Развіццё дзіцяці: першыя пяць гадоў

Развіццё — гэта працэс, які адлюстроўвае, як ваша дзіця расце фізічна і эмацыянальна, вучыцца наладжваць зносіны і думаць. У першыя пяць гадоў жыцця мозг вашага дзіцяці развіваецца больш актыўна і хутка, чым калі-небудзь яшчэ ў жыцці. Вашы адносіны з дзіцем — адзін з самых важных фактараў, якія ўплываюць на яго навучанне і развіццё. У раннія гады асноўным спосабам навучання і развіцця вашага дзіцяці з’яўляецца гульня.
Body

Аб раннім развіцці дзіцяці

Развіццё — гэта тэрмін, які выкарыстоўваецца для апісання змен у фізічным росце вашага дзіцяці, а таксама яго здольнасці засвойваць сацыяльныя, эмацыянальныя, паводзінныя, разумовыя і камунікатыўныя навыкі, неабходныя яму ў жыцці. Усе гэтыя сферы ўзаемазвязаны, і кожная залежыць ад іншых і ўплывае на іх.

У першыя пяць гадоў жыцця мозг вашага дзіцяці развіваецца больш актыўна і хутка, чым калі-небудзь яшчэ ў жыцці. Ранні вопыт вашага дзіцяці — яго адносіны і тое, што яно бачыць, чуе, да чаго дакранаецца, пахі і смакі, якія адчувае, — стымулюе яго мозг, ствараючы мільёны сувязей. Менавіта тады закладваюцца асновы для навучання, здароўя і паводзін на працягу ўсяго жыцця. У дзяцей да трох гадоў таксама развіваецца пачуццё гендарнай ідэнтычнасці, якое ўзмацняецца па меры сталення. Бацькі адыгрываюць вырашальную ролю ў гендарнай сацыялізацыі ў раннім дзяцінстве.

Немаўляты нараджаюцца гатовымі да навучання, і іх мозг развіваецца ў працэсе выкарыстання. Такім чынам, вашаму дзіцяці патрэбна стымулюючае і клапатлівае асяроддзе з мноствам розных заняткаў, якія дазваляюць яму разнастайнымі спосабамі гуляць і вучыцца, а таксама даюць шмат магчымасцей практыкаваць тое, што яно вывучае.

Фарміраванне адносін: аснова развіцця дзіцяці

Узаемадзеянне дзяцей з людзьмі і навакольным светам уплывае на ўсе сферы і этапы развіцця.

Гэта адбываецца таму, што адносіны — важны вопыт, дзякуючы якому ў дзіцяці фарміруецца светапогляд.

Праз адносіны ваша дзіця даведваецца, ці бяспечны свет, ці любяць яго, хто яго любіць, што адбываецца, калі яно плача, смяецца ці грымаснічае, і многае іншае.

Ваша дзіця таксама вучыцца, назіраючы за адносінамі паміж іншымі людзьмі, — напрыклад, як вы паводзіце сябе са сваім партнёрам і як ваш партнёр паводзіць сябе ў адносінах да вас. Такое навучанне з’яўляецца асновай для развіцця камунікатыўных, паводзінных, сацыяльных і іншых навыкаў вашага дзіцяці.

Самыя важныя адносіны вашага дзіцяці — гэта адносіны з вамі. Таксама вельмі важна наладжваць сувязь з іншымі членамі сям'і, выхавацелямі, у тым ліку педагогамі ранняга дзяцінства, і іншымі дзецьмі.

Клапатлівыя адносіны, заснаваныя на любві, дапамагаюць вам і вашаму дзіцяці кожны дзень даведвацца адзін пра аднаго крыху больш. Па меры росту і развіцця вашага дзіцяці яго патрэбы будуць мяняцца. Вы даведаецеся больш пра тое, што яму неабходна, і як вы можаце задаволіць гэтыя патрэбы.

Гульня: як адбываецца развіццё дзіцяці

У раннім узросце асноўным спосабам навучання і развіцця вашага дзіцяці з’яўляецца гульня.

Гульня прыносіць яму задавальненне і дае магчымасць даследаваць, назіраць, эксперыментаваць, рашаць праблемы і вучыцца на сваіх памылках. Для гэтага яму спатрэбіцца ваша падтрымка і заахвочванне. Але важна імкнуцца знайсці баланс паміж дапамогай вашаму дзіцяці і тым, каб дазволіць яму паспрабаваць рабіць нешта самастойна. Гэта значыць, што ён можа часам рабіць памылкі. Самастойны пошук інфармацыі пра тое, як арганізаваны свет, з'яўляецца важнай часткай навучання вашага дзіцяці.

Працяглы час, праведзены ў гульнях, слуханні і размовах з вамі, дапамагае вашаму дзіцяці набыць навыкі, неабходныя яму для жыцця. Яны ўключаюць у сябе ўменне размаўляць, думаць, вырашаць праблемы, рухацца і наладжваць зносіны з іншымі людзьмі. Трэба адзначыць, што бацькі і выхавацелі павінны займацца ўсім спектрам гульнявой дзейнасці незалежна ад полу дзіцяці, бо гэта будзе садзейнічаць развіццю ў яго ўсебаковых навыкаў.

Гульня — выдатны інструмент для наладжвання адносін. Бавячы час са сваім дзіцем, вы пасылаеце яму простае паведамленне: «Ты маеш для мяне вельмі важнае значэнне». Гэтае пасланне дапамагае дзіцяці зразумець, хто яно і якое месца займае ў свеце.

Іншыя фактары, якія вызначаюць развіццё дзіцяці

Гены вашага дзіцяці і іншыя фактары, такія як здаровае харчаванне, фізічная актыўнасць, здароўе і раён, у якім вы пражываеце, таксама аказваюць вялікі ўплыў на дабрабыт і развіццё вашага дзіцяці.

Здаровае харчаванне. Здаровая ежа дае вашаму дзіцяці энергію і пажыўныя рэчывы, неабходныя яму для росту і развіцця. Яна дапамагае развіць адчуванне смаку. Здаровае харчаванне ў сям’і і яго рэжым у раннім узросце могуць закласці адпаведныя карысныя звычкі на ўсё жыццё.

Ваша дзіця даведваецца пра выбар ежы ад вас, таму лепшы спосаб дапамагчы яму выпрацаваць здаровыя звычкі харчавання — гэта даць магчымасць убачыць, як вы самі гатуеце, ясце карысную ежу і атрымліваеце ад яе асалоду.

Бацькі і выхавацелі таксама павінны памятаць, што патрэбы ў харчаванні ва ўсіх дзяцей аднолькавыя, незалежна ад полу.

Фізічная актыўнасць. Фізічная актыўнасць прымушае ваша дзіця рухацца. Гэта развівае яго маторыку, дапамагае яму думаць і дае магчымасць даследаваць свет. Гэтыя навыкі неабходныя ўсім дзецям, незалежна ад полу. Таму ў вашага дзіцяці павінна быць многа магчымасцей для актыўных гульняў як у памяшканні, так і на вуліцы. Калі вы самі будзеце праяўляць актыўнасць, ваша дзіця, хутчэй за ўсё, возьме з вас прыклад.

Здароўе. Здароўе вашага дзіцяці можа паўплываць на яго развіццё. Усе дзеці калі-небудзь хварэюць (кашаль і прастуда, болі ў вушах або гастраэнтэрыт і г. д.). Гэтыя нязначныя дзіцячыя хваробы, як правіла, не выклікаюць доўгатэрміновых праблем з развіццём.

Аднак хранічныя ці працяглыя захворванні могуць паўплываць на развіццё вашага дзіцяці. Да іх адносяцца парушэнні развіцця і навучання, такія як глухата, слепата ці расстройства аўтыстычнага спектра, а таксама такія захворванні, як рак ці цэрэбральны параліч.

Калі ў вашага дзіцяці хранічнае захворванне, вам трэба пагаварыць з урачом, медсястрой ці іншым медыцынскім спецыялістам. Гэтыя медыцынскія работнікі падзеляцца інфармацыяй пра тое, як стан вашага дзіцяці можа паўплываць на яго развіццё і як вам найлепшым чынам падтрымаць яго.

Бацькам і выхавацелям таксама трэба памятаць, што ўсе дзеці маюць патрэбу ў якасным, хуткім і прафесійным медыцынскім абслугоўванні, незалежна ад полу.

Суседства і мясцовае акружэнне. Суседства і мясцовае акружэнне ўплываюць на развіццё вашага дзіцяці. Напрыклад, развіццю садзейнічаюць пазітыўныя адносіны з сябрамі і суседзямі, доступ да дзіцячых пляцовак, паркаў, магазінаў і такіх мясцовых паслуг, як догляд дзяцей, гульнявыя групы, дзіцячыя сады, школы, медыцынскія цэнтры і бібліятэкі.

Быць маці/бацькам

Выхоўваючы дзіця ў ролі аднаго з бацькоў, бабулі ці дзядулі, апекуна або прыёмнай маці / прыёмнага бацькі, вы пастаянна вучыцеся. Мы ўсе робім памылкі і вучымся на ўласным вопыце. Нармальна адчуваць сябе ўпэўненым у тым, што вы ведаеце. Але таксама нармальна прызнаваць, што вы нечага не ведаеце, і задаваць пытанні.

Ваша ўласнае фізічнае і псіхічнае здароўе — важная частка выхавання дзіцяці. Але пры ўсёй увазе да яго многія бацькі і выхавацелі забываюць ці не паспяваюць паклапаціцца пра сябе. Клопат пра сябе дапаможа вам здабыць разуменне, цярпенне, уяўленне і энергію, неабходныя для выхавання дзіцяці.