25–36 месяцаў — імклівае развіццё ўяўлення

Развіццё дзіцяці ў перыяд з 25-га па 36-ы месяц 

Зносіны

Што новага?

У гэты перыяд слоўнікавы запас дзяцей павялічваецца з кожным днём. Большасць з іх у гэтым узросце могуць складаць сказы з 2–5 слоў, і вам ужо лягчэй зразумець, што кажа ваша дзяўчынка. Яна паступова вучыцца слухаць і чакаць сваёй чаргі і можа падтрымаць кароткую размову. У гэты перыяд дзіця таксама вучыцца апісваць тое, што адбылося на працягу дня. З вашай дапамогай можа нават пачаць расказваць простую гісторыю ў правільнай храналагічнай паслядоўнасці. Гэта ўсё так займальна і захапляльна — і для вашай дзяўчынкі, і для вас!

Што вы можаце зрабіць?

Штодня знаходзьце час для сумеснага чытання кніг з вашай дзяўчынкай, давайце ёй самастойна гартаць старонкі кніжкі з малюнкамі. Вучыце яе простым песням і вершыкам — вы ж напэўна памятаеце што-небудзь са свайго дзяцінства. Падчас чытання пытайцеся, што дзіця бачыць на малюнках, — няхай яно паказвае на прадметы і расказвае пра тое, што адбываецца («Кот есць рыбу!»), падахвочвайце паўтараць за вамі, нават калі атрымліваецца не зусім падобна. Вашай дзяўчынцы вельмі цікава даведвацца, як называюцца розныя прадметы. Паспрабуйце не проста агучваць назву, а дадаваць невялікае апісанне (напрыклад: «Так, гэта вялікая сіняя машына» або «Мяч. Вялікі мяч, так?»).

Пачуцці

Што новага?

Гэта вельмі важны перыяд для эмацыянальнага развіцця дзіцяці. Кожны дзень яно адчувае мноства пачуццяў — ад вялікай радасці, шчасця да моцнага расчаравання і часам гневу. У той жа час ваша дзяўчынка даведваецца пра пачуцці іншых людзей, у яе развіваецца эмпатыя — разуменне тых пачуццяў, якія можа адчуваць нехта іншы. Як і ў больш малодшым узросце, могуць здарацца выбухі гневу або істэрыкі. Дзіцяці ўсё яшчэ цяжка выказаць словамі «моцныя» пачуцці. У гэты перыяд ваша дзяўчынка таксама пачне разумець, як яе паводзіны ўплываюць на вашы і як вашы паводзіны ўплываюць на яе. Зараз яна больш спакойна ставіцца да разлукі з вамі, хоць часам гэта ўсё яшчэ можа выклікаць складанасці — усе дзеці розныя.

Што вы можаце зрабіць?

Абмяркоўвайце з вашай дзяўчынкай пачуцці, расказвайце ёй казкі або чытайце кнігі, якія адпавядаюць узросту, пра розныя віды эмоцый. Дапамагайце выказваць эмоцыі з дапамогай цацак або іншых прадметаў. Прыміце той факт, што часам у вашай дзяўчынкі проста не атрымліваецца справіцца са сваімі пачуццямі, і захоўвайце спакой, каб эмацыянальнае асяроддзе было бяспечным і спрыяльным. А гульні, асабліва ролевыя, — выдатны спосаб дапамагчы дзіцяці зразумець свае пачуцці і справіцца з імі.

Мысленне

Што новага?

Ваша дзяўчынка паступова пачынае арыентавацца ў важных паняццях, такіх як час (напрыклад, «дзень» і «ноч», «да» і «пасля») і супрацьлегласці («вялікае» і «маленькае»). Акрамя таго, у гэты перыяд яна, верагодна, пачне дэманстраваць вам разуменне прызначэння розных частак свайго цела («Я бачу на свае вочы»). Дзіця можа аб'ядноўваць прадметы ў групы па колеры, памеры або форме. А яшчэ пачынае вырашаць простыя задачы метадам спроб і памылак: «Калі лыжка не змяшчаецца ў банку, можа быць, узяць лыжку меншага памеру?».

Што вы можаце зрабіць?

Памятайце, што дзіця працягвае ўсяму вучыцца праз самастойнае вывучэнне ўсяго вакол і праз гульні. Пазнаваць і даследаваць навакольны свет можна, выкарыстоўваючы прадметы і гуляючы ў ролевыя гульні. Прапануйце вашай дзяўчынцы паспрабаваць разнастайныя дзеянні «не папраўдзе», замяшчаючы паменшаныя копіі прадметаў сімвалічнымі рэчамі (палачка ад марожанага можа замяніць цацачны ножык у кулінарнай гульні). Далучайцеся яе да гульняў, падыгрывайце ў тым, што яна робіць, і ўскладняйце працэс. Працягвайце далучаць сваю дзяўчынку да штодзённых спраў, якія дазволяць вам разам даследаваць і адкрываць новае: «Давай сёння пасадзім кветкі!» або «Дапаможаш мне знайсці ўдалае месца, каб паставіць гэтыя кубкі? Дзякуй!»

Рух

Што новага?

Дзіця становіцца больш незалежным. У гэты перыяд ваша дзяўчынка можа самастойна адзявацца і раздзявацца — вядома, пакуль не ідэальна, мыць рукі ці есці. Важным аспектам набыцця незалежнасці з'яўляецца карыстанне прыбіральняй. У многіх культурах і сем'ях авалоданне гэтым навыкам звычайна прыпадае менавіта на гэты ўзрост. Дзіця пачынае больш упэўнена выконваць складаныя рухі. Да канца трэцяга года жыцця ваша дзяўчынка, верагодна, зможа бегаць і скакаць, уставаць на адну нагу, падымацца і спускацца па прыступках лесвіцы і, магчыма, спрабаваць катацца на невялікім самакаце ці трохколавым веласіпедзе, калі яны ёсць.

Што вы можаце зрабіць?

Ваша дзяўчынка будзе імкнуцца спрабаваць нешта новае, але ёй патрэбна падтрымка. Садзейнічайце і заахвочвайце яе да новых дзеянняў, незалежна ад таго, атрымаецца ў яе з першага разу ці не, і хваліце, адзначаючы любыя дасягненні. А яшчэ вы можаце спрыяць развіццю новых навыкаў і павышэнню ўпэўненасці ў сабе, прыцягваючы дзіця да паўсядзённых сямейных спраў — разбіраць рэчы пасля мыцця, хадзіць з вамі ў крамы, змешваць прадукты і выконваць іншыя простыя задачы, якія яго захапляюць.

Калі вы знаходзіцеся побач, ваша дзяўчынка будзе з большай ахвотай спрабаваць лазіць, скакаць, маляваць, кідаць мяч або атрымліваць новы вопыт. Адной сваёй прысутнасцю вы ствараеце бяспечнае асяроддзе для развіцця.

Ёсць многа іншых гульнявых спосабаў падтрымаць развіццё, вы можаце знайсці іх у раздзеле «Гуляем разам».

Асцярогі бацькоў з нагоды развіцця ў перыяд з 25-га па 36-ы месяц

Паколькі кожнае дзіця развіваецца па-свойму, немагчыма дакладна прадказаць, калі і як ваша дзяўчынка засвоіць пэўныя навыкі. Чаканыя і прапісаныя на гэты перыяд здольнасці (этапы развіцця) даюць толькі агульнае ўяўленне пра змены, якія вы можаце чакаць па меры сталення вашага дзіцяці. Калі ласка, не хвалюйцеся, калі развіццё будзе адбывацца некалькі інакш.

Аднак для ўласнага спакою абавязкова пагаварыце са сваім педыятрам (ці іншым спецыялістам), калі ваша дзяўчынка, як вам здаецца, перастала рабіць нешта з таго, што ўжо ўмела, калі ў вас ёсць іншыя прычыны для хвалявання або калі ў вашага дзіцяці праяўляюцца якія-небудзь з наступных прыкмет магчымай затрымкі ў развіцці:

• не глядзіць на вас (адсутнічае зрокавы кантакт);
• дрэнна чуе ці дрэнна бачыць што-небудзь;
• не гаворыць кароткімі сказамі (мінімум з трох слоў);
• у дзіцяці невыразнае маўленне;
• не выконвае простыя інструкцыі;
• не хоча гуляць з іншымі дзецьмі, цацкамі і іншымі прадметамі;
• не гуляе ў нешта «не папраўдзе»;
• не бегае;
• не крэмзае на паперы і не малюе;
• не можа трымаць у руцэ дробныя прадметы.