Μεταβάσεις για παιδιά: βοηθώντας τα παιδιά να αλλάξουν δραστηριότητες

Τι είναι οι μεταβάσεις;

Οι μεταβάσεις συμβαίνουν όταν το παιδί σας πρέπει να σταματήσει να κάνει μια δραστηριότητα (συνήθως την απολαμβάνει) και να αρχίσει να κάνει κάτι άλλο. Παραδείγματα:

• ετοιμαζόμαστε για να φύγουν από το σπίτι
• τακτοποιώντας τα παιχνίδια πριν από την ώρα του ύπνου
• απενεργοποίηση της τηλεόρασης ή του υπολογιστή
• ώρα να βγει από το μπάνιο.

Το παιδί σας πρέπει πιθανώς να κάνει πολλές αλλαγές μέσα στην ημέρα. Καμιά φορά μπορεί να είναι δύσκολες, ειδικά αν το παιδί σας είναι ευχαριστημένο με αυτό που κάνει και δεν θέλει να σταματήσει.

Προγραμματισμός μεταβάσεων: συμβουλές

Μια προβλέψιμη καθημερινότητα είναι πιθανό να βοηθήσει με τις μεταβάσεις που συμβαίνουν κάθε μέρα. Τα παιδιά μπορούν να δεχτούν την αλλαγή καλύτερα όταν ξέρουν ότι θα γίνει.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές για το σχεδιασμό μεταβάσεων:

• Εξηγήστε τι συμβαίνει στο παιδί σας πριν ξεκινήσετε τη μέρα σας ή πριν φύγετε από το σπίτι. Η γνώση του τι να περιμένει θα βοηθήσει τα παιδιά – ειδικά τα μεγαλύτερα παιδιά – να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες.
• Χρησιμοποιήστε ένα οικογενειακό ημερολόγιο που δείχνει τι κάνουν τα διαφορετικά μέλη της οικογένειας κάθε μέρα. Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε ένα ημερολόγιο με εικόνες για μικρότερα παιδιά.
• Σκεφτείτε αν πρέπει να διδάξετε στο παιδί σας νέες δεξιότητες ή γνώσεις για να το βοηθήσετε με τις καθημερινές μεταβάσεις. Για παράδειγμα, ίσως χρειαστεί να διδάξετε στο παιδί σας να δέσει τα κορδόνια του για να διευκολύνει την έξοδο από το σπίτι. Ή ίσως το παιδί σας χρειάζεται μια γραπτή ή εικονογραφημένη οδηγία για να τον βοηθήσει να ετοιμάσει τη σχολική του τσάντα κάθε πρωί.

Μεταβάσεις και συγχρονισμός: συμβουλές

Οι μεταβάσεις είναι μέρος της ημέρας κάθε παιδιού. Ο σωστός προγραμματισμός τους μπορεί να διευκολύνει το παιδί σας να αλλάξει από το ένα πράγμα στο άλλο:

• Διαλέξτε τη σωστή στιγμή. Εάν μπορείτε, σταματήστε ότι κάνετε και να ξεκινήσετε κάτι άλλο κατά τη διάρκεια ενός φυσικού διαλείμματος. Για παράδειγμα, περιμένετε μέχρι το παιδί σας να τελειώσει το παζλ του πριν του πείτε ότι το φαγητό είναι έτοιμο. Εάν είστε συντονισμένοι με αυτό που κάνει το παιδί σας, μπορεί να διευκολύνει τις αλλαγές και για τους δυο σας.
• Δώστε στο παιδί σας κάποια προειδοποίηση για οποιαδήποτε αλλαγή δραστηριότητας που έρχεται. Για παράδειγμα, "Έχεις άλλα πέντε λεπτά για να παίξεις. Στη συνέχεια, θα πρέπει να πάμε σπίτι», ή «Άλλη μια φορά στην τσουλήθρα και στη συνέχεια φεύγουμε».
• Εάν το παιδί σας βρίσκει τις μεταβάσεις ιδιαίτερα δύσκολες, εξετάστε το ενδεχόμενο να επιτρέψετε περισσότερο χρόνο μεταξύ των δραστηριοτήτων. Αυτό δίνει στο παιδί σας επιπλέον χρόνο για να κάνει την αλλαγή και να προσαρμοστεί.

Δίνοντας επιλογές σχετικά με τις μεταβάσεις

Δεν μπορείτε πάντα να δίνετε στο παιδί σας την επιλογή να σταματήσει μια δραστηριότητα και να ξεκινήσει μια άλλη. Αλλά μερικές φορές μπορείτε να του δώσετε μια επιλογή για άλλα πράγματα. Ακολουθούν μερικές ιδέες:

• Δώστε στο παιδί σας μια επιλογή για πράγματα που αποτελούν μέρος της μετάβασης. Για παράδειγμα, "Πρέπει να πάμε στο αυτοκίνητο σε ένα λεπτό. Μπορείς να πάρεις ένα παιχνίδι μαζί σου. Ποιο θα είναι;» ή «Θέλεις να το κάνεις μόνος σου ή να το κάνουμε παρέα μαζί;».
• Περιορίστε τις επιλογές. Για παράδειγμα, δώστε στο παιδί σας την επιλογή ανάμεσα σε δύο διαφορετικά μπλουζάκια, αλλά όχι ανάμεσα σε όλα τα ρούχα του στην ντουλάπα! Αν δεν διαλέξει, μπορείς να διαλέξεις γι' αυτό.
• Αποφύγετε να δώσετε στο παιδί σας μια επιλογή για μια μετάβαση εάν δεν υπάρχει πραγματικά μια επιλογή. Για παράδειγμα, όταν λέτε, "Θα ήθελες να μαζέψεις αυτά τα παιχνίδια τώρα;" προτείνετε μια επιλογή. Αντ' αυτού, θα μπορούσατε να πείτε, "Ξεκίνα να μαζεύεις τα παιχνίδια τώρα σε παρακαλώ".

Κάνοντας τις μεταβάσεις πιο θετικές

Επισημαίνοντας τη θετική πλευρά της μετάβασης μπορεί να κατευθύνει την προσοχή του παιδιού σας μακριά από την αλλαγή και σε κάτι που του αρέσει ή το διασκεδάζει:

• Δείτε αν μπορείτε να κάνετε τις μεταβάσεις διασκεδαστικές. Για παράδειγμα, "Μπορείς να περπατάς σαν στρατιώτης προς το αυτοκίνητο;" ή "Τι λες να παίξουμε το παιχνίδι "κατασκοπεύω"  όσο περπατάμε προς το σπίτι;"
• Συνδέστε κάτι που το παιδί σας δεν θέλει να κάνει με κάτι που του αρέσει - για παράδειγμα, "Πρώτα μαζεύουμε τα παιχνίδια, στη συνέχεια πάμε να φάμε ένα σνακ".
• Επισημάνετε τυχόν καλά πράγματα που μπορεί να κερδίσει το παιδί σας μετά τη αλλαγή. Για παράδειγμα, "Αν φύγουμε τώρα, θα έχεις χρόνο να παίξεις με το τρενάκι σου πριν από το βραδινό".
• Επαινέστε το παιδί σας για το σωστό χειρισμό των μεταβάσεων. Τονίστε πόσο καλό είναι όταν εργάζεστε και οι δύο μαζί ως ομάδα.

Αντιμετώπιση προβλημάτων

Δεν πειράζει αν το παιδί σας είναι απογοητευμένο που πρέπει να σταματήσει τη δραστηριότητα που κάνει. Αυτό είναι φυσικό. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την απογοήτευσή του ως ευκαιρία για να μιλήσετε για τα συναισθήματα και να το ενθαρρύνετε να χρησιμοποιήσει λέξεις για να τα εκφράσει - για παράδειγμα, "Ξέρω ότι αισθάνεσαι απογοητευμένος που δεν είχες αρκετό χρόνο να παίξεις και με άλλο παιχνίδι".

Αλλά αν το παιδί σας παίζει ή έχει ένα ξέσπασμα, προσέξτε να μην ανταμείψετε κατά λάθος αυτή τη συμπεριφορά δίνοντάς του περισσότερο χρόνο στη δραστηριότητα. Μπορείτε να έχετε κατανόηση, αλλά πρέπει να είστε σαφής και σταθερή. Επαναλάβετε με ηρεμία τι θέλετε να κάνει το παιδί σας.