Жүрүм -турумду жакшыртуу үчүн көңүлдү колдонуу

Балаңыздын көңүлү жана жүрүм-туруму

Сиздин көңүлүңүз — бала үчүн сыйлык. Эгер кичинекей балаңыз өзүн белгилүү бир түрдө алып жүрсө жана ошону менен өзүнө көңүл бурса, анда ал дагы ушундай мамиле жасашы мүмкүн, анын жүрүм-туруму кайталанат.

Балаңыздын жакшы жүрүм-турумуна жооп берүү менен сиз ал өзүн белгилүү бир түрдө алып жүрсө, көңүл бураарыңызды түшүндүрөсүз. Бул сиз каалаган жүрүм-турумду кубаттоо үчүн көңүлдү колдоно аларыңызды билдирет.

Жакшы жүрүм-турумга көңүл бура баштаганда, балаңыздын өзүн канчалык көп жакшы алып жүрөрүн түшүнө баштайсыз. Ошондой эле сиз позитивдүү нерселерди көрүүгө үйрөнөсүз, анткени балаңыздын жакшы жүрүм-турумуна көбүрөөк көңүл бурасыз. Кичинекей балаңыз сиздин жакшы мамилеңизге көбүрөөк таасирленген сайын анын жүрүм-турумун башкаруу оңой болот.

Позитивдүү көңүл буруу — бул бала менен болгон мамиледе кубанычтын жана жылуулуктун көрүнүшү. Бул анын өзүн коопсуз жана жакшы көрөрүн сезүүгө жардам берет, анын жалпы өнүгүүсү үчүн маанилүү.

Жүрүм-турумду жакшыртуу үчүн көңүлдү колдонуу

Жүрүм-турумга оң көңүл буруу балаңыздын жакшы экендигин билдирет. Сиз балаңыздын жасап жаткан ишине көз чаптырып, анын туура иш кылып жаткандыгын байкаганыңызды жана ыраазы экениңизди билдиришиңиз керек.

Мындай көңүл буруунун көптөгөн ыкмалары бар:

• мактоо, мисалы: “Айпери, сен тиш доктурда өзүңдү жакшы алып жүрдүң”;
• кубаттоо, мисалы: “Аракет кыла бер, Бегимай”;
• физикалык дем берүү же жаңсоолор, мисалы, сиз телефон менен сүйлөшүп жатканда балаңыз тынч ойноп жатканда кучактоо же “сонун” белгиси (баш бармакты өйдө көтөрүү);
• активдүү угуу, мисалы: балаңыз сизге кыйкырбай, кадимки үн менен бир нерсе айтып жатканда кызыгуу менен угуңуз.

Мындай көңүл бурууну кээде эмес, көп колдонсоңуз жакшы болот. Бул сиз оң нерселерди издөөнү адатка айландырганыңыз үчүн болот. Мындан тышкары, балаңыз сизге кандай жүрүм-турум жаккандыгы жөнүндө көптөгөн эскертүүлөрдү алат.

Ар кандай социалдык кырдаалда жакшы жүрүм-турумга көңүл буруу керек — супермаркетте соода кылганда, конокко барганда, идиш жууганда, мектепке/бала бакчага бара жатканда же коомдук транспортто бара жатканда. Бала менен күнүмдүк мамилеңиздин алкагында анын жакшы жүрүм-турумуна көңүл бурсаңыз ашыкча убакыт талап кылынбайт.

Баланы жакшы жүрүм-туруму үчүн кубаттоо кыйын болгон учурларда өзгөчө маанилүү. Эгер жүрүм-турум өзү дайыма эле жакшы болбой жатса, кичинекей баланы аракети үчүн мактасаңыз болот. Мисалы, балаңыз телефон менен сүйлөшүп жатканда сөздү бөлбөөнү эстеп калууда кыйналды. Мындай кырдаалда: “Азаматсың Марат. Сага мен сүйлөшүп бүтүшүмдү күтүү кыйын экендигин билем, ошондуктан мага сүйлөшүп бүтүүгө мүмкүнчүлүк бергениңди абдан баалайм”.

Балаңыз дайыма эле өзүн сиз каалагандай алып жүрбөйт. Амалкөйлүк — каалаган жүрүм-турумга көбүрөөк көңүл буруу жана сизге жакпаган жүрүм-турумга азыраак көңүл бурууда. Балаңызга анын жүрүм-туруму жакшы эмес экендигин көрсөтүү үчүн ага көп көңүл бурбастан, көңүл бурбай коюу ыкмасын жана айрым кесепеттерди колдонсоңуз болот.

Балага көңүл буруу: канткенде күнүмдүк жашоонун бир бөлүгү кылууга болот

Балаңызга канчалык позитивдүү көңүл бурсаңыз, ал ошончолук табигый көрүнүш болуп калат жана балаңыз менен болгон мамилеңизге таасир этет. Сиз менен жакшы мамиледе болуу баланын жүрүм-турумун да жакшыртат.

Балаңыздын жүрүм-турумун нормалдаштырууга жана балаңыз менен болгон мамилеңизди жакшыртууга жардам берген жалпы сунуштар:

• Балаңыздын жүрүм-турумун байкоого убакыт бөлүңүз. Баланы шаштыргандын ордуна суктандырган нерселерди байкаңыз (гүл желекчелери, жолдо чуркап жүргөн кумурскалар, жарылган тротуар, супермаркеттеги соусу менен бөтөлкө). Китепканада ал тандап  жаткан китептерге же спорт аянтчасында өнүктүрүп жаткан көндүмдөрүнө көңүл буруңуз. Эгер сиз аны кызыктырган нерсеге кызыксаңыз, бала өзүн баалуу сезет.
• Балаңызды ээрчиңиз. Кичинекей балаңыз менен убакыт өткөргөндө, ага оюндарды же иш-аракеттерди тандоого мүмкүнчүлүк бериңиз. Бул анын кызыкчылыктары сиз үчүн маанилүү экендигин билдирип, аны сиз жакшы көргөнүңүздү сезүүгө жардам берет жана ага ишеним берет.
• Жанында болуңуз. Сиз полго же тизелеп же баланын отургучунун жанына отурсаңыз болот. Балаңыз менен бөлмөнүн башка бөлүгүнөн эмес, аны менен бетме-бет сүйлөшүңүз. Анын көзүн карап, колуңузду сунуп, жылмайыңыз.
• Балаңыздын аракеттерине комментарий бериңиз. Мисалы, “Мен сага кызыл жүк ташуучу унаа жакканын көрүп жатам” же “Сен сепилдерди мыкты курат экенсиң” - деп айтсаңыз болот. Бул сиздин кичинекей балаңызга көңүл буруп, кызыгып жатканыңызды көрсөтөт. Балага оң көңүл буруу менен аны менен жакшы мамилеңизди бекемдейсиз.