнае памятаць пра бяспеку), трэсці і перакульваць прадметы;
• задаваць пытанні;
• эксперыментаваць з рознымі тэкстурамі і матэрыяламі, такімі як вада, пясок ці гразь;
• рабіць тое, што стымулюе ўсе пачуцці, — дотык, смак, нюх, зрок і слых.

Ваша дзіця таксама можа вучыцца нечаму побач з вамі. Напрыклад, яно робіць гэта, калі:

• выбірае кнігі для чытання;
• паказвае на ​​малюнкі ў кнігах;
• выбірае цацкі для гульні;
• збірае гародніну на вячэру;
• адмярае муку для кексаў.

Калі ў вашага дзіцяці ёсць магчымасць паспрабаваць рабіць розныя паўсядзённыя справы (дома, на вуліцы, актыўна ці спакойна і г. д.), значыць, у яго ёсць многа спосабаў прымяніць свае веды на практыцы.

У працэсе навучання дзіцяці патрэбна ваша падтрымка. Напрыклад, часам яму можа спатрэбіцца, каб вы паказалі, што рабіць, ці матывавалі і заахвочвалі яго пахвалой. Але пры гэтым важна, каб ваша дзіця рабіла памылкі і само даведвалася, як уладкаваны свет, — гэта істотная частка навучання.

Як вы і ваша сям’я дапамагаеце свайму малому дзіцяці вучыцца

Вы і ваша сям’я адыгрываеце жыццёва важную ролю ў тым, чаму ваша дзіця навучыцца ў гэтыя раннія гады. Гэта адбываецца кожны дзень:

«Я» і адносіны

Ад вас і вашай сям’і дзіця даведваецца, што яго любяць і цэняць. Яно вучыцца даверу — напрыклад: «Я ведаю, што ты будзеш побач, калі я ўпаду».

Мова і зносіны

Калі вы размаўляеце з дзіцем,  слухаеце яго, чытаеце і спяваеце разам, вы дапамагаеце яму вывучаць мову, разумець сутнасць пісьмовых і вусных зносін, а таксама развіваць навыкі вядзення дыялогу, такія як уменне слухаць і гаварыць па чарзе.

Прастора, месца і асяроддзе

Вывучаючы прадметы вакол сябе, дзіця даведваецца пра памеры і формы — напрыклад: «Я большы, чым наша табурэтка, але не такі вялікі, як наш стол». Яно таксама пачынае разумець сваё месца ў грамадстве і свой уплыў на навакольны свет. Напрыклад: «Мой дом знаходзіцца на гэтай вуліцы, парк знаходзіцца далей, а мой сябар жыве на іншай вуліцы» або «Расліны выраслі, таму што я дапамагаў іх паліваць».

Здароўе і фізічная падрыхтоўка

Калі справа даходзіць да здаровага харчавання і фізічнай актыўнасці, вы становіцеся для свайго дзіцяці галоўным прыкладам для пераймання. Калі вы выбераце на падвячорак яблык, а не цукерку, ваша дзіця, хутчэй за ўсё, зробіць тое ж самае. Калі вы ідзяце гуляць, а не глядзіце тэлевізар, ваша дзіця даведаецца, што прагулка — гэта добры і цікавы спосаб правесці час разам.

Уменне лічыць, пісьменнасць, почырк і музыка

Вы дапамагаеце дзіцяці развіць навыкі ліку з дапамогай паўсядзённага лічэння — напрыклад: «Колькі мядзведзяў на малюнку?» або «Давай пакладзем усе чырвоныя мячыкі ў гэты кошык?». Ці, скажам, вы можаце праспяваць з дзіцем дзіцячыя вершыкі, у якіх ёсць лікі.

Ваша дзіця рана развівае пісьменнасць, чытаючы і расказваючы вам гісторыі, гуляючы ў простыя гульні з гукамі і літарамі, напрыклад, прыслухоўваючыся да слоў, якія пачынаюцца з аднаго і таго ж гука, і звяртаючы ўвагу на малюнкі, літары і словы вакол сябе.

Навыкі пісьма вашага дзіцяці развіваюцца, калі вы заахвочваеце яго да малявання крамзоляў і пісьма «не па-сапраўднаму». Напрыклад, калі вы складаеце спіс пакупак, то можаце даць дзіцяці паперу і аловак, каб яно магло далучыцца. «Пісьмо» таксама дапамагае вашаму дзіцяці зразумець сувязь паміж літарамі і вымаўленымі гукамі.

Спевы з дзіцем, уключэнне музыкі, каб яно магло танцаваць, наяўнасць музычных інструментаў (падыдуць і самаробныя) і адзення для пераапранання, якое можна выкарыстаць падчас гульні, — усё гэта выдатныя спосабы даць зразумець дзіцяці,  што такое музыка, танец і акцёрская ігра.

Стымулюючы ў дзіцяці жаданне спрабаваць новае, вы дапамагаеце яму больш даведацца пра тое, хто яно і што ў яго добра атрымліваецца.