Yangi tugʻilgan chaqaloq hayotining birinchi haftasi

Tugʻuruqxonadan chiqishdan oldin tugʻuruqxonadan chiqarish xulosasini diqqat bilan oʻqing va kerak boʻlsa, shifokordan muntazam yoki tavsiya etilsa, qoʻshimcha mutaxassis tekshiruvlari toʻgʻrisida maʼlumot oling.  Zarur boʻlganda chaqaloqni tugʻuruqxonaga koʻrikka olib borishingiz mumkinligini bilib oling.

Tugʻuruqxonadan chiqqandan keyin ona va yangi tugʻilgan chaqaloqning parvarishi oilaviy poliklinikaning patronaj hamshirasi zimmasiga yuklanadi. Agar chaqalogʻingizda muammo bor deb oʻylasangiz yoki biror narsadan xavotirda boʻlsangiz, bu haqida hamshirangiz yoki shifokoringiz bilan gaplashing.

Yangi tugʻilgan chaqaloqning tashqi koʻrinishi

Tugʻuruq shishlari yoʻqoladi va yangi tugʻilgan chaqaloqning boshi normal holatga “qaytadi”. Agar tugʻilish paytida yuz va qovoqlarda shish, shuningdek, qon quyilishlari va yuz terisida yorilgan kapillyarlar boʻlsa, ular oʻtib ketadi. Chaqaloqda sariqlik paydo boʻlishi mumkin: yuzi va tanasi, shuningdek, koʻz oqlari sargʻayadi.

Kindik qoldigʻi sekin quriydi, qorayadi va odatda hayotning 10-kunigacha tushib ketadi. Kindik qoldigʻi quruq va toza boʻlishini nazorat qiling. Agar uning atrofidagi teri qizarsa yoki yopishqoq boʻlib qolsa, oilaviy shifokor yoki pediatrdan yordam soʻrang.

Yangi tugʻilgan chaqaloq terisida tugʻma dogʻlar paydo boʻlishi mumkin; ular tugʻilgandayoq seziladi yoki keyinchalik aniqlanadi. Bu keng tarqalgan holat boʻlib, odatda zararsizdir, lekin xavotir olsangiz, patronaj hamshira yoki oilaviy shifokor bilan maslahatlashing.

Vazn yoʻqotish bu – hayotning birinchi kunlarida kuzatiladigan fiziologik hodisa; chaqaloqning oshqozoni kichkina, u birinchi marta oziqlantirilganda atigi 5–10 millilitr sut ichadi. Bolada koʻp miqdorda birinchi najas (“mekoniy” deb ataladi) chiqadi, agar onasiga tugʻish yoki kesarcha kesish paytida tomir orqali koʻproq suyuqlik yuborilgan boʻlsa, baʼzida ortiqcha suyuqlik ham chiqadi. Chaqaloqlar odatda tugʻuruqxonadan tugʻilgandagi vaznidan 5–7% kamroq vazn bilan chiqib ketadi. Bola sogʻlom va yaxshi emsa, ota-onalar yoki shifokorlarni tashvishga solmasligi kerak boʻlgan maksimal vazn yoʻqotish 9–10% ni tashkil qiladi. Agar katta vazn yoʻqotilsa, bola yaxshi emayotgani va vazn qoʻshayotgani mutlaqo aniq boʻlgunga qadar bola va ona tugʻuruqxonada qoladi. Tugʻilgan vaznga qaytish hayotning 10–14-kunlari orasida kutiladi. Ushbu davrda siz chaqaloqning ratsioniga qoʻshimcha ravishda bolalar aralashmasini kiritishingiz shart emas!

Agar chaqalogʻingiz:

• koʻkrakni yaxshi soʻrmasa (oldingi 24 soat ichida kamdan kam va qisqa emdi yoki u tez-tez qusadi);
• koʻp yigʻlasa va tinchlanmasa yoki uxlab qolsa va uygʻonishi qiyin boʻlsa;
• terisi oqish yoki sariq rangda boʻlsa, iloji boricha tezroq tibbiy yordam soʻrab murojaat qiling.

Hayotning birinchi haftasida ovqatlanish va uyqu

Hayotning birinchi haftasida yangi tugʻilgan chaqalogʻingiz koʻp vaqtini uxlab oʻtkazadi, ovqatlanish uchun har bir necha soatda uygʻonadi. Yangi tugʻilgan chaqaloqlarning oshqozoni kichkina va ular tez-tez ovqatlanishi kerak, shu sababli ular tun boʻyi uzluksiz uxlamay, vaqti-vaqti bilan uygʻonib turadi.

Birinchi haftalarda chaqaloqning uygʻonish va uxlash ritmi boʻlmaydi. Yangi tugʻilgan chaqaloq kuniga oʻrtacha 18 soat uxlaydi, shuning uchun (kiyimlarini / tagligini almashtirish va ovqatlantirishdan tashqari) uygʻonish davri qisqa boʻladi.

Aksariyat chaqaloqlarni kunduzi ham, kechasi ham talabiga koʻra ovqatlantirish kerak, odatda sutkasiga kamida 10–12 marta. Yangi tugʻilgan chaqaloqning oshqozoni kichkina va unga koʻp miqdorda sut sigʻmaydi. Ona suti juda tez, oʻrtacha 90 daqiqa ichida hazm boʻladi, shuning uchun tez orada yana bolaning qorni ochadi.

Koʻp chaqaloqlar ovqatlanish vaqtida oʻz-oʻzidan uygʻonadi, lekin odatda chaqaloqning ovqatlanish va uxlash ritmi oʻrnatilishi uchun vaqt kerak boʻladi.

Baʼzi chaqaloqlar birinchi haftalarda uyquchan va passivroq boʻladi (ayniqsa, muddatidan erta tugʻilgan chaqaloqlar, kam vazn bilan tugʻilgan yoki sogʻligʻida muammolar boʻlgan yoki birinchi kunlarda katta vazn yoʻqotgan chaqaloqlar). Bunday hollarda chaqaloqlarni har uch soatda uygʻotish zarur, buning uchun ularning kiyimlarini yoki tagliklarini almashtirish kerak, faolroq emishi uchun tana orqali aloqa oʻrnatish va ularning vaznini tez-tez tekshirib turish kerak.

Chaqaloq kundan kunga atrof-muhitga moslashib boradi va unga munosabat bildiradi, ota-onalar chaqalogʻining ehtiyojlarini tushunishni oʻrganadi. Chaqaloq oʻzi xohlagan narsaga signal beradi, siz oʻzingiz oʻrgangan, eshitgan, taxmin qilgan maʼlum bir harakatlarni bajarib koʻrasiz va shu oʻrganish davomida bolaning ehtiyojlarini tushunish asta-sekin shakllanadi. Ushbu bir-biringizni bilish davri oilaning barcha aʼzolari uchun qiyin boʻlishi mumkin. Oʻzingizga va bolangizga tinchlik va osoyishtalikni taʼminlash maqsadida bolaning tugʻilgan kunini, oila va doʻstlar yigʻilishlarini keyinga qoldiring. Bola tugʻilgandan keyin tiklanish, chaqaloqning ritmiga moslashish, emizishni yoʻlga qoʻyish uchun sizga kamida bir oy kerak boʻladi. Ona, ota va chaqaloq yaxshi muvofiqlashgan jamoa sifatida birgalikda harakat qilishni boshlaganda, bayramlar va yaqinlaringiz bilan muloqotda boʻlish uchun vaqt topiladi.

Bola tugʻilgandan keyingi birinchi haftalarda oʻzingiz haqingizda ham oʻylashingiz zarur. Muntazam ovqatlanishingiz, biroz jismonan faol boʻlishingiz va chaqalogʻingiz uxlayotgan paytda uxlashingiz kerak, bu sizga uyqu yetishmasligining oʻrnini qoplash imkonini beradi. Oilangiz va doʻstlaringizdan yordam soʻrashdan xijolat boʻlmang! Bu odatiy hol.